Ομιλία Δ, Κωνσταντόπουλου, για την ελληνόγλωσση και, τη διαπολιτισμική εκπαίδευση

 

Ομιλία Δημήτρη Κωνσταντόπουλου, Εισηγητή της Δημοκρατικής Συμπαράταξης στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων επί του ΣΝ Ρυθμίσεις για την ελληνόγλωσση εκπαίδευση, τη διαπολιτισμική εκπαίδευση και άλλες διατάξεις

 

 

 

Στη συζήτηση και τη νομοθετική παρέμβαση για την ελληνόγλωσση και κυρίως τη Διαπολιτισμική  Εκπαίδευση, η πολιτεία  συνειδητοποιεί το γεγονός της πολυεθνικότητας και της πολυπολιτισμικότητας .

Το αξιολογεί θετικά και το αποδέχεται ως μία καινούργια μορφή της κοινωνικής  οργάνωσης.

Η Διαπολιτισμική Εκπαίδευση σήμερα, δεν μπορεί να είναι αυτή που ήταν πριν από 10 ή 20 χρόνια. 

Δεν είναι σύνολο μέτρων που  μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως «αλάθητη κλασσική συνταγή», ούτε μπορούν να μεταφυτευτούν αυτούσια στη σημερινή πραγματικότητα.

Σήμερα η Διαπολιτισμική Εκπαίδευση έχει προσλάβει την διάσταση του αγώνα κατά της φτώχειας.

Απευθύνεται στον καθημερινό άνθρωπο παρέχοντάς του στρατηγικές αντιμετώπισης των δυσκολιών της ζωής.

Καθιστά τους αυριανούς πολίτες ικανούς να ζήσουν σ ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο πλαίσιο.

Οφείλει να παρέχει ένα πλούτο που δεν μπορεί κανείς να αφαιρέσει.

Αυτός ο πλούτος είναι η μόρφωση με κοινωνικές δεξιότητες και ευελιξία στην ανάπτυξη στρατηγικών που διασφαλίζουν την ικανότητα για αξιοπρεπή ζωή και δημιουργία.

Η διαπολιτισμική φιλοσοφία δεν θεωρεί τους πρόσφυγες πρόβλημα ούτε ενοχλητικό παράγοντα .

Τους συμπεριλαμβάνει ισότιμα και δίκαια στις εκπαιδευτικές διαδικασίες σαν μια πρόκληση στην οποία το διαπολιτισμικό σχολείο πρέπει να ανταποκριθεί αποτελεσματικά για να έχει λόγο ύπαρξης.

Eισάγεται στην εκπαιδευτική πρακτική η κριτική, η αλληλεπίδραση, η αλληλεγγύη.

Bασιζόμενη στην πεποίθηση ότι όλοι οι άνθρωποι είναι ίσοι, ότι οι πολιτισμικές και γλωσσικές διαφορές, δεν αποτελούν αρνητικό παράγοντα συνύπαρξης.

Αποδίδεται στον πολιτισμό η πλήρης σημασία ως δυναμικό σύνολο που περιέχει τρόπους ζωής,  συμβολισμούς και αξίες.

Χωρίς εμμονή στις εθνικές,  γλωσσικές ή θρησκευτικές διαφορές, αλλά με μία τάση αποδοχής και αναγνώρισης  πολιτισμικών ιδιαιτεροτήτων στην ίδια  ανθρώπινη κοινότητα μεταξύ των διαφόρων στρωμάτων και  κοινωνικών ομάδων. 

Η Διαπολιτισμική Εκπαίδευση από τις αρχές και την στοχοθεσία της, αντιμετωπίζει τους πρόσφυγες με τα πραγματικά τους μεγέθη και τις πραγματικές εκπαιδευτικές τους ανάγκες. 

Κατοχυρώνει στους πρόσφυγες μαθητές το δικαίωμα στη διαφορετικότητα, την πολιτισμική καταγωγή και το δικαίωμα να μιλούν και να διεκδικούν την περαιτέρω καλλιέργεια της πρώτης τους γλώσσας.

Δεν τους αντιμετωπίζει  ως «αθεράπευτα μειονεκτούντες» και ως «καταδικασμένους να αποτύχουν» .

Σε ένα τέτοιο σχολείο, με αντιρατσιστές και αντιαυταρχικούς εκπαιδευτικούς όπου μορφώνονται συνειδητοποιημένοι δημοκράτες πολίτες, είναι βέβαιο ότι και οι πρόσφυγες μαθητές έχουν θέση χωρίς να απειλούνται από περιθωριοποίηση και κοινωνικό αποκλεισμό.

Αγαπητοί συνάδελφοι,

Το ζήτημα της ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης στο εξωτερικό είναι κομβικό για την οργανωμένη παρουσία της ελληνικής γλώσσας, παιδείας και πολιτισμού στο σύγχρονο κόσμο.

Για  την ανάδειξη της σύνδεσής τους με το ανθρωπιστικό και δημοκρατικό φρόνημα των σύγχρονων κοινωνιών και κρατών.

Για την υποστήριξη των Ελλήνων της διασποράς στις διαδικασίες μόρφωσης και ένταξής τους στις κοινωνίες υποδοχής και εγκατάστασης.

Για τη διατήρηση του γλωσσικού και πολιτιστικού δεσμού και της επαφής τους με την Ελλάδα και τον πολιτισμό της.

Η μέχρι σήμερα πορεία της οργανωμένης παρέμβα­σης της Ελληνικής πολιτείας στα παραπάνω πεδία στηρίχτηκε σε ένα θεσμικό δίπολο:

– Στο νομικό πλαίσιο της δεκαετίας του 1970 (νομοθετικά διατάγματα 695/1970, 154/1973 ) που θέσπισε και οργάνωσε την ίδρυση και λειτουργία «αμιγώς» ελληνικών σχολείων στο εξωτερικό και ιδίως στη Γερμανία.

– Στις επιστημονικές και πολιτικές διαπιστώσεις και παραδοχές της δεκαετίας του 1990, οπότε παρήχθη το συμπληρωματικό προς το παραπάνω θεσμικό πλαίσιο (ν. 2413/1996).

Κύριε Πρόεδρε

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι

Το παρόν σχέδιο νόμου τέθηκε σε διαβούλευση και έχουμε καταγράψει σημαντικές προτάσεις τις οποίες και θα παρουσιάσουμε στη συζήτηση των άρθρων και μετά την ακρόαση των φορέων.

Ουσιαστικά όπως και στο νομοσχέδιο για την έρευνα, δεν έχουμε μια ουσιαστική νομοθετική παρέμβαση, αλλά μια διευθέτηση   σε υπάρχοντες νόμους και συγκεκριμένα στο Ν.4027/2011. 

Επιχειρείται μια επαναδιατύπωση των εισηγητικών εκθέσεων των νόμων 2413/96 και 4027/11 χωρίς ουσιαστικές αλλαγές και βελτιώσεις.

Θα έλεγα επί της αρχής ότι διευθετεί κυρίως ζητήματα διοικητικού χαρακτήρα , χωρίς προοπτική , όραμα και στρατηγική.

Τα θέματα της Διαπολιτισμικής ή Αντιρατσιστικής Εκπαίδευσης περιέχονται σε 5 άρθρα από το (20-25) .

Δεν διευκρινίζεται τι είναι Διαπολιτισμική Εκπαίδευση.

Ποιό μοντέλο εκπαίδευσης θα προωθηθεί για την ένταξη των αλλόγλωσσων μαθητών και προσφύγων ;

Θα συνεχιστούν τα προγράμματα Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης που υλοποιούνται από τα Πανεπιστήμια της χώρας (ΕΚΠΑ-Α.Π.Θ – ΤΕΑΠΗ);

Παρά τις εξαγγελίες του κ. Υπουργού στις 10-2-2015 για Αντιρατσιστική Εκπαίδευση, Ρομά, Σχολεία εξωτερικού, Αναβάθμιση της εκπαίδευσης των μουσουλμανοπαίδων της Θράκης, στο παρόν  νομοσχέδιο δε βλέπουμε προτάσεις αξιόλογες και τεκμηριωμένες επιστημονικά.

Δεν υπάρχει εκσυγχρονισμός του πλαισίου,

Δεν υλοποιούνται προγράμματα Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης ,

Δεν περιγράφεται πολιτική για τους ΡΟΜΑ.

Ενδεικτικά αναφέρετω το άρθρο 24 σύμφωνα με το οποίο

«Με απόφαση του Υπουργού Παιδείας Έρευνας και Θρησκευμάτων συνιστάται επιτροπή ειδικών επιστημόνων και στελεχών του Υπουργείου για τη δημιουργία πλατφόρμας συγκέντρωσης εκπαιδευτικών υλικών εγχώριων και διεθνών πρακτικών σχολείων προς ενημέρωση της εκπαιδευτικής κοινότητας”.

Δηλαδή θα συγκεντρώσουμε το υλικό θα το αναρτήσουμε σε μια πλατφόρμα και τελειώσαμε !

Ακόμη μεγαλύτερη ανακολουθία διαπιστώνεται στο άρθρο 22 του σχεδίου Νόμου.

Μετατρέπει τα σχολεία Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης σε Πειραματικά Σχολεία Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης.

Θα θυμίσω στους βουλευτές της συμπολίτευσης τη σφοδρή κριτική που είχαν ασκήσει στο παρελθόν για τα σχολεία αυτά τα οποία και ονόμαζαν γκέτο !

 

Κύριε Πρόεδρε

Κυρίες και Κύριοι συνάδελφοι

Όπως και στο νομοσχέδιο της έρευνας έτσι και στο παρόν σχέδιο νόμου, το ΠΑΣΟΚ βλέπει πολλά σημεία από αυτά τα οποία οι Υπουργοί Λοβέρδος και Γεννηματά νομοθέτησαν.

Θα μπορούσαμε μέσα από μια   ουσιαστική συζήτηση και βελτιώσεις να βρούμε συγκλίσεις.

Να συμβάλλουμε στη διαμόρφωση ενός νόμου που να ανταποκρίνεται στις ανάγκες της ελληνόγλωσσης και διαπολιτισμικής εκπαίδευσης.

Δυστυχώς όμως, όπως και στο Νομοσχέδιο της έρευνας το άρθρο κυριάρχησε στη συζήτηση για τα Νηπιαγωγεία, έτσι και τώρα το άρθρο 28 του παρόντος νομοσχεδίου που αφορά την ιδιωτική εκπαίδευση θα κυριαρχήσει στη συζήτηση μας.

Οφείλω να θυμίσω στην επιτροπή μας ,ότι το συνταγματικό πλαίσιο της ιδιωτικής παιδείας, επιτρέπει τη λειτουργία ιδιωτικών φορέων εκπαίδευσης στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, υπό κρατική εποπτεία.

Η συνταγματική πρόβλεψη (άρ.16§8 εδ.α’ του Συντ.) δεν δίνει απλά τη δυνατότητα  ασκήσεως ιδιωτικής επιχείρησης αλλά «δημοσίου λειτουργήματος από ιδιωτικό φορέα υποκείμενον σε κρατικό έλεγχο και εποπτείαν “.

Διαμορφώθηκε ιστορικά από την ελληνική πολιτεία ένα ρυθμιστικό πλαίσιο  που εκφράστηκε με νομοθετικές ρυθμίσεις.

Σε αυτή την ιστορική διαδρομή, από την ψήφιση του Ν.682/77 έως σήμερα, η συμβολή των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ στη διαμόρφωση ενός δίκαιου ρυθμιστικού πλαισίου  που διασφάλιζε τα εργασιακά δικαιώματα των ιδιωτικών εκπαιδευτικών, υπήρξε καθοριστική.

Ενδεικτικά αναφέρω τον Ν.1531/83, τον 1566/85 τον Ν.2986/2002 και τον 3848/2010. 

Στόχος μιας νομοθετικής ρύθμισης πρέπει να είναι η βελτίωση της παρεχόμενης εκπαίδευσης.

Οφείλει επίσης να λαμβάνει υπόψη τις τρέχουσες κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες και να κινείται στην κατεύθυνση της δημιουργίας ενός σταθερού πλαισίου που θα διασφαλίζει τα εργασιακά δικαιώματα και την απαραίτητη κρατική εποπτεία .

Η παρ. 16 του άρθρου 47 του Ν.3848/10 σε συνδυασμό με την επαναφορά της εποπτείας των Ιδιωτικών Σχολείων στο Υπουργείο Παιδείας , είναι η σταθερή θέση μας και η ουσιαστική διαφορά μας απέναντι στη φιλελεύθερη  αντίληψη της Νέας Δημοκρατίας για την Ιδιωτική Εκπαίδευση και στο λαϊκισμό του ΣΥΡΙΖΑ προς τους εργαζόμενους εκπαιδευτικούς. 

Αξίζει να θυμίσουμε στη Βουλή τους αγώνες που έδωσε ο αείμνηστος Πέτρος Μώραλης για να διασφαλίσει τα εργασιακά δικαιώματα των εκπαιδευτικών.

Ζητήσαμε να αποσυρθεί το συγκεκριμένο άρθρο το οποίο και δεν υπήρχε στο σχέδιο που δόθηκε σε διαβούλευση, προκειμένου η συζήτηση να επικεντρωθεί στο σκοπό του παρόντος νομοσχεδίου.

Δεν γίνεται να συνεχίσουμε να νομοθετούμε αποσπασματικά, αιφνιδιαστικά και χωρίς να έχουν συζητήσει τα αρμόδια όργανα που προβλέπονται.

Ακόμα περιμένουμε τη συνεδρίαση του ΕΣΥΠ , τα πορίσματα του διαλόγου και το χρονοδιάγραμμα της εφαρμογής τους , τις επιστημονικές τεκμηριώσεις του ΙΕΠ για την αλλαγή της λειτουργίας του Ολοήμερου Σχολείου , την επιστημονική μελέτη για τη φημολογούμενη αλλαγή στο ωράριο λειτουργίας των Νηπιαγωγείων .

Επιτέλους δείτε τις προγραμματικές δηλώσεις από τον Ιανουάριο του 2015 , αποφασίστε τι θέλετε και ελάτε οργανωμένα να συζητήσουμε.