Η τοποθέτηση του Νεκτάριου Φαρμάκη για την ΟΧΕ Μεσολογγίου

«Τί ‘χες Γιάννη; Tί ‘χα πάντα»

«Να γνωρίσουμε την Ο.Χ.Ε μας καλεί η κ. Αντιπεριφερειάρχης Αιτωλοακαρνανίας, μέσω ανακοίνωσης του Γραφείου της στα τοπικά Μ.Μ.Ε, σε ένα καινούριο επεισόδιο του έργου που βλέπουμε τα τελευταία χρόνια, με σκηνοθέτη τον Περιφερειάρχη Δυτικής Ελλάδας και με τίτλο «ΜΑΓΙΚΕΣ ΕΙΚΟΝΕΣ».

Είναι αν μη τι άλλο προκλητικό να προσπαθούν κάποιοι να καμώνονται πως «ανακάλυψαν την Αμερική», όταν μερικά πράγματα τους είχαν επισημανθεί πολύ καιρό πρίν.

Συγκεκριμένα, στις 5 Δεκεμβρίου του 2014, για λογαριασμό της παράταξης «Ανδρέας Κατσανιώτης, μαζί να φτιάξουμε τον τόπο μας» και ως Αιτωλοακαρνάνας περιφερειακός σύμβουλος, είχα απευθύνει επερώτηση προς την Περιφερειακή Αρχή, σχετικά με τη χρήση του χρηματοδοτικού εργαλείου της Ο.Χ.Ε.

Ανέφερα λοιπόν στην εν λόγω επερώτηση «Θα πρέπει να επισημανθεί στο σημείο αυτό ότι στο ΣΕΣ 2014-2020 ως χρηματοδοτικό εργαλείο με σημαντικές προβάλλονται οι Ολοκληρωμένες Χωρικές Επενδύσεις (ΟΧΕ) που εντάσσεται στην γενικότερη «ομπρέλα» της Ολοκληρωμένης Χωρικής Ανάπτυξης. Οι ΟΧΕ αποτελούν ένα ανταγωνιστικό πρόγραμμα, ίσως πιο ανταγωνιστικό και από την ΤΑΠΤΟΚ (Τοπική Ανάπτυξη με Πρωτοβουλία Τοπικών Κοινοτήτων ). Κύριοι στόχοι για την προώθηση των Ολοκληρωμένων Χωρικών Επενδύσεων είναι η δημιουργία κινητήρων ανάπτυξης των Περιφερειών ή κινητήρων αξιοποίησης κοινών δυνατοτήτων και αντιμετώπισης κοινών προκλήσεων πολυτομεακού χαρακτήρα σε διαπεριφερειακή κλίμακα, η αξιοποίηση τους για τη μέγιστη δυνατή μόχλευση πόρων και τη μέγιστη δυνατή αποδοτικότητα των διαθέσιμων δημόσιων πόρων σε χωρικό επίπεδο, και η σύνδεση σε ενιαίο στρατηγικό ορίζοντα, των παρεμβάσεων που είναι τοπικά αναγκαίες για την αντιμετώπιση των οξύτερων εκδηλώσεων της κρίσης και αυτών που είναι αναγκαίες για την καταπολέμηση των παραγόντων που δημιουργούν τις μακροπρόθεσμες στενώσεις. Ένα τέτοιο χρηματοδοτικό εργαλείο, που προβλέπεται από το ΣΕΣ 2014-2020, φαίνεται ως μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για την αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της Αιτωλοακαρνανίας (πολιτισμός- αρχαιολογικοί χώροι & υδάτινος-περιβαλλοντικός πλούτος) και την μέσω αυτών άντληση κεφαλαίων».

Μάλιστα, δεν στάθηκα μόνο στην υπόδειξη του εν λόγω χρηματοδοτικού εργαλείου ως μέσου αξιοποίησης των συγκριτικών πλεονεκτημάτων μας, με σκοπό την απόδοση υπεραξίας, αλλά προχώρησα και σε συγκεκριμένη πρόταση που αφορούσε στη δημιουργία μίας «Πολιτιστικής και Περιβαλλοντικής Διαδρομής στην Αιτωλοακαρνανία», μιας πρωτοβουλίας που θα έδινε μια πνοή εξωστρέφειας στην περιοχή αλλά ταυτόχρονα θα μπορούσε να αποτελέσει και εφαλτήριο οικονομικής ανάπτυξης. Η εν λόγω πρόταση, αρχικά είχε παρουσιασθεί από τον Πρόεδρο του Σωματείου «ΔΙΑΖΩΜΑ» κ. Σταύρο Μπένο, σε εκδήλωση που διοργάνωσε το «Εργαστήρι Παναγία Ελεούσα». Η πρότασή του «ΔΙΑΖΩΜΑΤΟΣ» αφορούσε στα πέντε αρχαία θέατρα και είχε να κάνει με τις πολιτιστικές και περιβαλλοντικές διαδρομές με άξονα τα μνημεία αυτά και το φυσικό μνημείο της Αιτωλοακαρνανίας που είναι το νερό. Στόχος της πρότασης ήταν η συνάντηση των μνημείων με άλλους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας, όπως η πρωτογενής παραγωγή, με τα τοπικά προϊόντα και τους αγρότες, με την γαστρονομία της περιοχής, με δράσεις μέσα από την ψηφιακή σύγκλιση και φυσικά το περιβάλλον (βλ. εδώ http://www.peproe.gr/index.php/34-c-op/c-oxe.html το παράδειγμα εφαρμογής της συγκεκριμένης ιδέας στην Περιφέρεια Ηπείρου).

Σαφή απάντηση στα ερωτήματα που τότε έθεσα, ως συνήθως, ποτέ δεν πήρα.

Και σήμερα, έρχεται η Περιφερειακή Αρχή να μας συστήσει μια πρωτοβουλία, την οποία σε πρώτη φάση, σαφώς χαιρετίζουμε. Ελπίζουμε και προσδοκούμε το καλύτερο αποτέλεσμα, αφού νιώθουμε ότι οι παρεμβάσεις μας ίσως έστρεψαν την πολιτική της Περιφέρειας και κάπου που έως σήμερα δεν είχε ασχοληθεί. Δεν μπορούμε όμως να μη σχολιάσουμε την επικοινωνιακή τακτική που ακολουθεί και το γεγονός ότι παρουσιάζεται η Ο.Χ.Ε απλά σαν ένας κατάλογος έργων.

Προκαλεί δε κατάπληξη, αν όχι θυμηδία, η δήλωση-αυτοδέσμευση που γίνεται στην εν λόγω ανακοίνωση, ότι «Στην Αιτωλοακαρνανία θα είμαστε ικανοποιημένοι μόνο όταν το ποσοστό ολοκλήρωσης της ΟΧΕ ξεπεράσει το 100%». Αλήθεια, ποιόν νομίζουν ότι κοροϊδεύουν;

Εμείς από την πλευρά μας, ευχόμαστε αυτή η στρατηγική που αποφασίσθηκε από την Περιφερειακή Αρχή (με τις όποιες ελλείψεις) , να έχει τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα για το καλό του τόπου αφενός και αφετέρου για να μην πάει χαμένο το χρηματοδοτικό αυτό εργαλείο. Ελπίζουμε, οι σωστές, αν μη τι άλλο, προτάσεις των εμπλεκόμενων φορέων (της Ι.Π. Μεσολογγίου, του Επιμελητηρίου Αιτωλοακαρνανίας κλπ) να αξιολογηθούν και να «προτεραιοποιηθούν» σωστά από την Περιφέρεια αλλά και να «τρέξουν» γρήγορα σε επίπεδο ωρίμανσης. Αν και είμαστε σχεδόν βέβαιοι, ότι στο μέλλον θα γίνουμε μάρτυρες ενός ιδιότυπου παιχνιδιού ευθυνών, όταν κάτι δεν πάει όπως σχεδιάστηκε. Και τότε θα ξέρουμε ότι υπεύθυνη θα είναι η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας και συγκεκριμένα η νυν Περιφερειακή Αρχή.»

——————————————————————————————————————————————————————————————————————————–‘

ΘΕΜΑ «Η χρήση χρηματοδοτικών εργαλείων σαν την ΟΧΕ (ολοκληρωμένη χωρική επένδυση & η πρόταση του σωματείου ΔΙΑΖΩΜΑ σχετικά με τη δημιουργία Πολιτιστικής και Περιβαλλοντικής Διαδρομής στην Αιτωλοακαρνανία».

 

ΕΠΕΡΩΤΗΣΗ :

 

Προ ημερών πραγματοποιήθηκε στο Αγρίνιο εκδήλωση σχετικά με την αξιοποίηση των αρχαιολογικών χώρων της Αιτωλοακαρνανίας και τη σύνδεσή τους με την αναπτυξιακή προοπτική του τόπου, με βασικό ομιλητή τον πρόεδρο του Σωματείου «ΔΙΑΖΩΜΑ» κ. Σταύρο Μπένο. Επ’ ευκαιρία της επίσκεψης, ο κ.Μπένος σε επαφή του με το Δήμαρχο Αγρινίου, ανέπτυξε την πρότασή του για την αξιοποίηση των αρχαίων Θεάτρων του νομού μέσα από το ΣΕΣ 2014-2020. Η πρότασή του «ΔΙΑΖΩΜΑΤΟΣ» αφορά στα πέντε αρχαία θέατρα και έχει να κάνει με τις πολιτιστικές και περιβαλλοντικές διαδρομές με άξονα τα μνημεία αυτά και το φυσικό μνημείο της Αιτωλοακαρνανίας που είναι το νερό. Στόχος της πρότασης είναι   η συνάντηση των μνημείων με άλλους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας, όπως η πρωτογενής παραγωγή, με τα τοπικά προϊόντα και τους αγρότες, με την γαστρονομία της περιοχής, με δράσεις μέσα από την ψηφιακή σύγκλιση και φυσικά το περιβάλλον.

Η πρόταση που παρουσιάσθηκε ήταν πραγματικά εξαιρετική και πρωτοπόρα, σε περίπτωση δε υλοποίησής της θα πρόκειται για κάτι που σίγουρα θα βγάλει την περιοχή μας από την απομόνωση, προσδίδοντας σε εξωστρέφεια και αναδεικνύοντας τον πολιτιστικό και φυσικό μας πλούτο. Εκτός φυσικά του αυτονόητου αντικτύπου στο οικονομικό περιβάλλον της Αιτωλοακαρνανίας. Έγινε δε μνεία ότι σχετική πρωτοβουλία έχει μέχρι στιγμής πάρει μόνο η Περιφέρεια Ηπείρου ενώ μεταφέρθηκε ότι η ΠΔΕ δεν έχει αποφασίσει τι πρόκειται να κάνει.

Θα πρέπει να επισημανθεί στο σημείο αυτό ότι στο ΣΕΣ 2014-2020 ως χρηματοδοτικό εργαλείο με σημαντικές προβάλλονται οι Ολοκληρωμένες Χωρικές Επενδύσεις (ΟΧΕ) που εντάσσεται στην γενικότερη «ομπρέλα» της Ολοκληρωμένης Χωρικής Ανάπτυξης. Οι ΟΧΕ αποτελούν ένα ανταγωνιστικό πρόγραμμα, ίσως πιο ανταγωνιστικό και από την ΤΑΠΤΟΚ (Τοπική Ανάπτυξη με Πρωτοβουλία Τοπικών Κοινοτήτων ). Κύριοι στόχοι για την προώθηση των Ολοκληρωμένων Χωρικών Επενδύσεων είναι η δημιουργία κινητήρων ανάπτυξης των Περιφερειών ή κινητήρων αξιοποίησης κοινών δυνατοτήτων και αντιμετώπισης κοινών προκλήσεων πολυτομεακού χαρακτήρα σε διαπεριφερειακή κλίμακα, η αξιοποίηση τους για τη μέγιστη δυνατή μόχλευση πόρων και τη μέγιστη δυνατή αποδοτικότητα των διαθέσιμων δημόσιων πόρων σε χωρικό επίπεδο, και η σύνδεση σε ενιαίο στρατηγικό ορίζοντα, των παρεμβάσεων που είναι τοπικά αναγκαίες για την αντιμετώπιση των οξύτερων εκδηλώσεων της κρίσης και αυτών που είναι αναγκαίες για την καταπολέμηση των παραγόντων που δημιουργούν τις μακροπρόθεσμες στενώσεις.

Ένα τέτοιο χρηματοδοτικό εργαλείο, που προβλέπεται από το ΣΕΣ 2014-2020, φαίνεται ως μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για την αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της Αιτωλοακαρνανίας (πολιτισμός- αρχαιολογικοί χώροι & υδάτινος-περιβαλλοντικός πλούτος) και την μέσω αυτών άντληση κεφαλαίων.

Σε μια περίοδο που το ζητούμενο είναι η ανάληψη πρωτοβουλιών που θα «ξεκολλήσουν» τον τόπο από την στασιμότητα και την απομόνωση, σε μια περίοδο που οι πρωτοβουλίες από πλευράς της τοπικής αυτοδιοίκησης πρέπει να γίνονται με ταχύτητα και στρατηγική, είναι προφανές ότι η ΠΔΕ δεν πρέπει να μείνει πίσω στις εξελίξεις και πρέπει να χρησιμοποιήσει με τον καλύτερο τρόπο τα χρηματοδοτικά εργαλεία του νέου ΣΕΣ, με γνώμονα την άρση των ενδοπεριφερειακών ανισοτήτων, την αύξηση της εξωστρέφειάς της και την δημιουργία συνεργειών προς την κατεύθυνση αυτή. Είναι προφανές ότι προτάσεις σαν την παραπάνω , σε συνδυασμό με την δυνατότητα που μας δίνει το ΣΕΣ 2014-2020, καθιστούν σαφές ότι πρέπει να κινηθούμε άμεσα προς αυτή την κατεύθυνση.

 

Συνεπεία τούτων, ερωτάται η Περιφερειακή Αρχή :

 

• Τυγχάνει σε γνώση σας η ανωτέρω πρόταση του «ΔΙΑΖΩΜΑΤΟΣ» και η δυνατότητα του ως άνω χρηματοδοτικού εργαλείου του ΣΕΣ;
• Έχετε κατασταλαγμένο πλαίσιο δράσεων (πλάνο) σχετικών με την χρησιμοποίηση της ΟΧΕ σαν χρηματοδοτικό εργαλείο και εάν ναι , σκοπεύετε να το χρησιμοποιήσετε και πού;
• Τι πρωτοβουλίες θα πάρετε (αν φυσικά σκοπεύετε να πάρετε) για την υλοποίηση μια πρότασης σαν την παραπάνω που από ό,τι διεφάνη έγινε δεκτή με θετικότατες κριτικές από την τοπική κοινωνία και τοπικές αρχές;

 

Παρακαλώ για την απάντηση των παραπάνω ερωτημάτων στο επόμενο Π.Σ ούτως ώστε να γνωρίζουν οι πολίτες της Αιτωλοακαρνανίας την πραγματική θέση της Περιφερειακής Αρχής επί του θέματος, ενώ παράλληλα θεωρώ ότι το συγκεκριμένο θέμα θα πρέπει να αποτελέσει και θέμα συζητήσεως στο Περιφερειακό Συμβούλιο με την παρουσία όλων των εμπλεκομένων και ενδιαφερομένων φορέων.

 

Με εκτίμηση

Νεκτάριος Αθ. Φαρμάκης