Πανωτόκια: Η ιστορία επαναλαμβάνεται(;) Επιστολή κατοίκου από την Τριχωνίδα

Ένα πολύ δύσκολο, αλλά και εξαιρετικά ενδιαφέρον ερώτημα μας απέστειλε παραγωγός απ’ την περιοχή της Τριχωνίδας: «Καλημέρα. Βλέπω στην τηλεόραση τη διαφήμιση της Πειραιώς για τα χρέη που διαγράφει, διάβασα και το κείμενο που εσείς δημοσιεύσατε. Εγώ δεν εντάσσομαι στα κριτήρια που έχουν βάλει, επειδή έχω σπίτι και χωράφι. Για τον ίδιο λόγο δεν πήρα κανένα απ’ τα επιδόματα που δίνει το κράτος και δεν έχω καμμιά παροχή, παρ’ ότι το εισόδημά μου είναι πολύ πιο μικρό από πολλούς δικαιούχους. Πως θα πληρώσω το χρέος στην Τράπεζα, που με τους τόκους έχει φτάσει να είναι μεγαλύτερο απ’ την αξία του χωραφιού;». Η πραγματικότητα είναι, νομίζουμε, πολύ πιο σκληρή. Διότι δεν είναι μόνο το γεγονός ότι αυτός που μπορεί να έχει κάπου ένα χωραφάκι αυτομάτως μένει εκτός της πρόνοιας κάθε νομοθετήματος αντιμετώπισης της ανθρωπιστικής κρίσης, κατά συνέπεια και εκτός των «ευεργετημάτων» που αποφάσισε και ανακοίνωσε πρόσφατα η Τράπεζα Πειραιώς, όπως αναλυτικά παρουσιάσαμε σε σχετική ανάρτηση (ΕΔΩ). Το μείζον πρόβλημα έχει να κάνει με το γεγονός ότι οι πιθανότητες αυτό το χωραφάκι να είναι υποθηκευμένο στην ίδια την Τράπεζα, …είναι μεγάλες! Στην Αιτωλοακαρνανία, μάλιστα, οι διαστάσεις του φαινομένου είναι τέτοιες, που πραγματικά μας ανησυχούν. Η γη στην οποία ο παραγωγός στηρίζει τις ελπίδες και τα όνειρά του, την επιβίωση ακόμη της οικογένειάς του, δεν του ανήκει. Μπορεί να έχει τίτλους ιδιοκτησίας, έχει, όμως, και χρέη στην Τράπεζα. Και το ίδιο ισχύει για τις σταβλικές εγκαταστάσεις, για κάθε υποδομή, ακόμη και για τον εξοπλισμό, τα μηχανήματα. Πρόκειται για έναν φαύλο κύκλο, που διαρκώς ανατροφοδοτείται: Ο παραγωγός δανείζεται για να καλλιεργήσει ή για να επενδύσει στην καλλιέργειά του, αγωνίζεται να σταθεί όρθιος σε ένα άκρως ανταγωνιστικό ευρωπαϊκό και διεθνές περιβάλλον, που η «κληρονόμος» Τράπεζα της Αγροτικής φροντίζει να το κάνει ακόμη πιο δύσκολο, χρεώνοντας την όποια «διευκόλυνση» με επιτόκιο 6 έως και 10%, …όταν οι τόκοι των καταθέσεων είναι της τάξης του 0,κάτι%! Τι σημαίνει αυτό; Πολλά πράγματα… Σημαίνει, κατ’ αρχάς, πως είναι εύκολο για κάποιους να κάνουν κοινωνική πολιτική και να διαφημίζουν την προσπάθεια αντιμετώπισης της ανθρωπιστικής κρίσης, με τα λεφτά των αγροτών. Σημαίνει ακόμη ότι η έννοια της αγροτικής πίστης, της με ευνοϊκούς όρους χρηματοδότησης του αγροτικού τομέα, δεν υφίσταται καν. Να σημειωθεί ότι ο αγροτικός κόσμος είναι αυτός που με τις μικρές ή λίγο μεγαλύτερες καταθέσεις του δίνει το δικαίωμα στην Πειραιώς να διαφημίζει ότι είναι «η πρώτη τράπεζα στην Ελλάδα». Καταθέσεις που, στο σύνολό τους, είναι υπερδιπλάσιες σε σχέση με το δανεισμό. Άρα…, ποιος στηρίζει ποιον; Πρέπει να υπάρξει η κατά προσέγγιση, μίνιμουμ έστω ισορροπία ανάμεσα στη σχέση καταθέσεων-δανεισμού, ώστε και η σχέση αγροτών-τράπεζας να καταστεί βιώσιμη και να αποκτήσει γνωρίσματα δικαιοσύνης.   Υπενθυμίζουμε ότι η Αγροτική Τράπεζα της Ελλάδος ιδρύθηκε (απ’ τον Ελευθέριο Βενιζέλο το 1929) ως μη κερδοσκοπικός οργανισμός κοινωφελούς χαρακτήρα. Και σκοπός της ήταν η ενίσχυση της αγροτικής ανάπτυξης. Όχι να κερδίζει λεφτά, αλλά να στηρίζει τον αγρότη και την παραγωγή. Η «διάδοχος» Τράπεζα, όταν καθιερώνει τόσο υψηλά επιτόκια δανεισμού,  λυπούμαστε να πούμε, ότι δεν το κάνει. Και δεν είναι τυχαίο πια, που όλο και περισσότεροι παραγωγοί και αγροκτηνοτροφικοί φορείς αρχίζουν να καλοβλέπουν την ιδέα επανασύστασης της κρατικής Αγροτικής ή της δημιουργίας μιας νέας συνεταιριστικής Τράπεζας Αγροτικής Πίστης, που θα χρηματοδοτεί σπόρους, λιπάσματα, φυτοφάρμακα, ζωοτροφές, εργαλεία, αγορά γης, δημιουργία εγκαταστάσεων (αποθήκες, στάβλοι, θερμοκήπια κ.λ.π.), διατηρώντας ρόλο τεχνικό και οργανωτικό, ευρύτερα καθοδηγητικό της αγροτικής παραγωγής. Το ζητούμενο είναι να μη φτάσουμε εκεί. Και το ερώτημα απολύτως ξεκάθαρο: Μπορεί η Πειραιώς να αναλάβει έναν τέτοιο ρόλο; Το θέλει; Εάν η απάντηση είναι «ναι», θα πρέπει και να το αποδείξει. Και εφ’ όσον επιθυμεί πράγματι να συμβάλει στην αντιμετώπιση της κρίσης που μαστίζει τη χώρα, να δει με ρεαλισμό και ευαισθησία αυτό που οι χιλιάδες αγρότες πελάτες της προβάλλουν σήμερα ως κυρίαρχο αίτημα και να στηρίξει την παραγωγή μειώνοντας το κόστος. Και παραγωγής θα μειωθεί μόνο αν μειωθεί και το κόστος δανεισμού. Κάτι, που σε τελική ανάλυση, είναι προς όφελος της ίδιας της Τράπεζας. Μην ξεχνάμε την ιστορία με τα πανωτόκια και το που οδήγησαν την Αγροτική, όταν αυτή έχασε τον προσανατολισμό της. Η Πειραιώς απορρόφησε το υγειές κομμάτι, αν, όμως, δεν θέλει να έχει κάποια στιγμή την τύχη της, θα πρέπει σήμερα να αντιληφθεί το βασικό αξίωμα του χρηματοπιστωτικού συστήματος, αυτό που λέει ότι ο ανατοκισμός καθιστά δύσκολη την είσπραξη των οφειλών, συχνά αδύνατη, με αποτέλεσμα το πιστωτικό ίδρυμα να χάσει και τα χρήματα που δάνεισε και τον πελάτη. Είναι τόσο απλό: Δεν θα γινόταν καμία συζήτηση για τις τράπεζες στη χώρα μας, αν οι πολίτες-πελάτες μπορούσαν να «κινηθούν»! Ας το επιτρέψει, λοιπόν, η Πειραιώς, για τους αγρότες…

e-ea.gr