O Δημ. Κωνσταντόπουλος για το Ελληνικό Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας

Είμαστε αναγκασμένοι να ανταποκριθούμε σε αυτές , με πρωτοβουλίες , δράσεις , τόλμη και αποφασιστικότητα.

Το όφελος από την ανάπτυξη της έρευνας δεν βρίσκει κανέναν αντίθετο.

 Είναι ίσως ο μόνος δρόμος για να σταματήσουμε τη διαρροή του επιστημονικού δυναμικού της χώρας μας στο εξωτερικό.

Αγαπητοί Συνάδελφοι,

Με το προς συζήτηση σχέδιο Νόμου, δημιουργείται το ‘’Ελληνικό Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας ’’ (Ελ.Ιδ.Ε.Κ.)

Μέσα από τις τοποθετήσεις των φορέων, αναδείχθηκαν ζητήματα που πρέπει να αποσαφηνισθούν στη περαιτέρω συζήτηση :

Σκοπός του Ιδρύματος είναι κατά κύριο λόγο η χρηματοδότηση ερευνητικών προγραμμάτων και η χορήγηση υποτροφιών.

Προσδοκία όλων μας να αποτελέσει εργαλείο προώθησης της έρευνας και της καινοτομίας.

Δικαιούχοι είναι τα ΑΕΙ και οι δημόσιοι ερευνητικοί και τεχνολογικοί φορείς της χώρας.

Συγκεκριμένα, επί των άρθωρν επί του Νομοσχεδίου :

Το Νομοσχέδιο αποτελείται από 15 άρθρα τα οποία και ορίζουν συνοπτικά τα εξής:

Άρθρο 1

Ίδρυση – Επωνυμία – Έδρα εποπτεία και νομική φύση του Ιδρύματος.

Άρθρο 2

Προσδιορίζονται οι σκοποί υποστήριξης της έρευνας , τα μέσα χρηματοδότησης και ορίζονται οι δικαιούχοι και συνδικαιούχοι της χρηματοδότησης

(Δημόσιοι Φορείς – Πανεπιστήμια- ΤΕΙ κ.λπ όπως προβλέπονται στο άρθρο 13 του ν. 4310/2014)

Άρθρο 3

Ορίζονται οι πόροι και περιγράφεται ένα μείγμα χρηματοδότησης (Δημόσια – από ευρωπαϊκούς οργανισμούς και εισφορές ιδιωτών) .

Ωστόσο, δεν είναι καθόλου σαφές τι θα συμβεί μετά την τριετία και πώς συνεπώς θα εξασφαλισθεί η βιωσιμότητα του ιδρύματος.

Άρθρο 4

Οριοθετείται η οικονομική διαχείριση του ιδρύματος , η σύνταξη ετήσιας έκθεσης απολογισμού.

Άρθρο 5

Περιγράφεται η διαδικασία προκήρυξης, αξιολόγησης και χρηματοδότησης προτάσεων.

Εξειδικεύονται τα επιστημονικά πεδία στα οποία κατά κύριο λόγο θα δραστηριοποιείται το ίδρυμα και ορίζεται ο τρόπος κατάρτισης των προκηρύξεων.

Εδώ, η πρότασή μας είναι η διάρκεια των έργων να καθορίζεται με κάθε προκήρυξη και να  μην είναι αυστηρά 3 χρόνια.

Στο άρθρο 6 ορίζονται τα όργανα του Ιδρύματος

Άρθρο 7

Προσδιορίζεται ο ρόλος της Γενικής Συνέλευσης και του Επιστημονικού Συμβουλίου.

Στη Γενική Συνέλευση  οι εκπρόσωποι των  Πανεπιστημίων θα πρέπει να  ορίζονται  αναλογικά  με  το μέγεθος του ιδρύματος, όχι ένας ανά ίδρυμα.

Θα πρέπει ακόμη να ορίζονται από τη Σύγκλητο και όχι από τον ΕΛΚΕ.

Ακόμη, δεν είναι κατανοητό γιατί,   ενώ τα ΤΕΙ είναι και αυτά   δικαιούχοι χρηματοδοτήσεων, – εντούτοις δεν συμμετέχουν στη Γενική Συνέλευση.

Επίσης, η θητεία της ΓΣ πρέπει να είναι ίδια με αυτή του Επιστημονικού Συμβουλίου (4 χρόνια αντί για 3) και η θητεία Προέδρου και Αντιπροέδρου πρέπει επίσης να είναι τετραετής.

Ως προς το Επιστημονικό Συμβούλιο, θα πρέπει να σημειωθεί ότι αυτό εγκρίνει την ετήσια έκθεση του Διευθυντή, αλλά το ίδιο δεν λογοδοτεί πουθενά.

Η επιλογή του Επιστημονικού  Συμβουλίου, θα πρέπει να γίνεται από ένα σώμα εκλεκτόρων, που θα συγκροτείται με αναλογική εκπροσώπηση, όπως τώρα προβλέπεται για τη Γενική Συνέλευση, ή ενδεχομένως από τη Βουλή με τη διαδικασία επιλογής των μελών των ανεξάρτητων αρχών.

Στη συνέχεια, στο άρθρο 8, καταγράφεται ο ρόλος του Επιστημονικού Συμβουλίου, τα προαπαιτούμενα για την επιλογή των μελών του και η διάρκεια θητείας τους.

Ο ορισμός των Τομέων που αντιστοιχούν στα μέλη του Επιστημονικού Συμβουλίου, χρειάζεται επανεξέταση.

Διότι ορισμένα αποτελούν επιστημονικές περιοχές και άλλα είναι  διαθεματικά  .

Για παράδειγμα, γιατί προβλέπεται Τομέας  «Ιατρικής  και Επιστημών  Υγείας»  και όχι απλώς «Επιστημών  Υγείας»;

Γιατί «Επιστημών  Μηχανικού και Τεχνολογίας» ;

Άλλες επιστήμες  δεν βρίσκουν εφαρμογές και δεν συνεισφέρουν στην Τεχνολογία;

Γιατί προβλέπονται μαζί το Περιβάλλον και η Ενέργεια,  όταν  στη  RIS3  της  ΓΓΕΤ  είναι  ξεχωριστοί  τομείς και συγκεκριμένα αναφέρονται αφενός ως  «Ενέργεια»  και αφετέρου ως «Περιβάλλον και Βιώσιμη Ανάπτυξη»;

Ποια αντικείμενα αφορούν την καινοτόμα επιχειρηματικότητα;

Πιστεύω ακόμη ότι πρέπει να υπάρχει συνέργεια μεταξύ ΕΛΙΔΕΚ και ΕΣΕΚ, το οποίο χαράζει την πολιτική της έρευνας και την εισηγείται στον Υπουργό.

Άρα, δεν γίνεται το ΕΛΙΔΕΚ να είναι απομονωμένο από το ΕΣΕΚ.

Στο άρθρο 9, ορίζεται η θητεία του Διευθυντή του Ιδρύματος , ο τρόπος επιλογής του και ο ορισμός δύο αναπληρωτών Διευθυντών.

Η Πρόταση μας:

Στο Άρθρο  9,  παρ.  5:  ένας  Γενικός  Διευθυντής  που  έχει  επιλεγεί  σύμφωνα  με  τα  ιδιαίτερα προσόντα , αλλά και στη βάση ενός σχεδιασμού του Επιστημονικού Συμβουλίου, δεν μπορείνα παύεται με απλή πλειοψηφία του Επιστημονικού Συμβουλίου.

Στις περιπτώσεις αυτές πρέπει να υπάρχουν ιδιαίτερα σοβαροί λόγοι και η απόφαση να λαμβάνεται με αυξημένη πλειοψηφία, π.χ. 7 στους 9.

Άρθρο 10

Περιγράφονται οι δυνατότητες του ιδρύματος για στελέχωση και για το προσωπικό που θα απασχοληθεί σε αυτό με συμβάσεις ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου, συμβάσεις έργου και αποσπάσεις.

Εδώ προτείνουμε :

Η πρόσληψη προσωπικού δεν μπορεί να είναι αποκλειστική αρμοδιότητα του Διευθυντή, αλλά αρμοδιότητα του Επιστημονικού Συμβουλίου.

Άρθρα 11 και 12

Ρυθμίζονται θέματα εσωτερικού κανονισμού λειτουργίας του Ιδρύματος.

Τέλος, το άρθρο 13 με τις μεταβατικές διατάξεις και τα ζητήματα πρώτης λειτουργίας του Ιδρύματος, ουσιαστικά καταργεί όλα τα προηγούμενα και δίνει ευρείες εξουσίες στον Υπουργό.

Αγαπητοί Συνάδελφοι,

Η φιλοδοξία του Νομοσχεδίου να ανταποκριθεί στην ανάγκη χρηματοδότησης της έρευνας και της καινοτομίας με τη θεσμοθέτηση του ΕΛΙΔΕΚ, πρέπει να υπηρετεί τη διαφάνεια, την αξιοκρατία, την αποτελεσματικότητα και τη συνεχή αξιολόγηση, για την αποτίμηση και τη βελτίωση της λειτουργίας του.

Να τηρούνται κανόνες αυστηρής λογοδοσίας.

Σε αυτή την κατεύθυνση, έχουν γίνει κάποιες βελτιωτικές ρυθμίσεις, λαμβάνοντας υπ’όψιν και τις προτάσεις των φορέων.

Περιμένουμε να δούμε στη δεύτερη ανάγνωση και στο σύνολό του το Νομοσχέδιο, προκειμένου να τοποθετηθούμε.

Επομένως επιφυλασσόμαστε επί της αρχής και επί των άρθρων.