Συμφωνία ή time out από το ευρώ

Με «δύο συν ένα» σενάρια βρίσκεται αντιμέτωπος ο πρωθυπουργός Αλ. Τσίπρας, καθώς η πίεση των δανειστών κλιμακώνεται, οι συνομιλίες στο λεγόμενο Brussels Group έως προχθές καρκινοβατούσαν και ο χρόνος προς την 5η Ιουνίου, οπότε και θα πρέπει να αποπληρωθεί η υποδόση προς το ΔΝΤ, μετράει αντίστροφα.

Το πρώτο προβλέπει την επίτευξη, μέσα στα επόμενα εικοσιτετράωρα, μιας έστω επώδυνης συμφωνίας που θα επικυρωθεί εντός της προσεχούς εβδομάδος από το Eurogroup, ώστε να επιτευχθεί η επαναφορά της παροχής ρευστότητας προς την Ελλάδα. Στην κατεύθυνση αυτή επιχείρησε να κινηθεί ο κ. Τσίπρας μέσω της προχθεσινής τηλεδιάσκεψης με τους κ.κ. Αγκελα Μέρκελ και Φρ. Ολάντ, τα αποτελέσματα της οποίας, όμως, παραμένουν αβέβαια. Πάντως, ο πρωθυπουργός φέρεται να δεσμεύθηκε ότι μέχρι σήμερα το βράδυ η Αθήνα θα καταθέσει ολοκληρωμένη πρόταση συμφωνίας, που θα καλύπτει το 80% των θεμάτων που εγείρουν οι εκπρόσωποι των δανειστών.

Το δεύτερο αφορά την παράταση του αδιεξόδου, με την Αθήνα να επαναφέρει στο προσκήνιο την «απειλή» ότι δεν θα καταβάλει τις προγραμματισμένες για τον Ιούνιο δόσεις προς το Ταμείο. Σε μια τέτοια περίπτωση, το «ελληνικό δράμα» θα μπορούσε να αποτελέσει αντικείμενο μιας έκτακτης Συνόδου Κορυφής ή να απασχολήσει το προγραμματισμένο για τις 24 Ιουνίου συμβούλιο των ηγετών της Ε.Ε. Εξάλλου, ο κ. Τσίπρας έχει «φλερτάρει» κατ’ επανάληψιν με την ιδέα τα προβλήματα στη διαπραγμάτευση με τους εκπροσώπους των δανειστών να μεταφερθούν σε κορυφαίο πολιτικό επίπεδο και, κατά πληροφορίες, είχε διερευνήσει τις δυνατότητες η σχετική συζήτηση να γινόταν στη Σύνοδο Κορυφής της Ρίγας.

Πάντως, το ενδεχόμενο η Αθήνα να μην καταβάλει την επόμενη δόση προς το ΔΝΤ εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους και οδηγεί τη χώρα, την πραγματική οικονομία και το τραπεζικό σύστημα σε «αχαρτογράφητα νερά», παρότι ο κ. Τσίπρας δεν είχε διστάσει να βάλει στο τραπέζι το συγκεκριμένο «όπλο» μόλις πρόσφατα, με τις γνωστές επιστολές του προς την κ. Κριστίν Λαγκάρντ και τους κ. Μάριο Ντράγκι και Ζαν-Κλοντ Γιουνκέρ. Κινδύνους, που έχουν σχέση τόσο με το ενδεχόμενο η γενική διευθύντρια του ΔΝΤ να μην εξαντλήσει το περιθώριο των 30 ημερών προκειμένου να διαπιστωθεί και τυπικά η αδυναμία πληρωμής των επερχόμενων δόσεων όσο και με το πώς θα αντιδράσουν η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το εγχώριο τραπεζικό σύστημα μόλις γνωστοποιηθεί ότι η κυβέρνηση αθέτησε την επερχόμενη πληρωμή.

Το τρίτο σενάριο, που είναι επίσης δυσοίωνο και έχει τεθεί από το Βερολίνο υπ’ όψιν της κυβέρνησης, προβλέπει «πάγωμα» των συνομιλιών με τους τρεις θεσμούς αφού δεν είναι δυνατή η γεφύρωση των διαφορών, προκειμένου να δοθεί χρόνος στον κ. Αλ. Τσίπρα να διαχειριστεί πολιτικά το αδιέξοδο. Με άλλους λόγους, στον πρωθυπουργό έχει διαμηνυθεί ότι εάν συμφωνηθεί ένα δίμηνο, για παράδειγμα, «μορατόριουμ», θα έχει τον χρόνο για να προβεί σε χειρισμούς όπως η αναζήτηση άλλης κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας, το δημοψήφισμα ή οι εκλογές, ώστε να μεταβληθεί το περιεχόμενο της λαϊκής εντολής που επικαλείται και δεν του επιτρέπει να μετακινηθεί πέραν των γνωστών «κόκκινων γραμμών» του ΣΥΡΙΖΑ. Ομως, θα πρέπει να επισημανθεί ότι το τελευταίο αυτό σενάριο πιθανότατα θα συνεπάγεται ακραίες οικονομικές εξελίξεις, όπως οι έλεγχοι στην κίνηση κεφαλαίων και η κάλυψη μέρους των δαπανών του Δημοσίου με ΙΟUs.

Ως εκ τούτου, πιθανότερες εκδοχές θεωρούνται είτε η επίτευξη συμφωνίας έως το τέλος της επόμενης εβδομάδας είτε η παράταση του ελληνικού «θρίλερ» για μερικές ημέρες ή εβδομάδες ακόμη. Εξάλλου, όταν πρόσφατα ο κ. Τσίπρας προειδοποίησε για μη καταβολή της δόσης προς το ΔΝΤ, αίφνης έγινε δεκτό να χρησιμοποιηθούν για την αποπληρωμή της κονδύλια που βρίσκονταν στην Τράπεζα της Ελλάδος, τα οποία προορίζονταν ακριβώς προκειμένου να μεταφερθούν στο Ταμείο, παρότι δεν υπήρχε η παραμικρή σύγκλιση μεταξύ Αθήνας και δανειστών στο πεδίο των διαπραγματεύσεων.

Πάντως, υπό το πρίσμα των κινδύνων που εγκυμονούνται από το δεύτερο και το τρίτο σενάριο, υψηλόβαθμοι κυβερνητικοί παράγοντες, αλλά και σταθεροί συνομιλητές του πρωθυπουργού, επιμένουν ότι ο κ. Αλ. Τσίπρας εργάζεται σταθερά για την επίτευξη συμφωνίας μέσα στις επόμενες ημέρες. Οπως αναφέρεται χαρακτηριστικά, στόχος είναι μια συμφωνία, το πλήρες περιεχόμενο της οποίας, όμως, ούτε ο ίδιος ο πρωθυπουργός μπορεί να γνωρίζει, καθώς όλα τα θέματα βρίσκονται ανοιχτά, πάνω στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης.

Για τον πρωθυπουργό το ευκταίο θα ήταν η συμφωνία να προβλέπει χαμηλό πρωτογενές πλεόνασμα για το 2015, να μεταθέτει τις αποφάσεις για τα εργασιακά και το ασφαλιστικό το φθινόπωρο και να ανοίγει το παράθυρο για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους και τη διοχέτευση κονδυλίων από την Ευρωπαϊκή Ενωση για την ανάπτυξη.

Το συγκεκριμένο «πακέτο» εκτιμάται πως μπορεί να είναι τελικώς διαχειρίσιμο πολιτικά, παρά το κόστος από τα επερχόμενα εισπρακτικά μέτρα, ειδικά εάν η κυβέρνηση επιτύχει να μην ανεβούν σε υψηλότερο συντελεστή είδη ευρείας κατανάλωσης, όπως τα τρόφιμα, και εάν από την «εξίσωση» –έστω στην παρούσα φάση– βγει η εφαρμογή της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος για τις επικουρικές συντάξεις. Επίσης, έστω με ισχυρούς κραδασμούς, πιθανότατα θα γίνει αποδεκτό και εντός του ΣΥΡΙΖΑ, τουλάχιστον από την Αριστερή Πλατφόρμα.

kathimerini.gr