13 Απριλίου 1930, Αγρίνιο: Η ιστορική επίσκεψη του Ελευθερίου Βενιζέλου

Στις 13 Απριλίου του 1930, γιορτάστηκαν στο Αγρίνιο, όπως και σε όλους τους Δήμους της χώρας, τα εκατό χρόνια (1830 – 1930)  της  ανεξαρτησίας της χώρας και της ίδρυσης του νέου Ελληνικού Κράτους. Οι γιορτές αυτές απέκτησαν περισσότερη αίγλη με την  επίσκεψη του Ελευθερίου Βενιζέλου εκείνη την ημέρα στην πόλη.

Σύμφωνα με το πρόγραμμα του εορτασμού που είχε ανακοινώσει η επιτροπή, η οποία είχε οριστεί από το Δημοτικό Συμβούλιο Αγρινίου (Δήμαρχος εκείνη την εποχή ήταν ο Ανδρέας Παναγόπουλος) και στην οποία μεταξύ άλλων μετείχαν οι: Γ. Τσακανίκας, Αθανάσιος Γεράκης, Μιλτιάδης Τζάνης, Β. Κρίντας και Δήμος Κουζέλης[1].

Οι εκδηλώσεις εκείνης της μέρας ξεκίνησαν στις 6:00΄το πρωί με ρίψη 21 κανονιοβολισμών και τη Φιλαρμονική να γυρίζει στους δρόμους της πόλης ανακρούοντας το στρατιωτικό εγερτήριο.

Στις 10:00τελέστηκε επίσημη δοξολογία στη Μητρόπολη και ακολούθησαν η κατάθεση στεφάνων στο Ηρώο της πόλης, το οποίο βρισκόταν στη σημερινή συμβολή των οδών Παπαστράτου και Μπότσαρη (απέναντι από το Ελληνίς) και στην προτομή του Κουμπούρα στη θέση που βρίσκεται ακόμα και σήμερα (απέναντι από την είσοδο των αποθηκών Παπαστράτου στο τρένο).

Στη συνέχεια από τις 3:30 το μεσημέρι μέχρι και τις 5:30 το απόγευμα είχαν προγραμματιστεί γυμναστικές και αθλητικές επιδείξεις στο Γυμναστήριο, το οποίο είχε κατασκευαστεί στη θέση που βρίσκεται σήμερα το γήπεδο του Παναιτωλικού, και η ανάπτυξη του ιστορικού γεγονότος από έναν καθηγητή του Γυμνασίου.

 

Ακολούθως πραγματοποιήθηκε διάλεξη στο κινηματοθέατρο «Θέσπις» από τον Αντιεισαγγελέα Ξενοφώντα Κωνσταντόπουλο με θέμα:

«Τα πρώτα βήματα του εθνικού και πολιτικού βίου της Ελλάδας μετά την ανάκτηση της Ελευθερίας». Αμέσως μετά, στις 7:00 ήταν προγραμματισμένη η φωταγώγηση όλης της πόλης και η μετατροπή της Πλατείας Μπέλλου σε χοροστάσι, όπου οι μαθητές και οι μαθήτριες των σχολείων της πόλης «φέροντες εθνικάς ενδυμασίας» θα χόρευαν δημοτικούς χορούς με τη συνοδεία της φιλαρμονικής, η οποία δύο ώρες μετά (στις 9:00 το βράδυ) θα αποχαιρετούσε επίσημα την ημέρα[2].

Για την κάλυψη των εξόδων αυτού του εορτασμού το Δημοτικό Συμβούλιο είχε πάρει απόφαση[3] και είχε ήδη πιστώσει προς αυτή την κατεύθυνση ένα σημαντικό για κείνη την εποχή χρηματικό ποσό, που ανερχόταν στις 35.000 δρχ. και το διαχειριζόταν η αρμόδια επιτροπή για τον εορτασμό.

Όπως είπαμε όμως και παραπάνω, το μεγάλο γεγονός της μέρας ήταν η επίσκεψη του Βενιζέλου στο Αγρίνιο. Αντιγράφουμε από την έντυπη έκδοση του «αρχείου Αγρινίου»[4]:

Στις 13 Απριλίου του 1930[5] η πόλη του Αγρινίου γιόρτασε με τον πιο επίσημο τρόπο τα εκατό χρόνια από την ανακήρυξη της Ελλάδας ως ανεξάρτητο κράτος. Και λέμε με τον πιο επίσημο τρόπο, γιατί στον εορτασμό αυτό παραβρέθηκε και ο τότε πρωθυπουργός της Ελλάδας, Ελευθέριος Βενιζέλος. Εκτεταμένο ρεπορτάζ για την υποδοχή του Πρωθυπουργού δημοσίευσε η εφημερίδα του Μιλτιάδη Τζάνη,

ΤΟ ΦΩΣ ΤΟΥ ΑΓΡΙΝΙΟΥ (περίοδος Δ, Έτος Γ, αριθ. φύλλου 153), η οποία εκδόθηκε στις 20 Απριλίου του 1930. Μεταξύ άλλων το ρεπορτάζ αυτό αναφέρει:

«Η δημοτική Αρχή εγκαίρως μεριμνήσασα είχεν ανεγείρη εις την είσοδον της πόλεως ωραίαν αψίδα με την επιγραφήν: Σου εύχονται το καλώς ώρισες οι Αγρινιώτες, έμπροσθεν δε του Δημαρχείου ετέραν αψίδαν, εμπνεύσεως και κατασκευής του κ. Γεράκη, άνωθεν της οποίας παριστάνετο ουράνιο νεφέλωμα, από το οποίο εκαλύπτοντο διά να αποκαλυφθούν εις την κατάλληλον στιγμήν 12 δεκαετείς δεσποινίδες, ολόλευκα ντυμένες και με πτερά, εικονίζουσαι 12 αγγέλους. Εις το μέσον δε αυτών η δις Αφροδίτη Παπαπάνου με εθνικήν ενδυμασίαν εικονίζουσα την πόλιν του Αγρινίου. Κάτωθι της αψίδος εφέρετο επιγραφή: Η πόλις του Αγρινίου στο δημιουργό της Μεγάλης Ελλάδος.Εις τον σταθμόν υπεδέχθη τον κ. Πρωθυπουργόν ο κ. Δήμαρχος με το Δημοτικόν Συμβούλιον, οίτινες και επιβάντες αναμενόντων αυτοκινήτων κατηυθύνθησαν εις το Δημαρχείον. […]».

Από το Δημαρχείο ο Βενιζέλος μίλησε μπροστά σε δέκα χιλιάδες περίπου συγκεντρωμένους Αγρινιώτες, προς τους οποίους είπε:

«Σας ευχαριστώ θερμώς διά την υποδοχήν την οποίαν μου εκάματε, από την οποίαν είμαι πολύ ενθουσιασμένος και από τα λόγια που μου απηύθηνεν εξ ονόματός σας ο κ. Δήμαρχος. Γνωρίζω τα αιτήματα τα οποία σας απασχολούν, μου τα ανέπτυξε ο κ. Νομάρχης από τα υπομνήματα που δι’ αυτού μου υποβάλατε. Ζητείτε Πρωτοδικείον. Δεν είναι δυνατόν η Κυβέρνησις να κάνη παντού Πρωτοδικεία. Έχετε έναν τόπον, ο οποίος οργά εις πρόοδον και θα ήτο λυπηρόν να σκεφθή κανείς ότι περιμένει να προοδεύση από το Πρωτοδικείον. Σας λέγω λοιπόν διά το Πρωτοδικείον, όχι.
Σας απασχολεί πολύ ο δρόμος που θα σας δώσει συγκοινωνίαν με την Ευρυτανίαν. Η Κυβέρνησις θα φροντίσει διά την ταχυτέραν αποπεράτωσίν του, όπως θα φροντίσει να αποξηρανθούν ταχέως και αι λίμναι, αι οποίαι θα αποδώσουν την υγείαν εις τους κατοίκους και χιλιάδας στρεμμάτων γης εις τους αγρότας. Γνωρίζω επίσης ότι σας ανησυχεί το ζήτημα του λιμένος, σ’ αυτό πρέπει να είσθε ήσυχοι, διότι η Κυβέρνησις θα φροντίσει να γίνει λιμήν παρέχων συγχρονισμένας ευκολίας εις το εμπόριον και την επιβατικήν κίνησιν. Γνωρίζω ότι παραπονείσθε διά την ανεπάρκειαν των καλλιεργητικών δανείων και αναγνωρίζω ότι πράγματι διά τα καπνά είναι ανεπαρκή, όπως επίσης ότι θέλετε αγροτικήν ασφάλειαν. Αυτά που δύναμαι να σας υποσχεθώ σας λέγω, ναι, αλλά διά το Πρωτοδικείον σας λέγω, όχι. Θα διατάξω μόνον την ταχίστην έναρξιν του μονομελούς δικαστηρίου. Γνωρίζω ακόμη ότι ζητείτε και μία Γεωργικήν σχολήν. Με μεγάλην ευχαρίστησιν ακούω την αίτησίν σας ταύτην και την λαμβάνω υπό σημείωσιν, διά να κάνω ό,τι πρέπει.
Σας ευχαριστώ άλλη μια φορά για την μεγάλη υποδοχή που μου κάματε».

Κείμενο: Λ. Τηλιγάδας

archeionagriniouemerologio.blogspot.com

 ——————————————————————

1. Ο εορτασμός της, εκατονταετηρίδας «ΦΩΣ του Αγρινίου», Κυριακή 5/4/1930, Έτος 3ο, Αρ. Φύλ. 151-203,  σελ. 3.| 2. Πρόγραμμα εορτών εκατονταετηρίδας, εβδομαδιαία εφημερίδα «ΦΩΣ του Αγρινίου», Κυριακή 13/4/1930, Έτος 3ο, Αρ. Φύλ. 152-206,  σελ. 3 | 3. Αρχείο Δημοτικού Συμβουλίου Αγρινίου, αρ. απόφ. 61-9/4/1930. | 4. Ο Βενιζέλος στο Αγρίνιο, «αρχείον Αγρινίου», Περίοδος 2η, Ιούλιος 2018, Τεύχος 7, σελ. 40. | 5. Παρόραμα της έντυπης έκδοσης: Αντί του ορθού «13 Απριλίου του 1930», τυπώθηκε το εσφαλμένο «18 Απριλίου του 1930
2. Φωτογραφία ανάρτησης: Από το ιστορικό αρχείο του Ν. Αντωνίου