Η γραφειοκρατία σκοτώνει την παραγωγή, του Θωμά Κουτσουπιά

Για το περιβόητο «τέρας της γραφειοκρατίας» έχουν ειπωθεί πάρα πολλά.

Και δεκαετίες τώρα, έχουμε όλοι κουραστεί να ακούμε διακηρύξεις για την πάταξή της, για την απλοποίηση των διαδικασιών, για την επούλωση αυτής της μεγάλης και ανοιχτής πληγής για την ελληνική κοινωνία και την εθνική οικονομία. Και μπορεί στην εποχή της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης να έγιναν ορισμένα βήματα, …μένουν, όμως, χιλιόμετρα που πρέπει να διανύσουμε. Ας δούμε πόσες χιλιάδες νόμοι ψηφίστηκαν τα τελευταία χρόνια, πόσες δεκάδες χιλιάδες υπουργικές αποφάσεις, ερμηνευτικές εγκύκλιοι, τροποποιητικές κτλ. Η δαιδαλώδης αυτή κατάσταση υπηρετεί μόνο την ανομία και τη διαφθορά. Και κοστίζει δισεκατομμύρια. Το κόστος της γραφειοκρατίας υπολογίζεται στο 6,5% του ΑΕΠ. Με μια μείωση της γραφειοκρατίας κατά 50%  η εθνική οικονομία θα είχε άμεσο όφελος 5 δις ευρώ. Θα ήταν, λοιπόν, χρήσιμο, αντί να ψάχνουμε για άλλες ισοδύναμες λύσεις στα όποια προαπαιτούμενα των δανειστών, να δούμε κάποια στιγμή πως θα ξεφύγουμε από τη Σκύλα των εκατοντάδων εγγράφων και τη Χάρυβδη των δεκάδων υπηρεσιών. Στον αγροτικό χώρο ιδιαίτερα, οι διαδικασίες που το κράτος έχει θεσπίσει για την πιο απλή ακόμη υπόθεση, «πνίγουν» κάθε υγιή πρωτοβουλία των παραγωγών. Και είναι πραγματικά αδιανόητο να χρειάζονται ατέλειωτες ανθρωποώρες σε υπηρεσίες, ένα βουνό από χαρτιά και χρόνια αναμονής, για να εγκριθεί λ.χ. ένα απλό Σχέδιο Βελτίωσης. Και ειλικρινά δεν χωράει σε καμιά λογική το πώς είναι δυνατό, να περνάνε, στην καλή περίπτωση, εξάμηνα ολόκληρα, μέχρι να περάσει ένας φάκελος απ’ το Δήμο στην Περιφέρεια, από εκεί στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση και τέλος στο Υπουργείο, όπου, κατά κανόνα, θα πρέπει να διέλθει από διάφορες υπηρεσίες, από πολλούς υπαλλήλους, όπου ο κάθε ένας θα επικαλείται και κάποια διάταξη κάποιου νόμου, την οποία και θα ερμηνεύει κατά το δοκούν. Κι αν αυτά συμβαίνουν στις απλές υποθέσεις, εύκολα μπορεί κανείς να αντιληφθεί τι ισχύει για τις μεγάλες επενδύσεις, που, κατά τα λοιπά, είναι και το ζητούμενο στην Ελλάδα της κρίσης. Περιττό, βεβαίως, να μιλήσει κανείς για τις εξαγωγές, για τους ατέλειωτους ελέγχους χωρίς νόημα και αποτέλεσμα. Υπάρχουν, όμως, βασικά ερωτήματα, που πρέπει κάποια στιγμή να υπεύθυνα να απαντηθούν: Γνωρίζει, αλήθεια, ο υπουργός πόσο χρόνο πρέπει να διαθέσει, πόσα χαρτιά να συγκεντρώσει, σε πόσες υπηρεσίες πρέπει να απευθυνθεί και εν τέλει πόσο να πληρώσει ένας κτηνοτρόφος για να νομιμοποιήσει το μαντρί του; Ξέρει ότι η μια υπηρεσία ακυρώνει την άλλη και πως συχνότατα άκρη δεν βγαίνει; Και ομοίως: Έχει υπόψιν του σε τι διαδικασίες πρέπει να μπει ένας γεωργός για να αποκτήσει το δικαίωμα (άδεια) χρήσης νερού, ώστε να ποτίζει τις καλλιέργειές του; Και εν τέλει: Έτσι υπηρετούμε την παραγωγή; Δεν είναι τυχαίο, επομένως, που το 85% του ΑΕΠ μας να είναι κατανάλωση και μόνο το 15% παραγωγή. Και αυτό ακριβώς είναι που πρέπει να αλλάξει. Στην Ένωση Αγρινίου γι’ αυτό εργαζόμαστε, αυτό προσπαθούμε. Και κάνουμε ότι είναι δυνατό για να διευκολύνουμε τους παραγωγούς μας, έχοντας δημιουργήσει υπηρεσίες εξυπηρέτησης, το προσωπικό των οποίων αναλαμβάνει υπεύθυνα να διεκπεραιώσει κάθε υπόθεση παραγωγού. Όσο και να προσπαθούμε, όμως, δεν μπορούμε να νικήσουμε την αδυσώπητη εξουσία της γραφειοκρατίας. Εδώ μπαίνει το μεγάλο ερώτημα: Πόσο παράλογο είναι να ζητάει κανείς ένα νόμο για κάθε αντικείμενο; Ένα νομοθετικό πλαίσιο που να περιλαμβάνει και να προβλέπει τα πάντα σχετικά, ώστε να μη χάνεται ο πολίτης-παραγωγός ανάμεσα σε πενήντα νόμους και οχτακόσιες εγκυκλίους. Και, …αν είναι δυνατόν: Τι νόημα έχει το να χρειάζεται ο παραγωγός άδεια απ’ το δασαρχείο, που κατά κανόνα θα την πάρει κάποια χρόνια μετά την αίτησή του, για να καλλιεργήσει στον κάμπο, σε περιοχή που δεν υπάρχει ούτε θάμνος, σε περιοχή που το ίδιο το κράτος, μέσω του αναδασμού, του παραχώρησε για να την καλλιεργήσει; Ομοίως (και ακόμη χειρότερα) με την αρχαιολογική υπηρεσία… Πόσο παράλογο είναι, στην ψηφιακή εποχή που ζούμε, να ζητάει το αίτημά του να πηγαίνει αυθημερόν στην υπηρεσία που πρέπει να σταλεί…και όχι μήνες μετά; Και πόσο παράλογο το να υπάρχει μια υπηρεσία, ένας φορέας που θα πρέπει να αποφανθεί και όχι πενήντα; Κι ακόμη: Πόσο παράλογο να αξιώνει ο αρμόδιος υπάλληλος να γνωρίζει το αντικείμενο; Απλά πράγματα, αυτονόητα για ένα ευνομούμενο ευρωπαϊκό κράτος, …όχι όμως για την Ελλάδα που τα τελευταία  πέντε χρόνια κάνει, υποτίθεται, μεταρρυθμίσεις, αλλά ούτε τα βασικά δεν μπόρεσε να αντιληφθεί ακόμη.

Θωμάς Κουτσουπιάς πρόεδρος Α.Σ. ΕΝΩΣΗ ΑΓΡΙΝΙΟΥ