Η ψήφιση του νομοσχεδίου για τα μη κρατικά πανεπιστήμια, η συνάντηση με τους αγρότες της Θεσσαλίας και το Master Plan για την ανοικοδόμησή της, η ακρίβεια, οι αλλαγές τον τομέα της Υγείας, αλλά και οι ελληνικές συμμετοχές στα Όσκαρ ήταν από τις βασικότερες θεματικές ενότητες με τις οποίες καταπιάστηκε ο Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, στην καθιερωμένη κυριακάτικη ανασκόπηση.
«Καλημέρα σε όλες και όλους! Σήμερα, η πρώτη και σημαντικότερη είδηση της κυριακάτικης ανασκόπησης δεν μπορεί να είναι άλλη από την περαιτέρω αναβάθμιση του δημόσιου πανεπιστημίου και τη θεσμοθέτηση της ίδρυσης παραρτημάτων μη κρατικών-μη κερδοσκοπικών πανεπιστημίων και στη χώρα μας, την τελευταία στο δυτικό κόσμο που θεωρούσε τη γνώση κρατικό μονοπώλιο.
Πολλές φορές έχω μιλήσει για τα «επαναστατικά αυτονόητα» που έχει ανάγκη η Ελλάδα. Αυτονόητα που πρέπει να γίνουν ώστε η χώρα μας να γίνει πιο ελεύθερη και πιο ευρωπαϊκή, για να συγκλίνουμε περισσότερο με τον ευρωπαϊκό πυρήνα σε όλους τους τομείς, ώστε οι πολίτες να έχουν περισσότερες επιλογές, αντίστοιχες με τις επιλογές και τα δικαιώματα που έχουν οι ευρωπαίοι πολίτες. Ένα μεγάλο -ιστορικό- βήμα προς αυτήν τη κατεύθυνση είναι οι ρυθμίσεις που ψηφίστηκαν την Παρασκευή από τη Βουλή, βάζοντας τέλος σε έναν αναχρονισμό που η ίδια η ζωή είχε ξεπεράσει.
Όταν «αλλάζουν όλα εδώ κάτω με ορμή» για να δανειστώ ένα παλιό στίχο του Διονύση Σαββόπουλου, όταν η εκπαιδευτική πραγματικότητα και η οικονομία της γνώσης παγκοσμίως μεταβάλλεται ραγδαία, δεν μπορούμε ως χώρα και ως κοινωνία να μένουμε ακίνητοι. Νομίζω αναλύθηκε εκτενώς το πλαίσιο της εμβληματικής αυτής μεταρρύθμισης εντός και εκτός Βουλής και είναι λυπηρό που οι πολιτικές δυνάμεις -είτε για να φανεί ότι κάνουν αντιπολίτευση είτε για λόγους ιδεοληψίας- έκλεισαν τα αυτιά και τα μάτια τους σ’ αυτό που ζητάει η συντριπτική πλειονότητα των πολιτών.
Ας είναι. Εμείς θα συνεχίσουμε να κοιτάμε μπροστά και να παίρνουμε εκείνες τις πρωτοβουλίες που ενδυναμώνουν τη χώρα απέναντι στις πολλές και σύνθετες προκλήσεις του καιρού μας, παρεμβάσεις οι οποίες αρμόζουν σε μια φιλελεύθερη δημοκρατία και προσπορίζουν σημαντικά οφέλη στην κοινωνία. Μόνο να αναλογιστεί κανείς τους χιλιάδες νέους μας που φεύγουν στο εξωτερικό και τα πολύ μεγάλα ποσά που ξοδεύουν σήμερα οι ελληνικές οικογένειες για να σπουδάσουν τα παιδιά τους εκτός συνόρων. Αυτά τα παιδιά θα μπορούσαν να παραμείνουν στη χώρα και να συνεισφέρουν στην εθνική οικονομία.
Έγκριτα ξένα ΑΕΙ έχουν ήδη εκδηλώσει ενδιαφέρον να ιδρύσουν παραρτήματα στην Ελλάδα και πολλοί καθηγητές της Διασποράς επιθυμούν να έρθουν είτε μέσω των ξένων ιδρυμάτων είτε για να συνεργαστούν με τα δημόσια πανεπιστήμια. Γιατί θα τονίσω και πάλι, προτεραιότητά μας είναι το δημόσιο πανεπιστήμιο, η στήριξή του με κάθε τρόπο -απόδειξη και η μετατροπή του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου σε μητροπολιτικό. Και αυτό κάνουμε με το ψηφισθέν νομοθέτημα, ώστε να έχει ακόμα μεγαλύτερη ευελιξία, ακόμα πιο ενισχυμένο το αυτοδιοίκητό του, με πρόσθετη χρηματοδότηση μέσω πολλών, διαφορετικών χρηματοδοτικών εργαλείων, για να μπορεί να διευρύνει τις συνεργασίες με κορυφαία διεθνή ιδρύματα και τις καινοτόμες ελληνικές επιχειρήσεις.
Απόδειξη του τι μπορεί να προκύψει από μια τέτοια συνεργασία είναι η πρόσφατη συμφωνία ύψους 1,15 δισ. ευρώ (!) για την απόκτηση της ελληνικής προέλευσης BETA CAE Systems International AG, που ιδρύθηκε πριν από 30 χρόνια από ομάδα καθηγητών και φοιτητών του ΑΠΘ, από την Cadence Design Systems με έδρα την Καλιφόρνια, έναν από τους μεγαλύτερους κατασκευαστές λογισμικού για τον σχεδιασμό τσιπ υπολογιστών στον κόσμο. Τον Μάιο του 2020 είχα την ευκαιρία να δω από κοντά το κέντρο Έρευνας και Ανάπτυξης της BETA CAE στο Κάτω Σχολάρι Θεσσαλονίκης και έμεινα πραγματικά εντυπωσιασμένος. Το αντικείμενο της εταιρίας την κατέστησε μια από τις ηγέτιδες στον κόσμο επιχειρήσεις στην ανάπτυξη λογισμικού προσομοίωσης και ανάλυσης για αυτοκινητοβιομηχανίες και αεριωθούμενους κινητήρες. Δεν είναι το μόνο ελληνικό success story.
Η χώρα μας έχει κάνει πολύ σημαντικά βήματα στην προσέλκυση πολυεθνικών κολοσσών, ως κέντρο έρευνας και εξωστρέφειας. Αυτό σημαίνει καινούργιες ευκαιρίες, καλύτερες αμοιβές κι ελκυστικότερο μέλλον για τους νέους ανθρώπους. Γι’ αυτό και συνεχώς αυξάνεται ο αριθμός των πολύτιμων ελληνικών μυαλών και χεριών που επαναπατρίζονται. Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat -όπως άκουσα προ ημερών να λέει ο υπουργός Οικονομικών- έχουν επιστρέψει στη Ελλάδα περίπου 350.000 από τους 600.000 Έλληνες και Ελληνίδες που έφυγαν στο εξωτερικό την περίοδο 2010-2021. Αυτή η εξέλιξη μας γεμίζει χαρά και αισιοδοξία, αλλά θα συνεχίσουμε την προσπάθεια ώστε να προσελκύσουμε όσους περισσότερους γίνεται από τις 250.000 που δεν έχουν ακόμη επιστρέψει.
Ας έρθω τώρα στα υπόλοιπα θέματα της εβδομαδιαίας ανασκόπησης και θα ξεκινήσω από το Master Plan για την ανάταξη και την αντιπλημμυρική θωράκιση της Θεσσαλίας που εκπόνησε και μας παρουσίασε η ολλανδική εταιρεία HVA, με τεχνογνωσία και διεθνή εμπειρία 100 ετών από παρεμβάσεις σε μεγάλης έκτασης καταστροφές.
Για να σας δώσω μια ιδέα, το σχέδιο περιλαμβάνει τις κατευθυντήριες γραμμές πάνω στις οποίες θα πρέπει να οργανωθούν οι υποδομές, το αρδευτικό -από τα μείζονα προβλήματα της περιοχής, η προστασία πόλεων και κοινοτήτων από έντονα πλημμυρικά φαινόμενα, τα συστήματα επεξεργασίας των μετεωρολογικών δεδομένων και έγκαιρης προειδοποίησης, τα πρωτόκολλα διαχείρισης κρίσεων.
Οι προτάσεις συνοδεύονται από χρονοδιαγράμματα και κοστολόγηση. Το σχέδιο που παραδόθηκε δεν είναι οριστικό. Τίθεται σε δημόσια διαβούλευση την επόμενη εβδομάδα ώστε να το μελετήσουν τα εμπλεκόμενα υπουργεία και φυσικά οι ίδιοι οι Θεσσαλοί κάνοντας όπου χρειάζεται τις παρατηρήσεις τους και στη συνέχεια θα προκρίνουμε τις βέλτιστες λύσεις ώστε χωρίς χρονοτριβή -εντός των προσεχών μηνών- να προχωρήσουμε στα απαιτούμενα έργα.
Θα σταθώ σε μια από τις κομβικής σημασίας συστάσεις της Έκθεσης: χρειάζεται ένα ισχυρό και πολύ πιο αποτελεσματικό μοντέλο διοίκησης τόσο για την κατασκευή των υποδομών όσο και για τη διαχείριση του νερού που να υπερβαίνει τα όρια των επί μέρους υπηρεσιών, ενός ή και περισσότερων Δήμων ακόμη και της μιας Περιφέρειας. Ο κατακερματισμός δημιουργεί προβλήματα και φάνηκε στην καταστροφή του Σεπτεμβρίου.
Γι’ αυτό θεσπίζουμε εντός Μαρτίου τον Οργανισμό Διαχείρισης Υδάτων Θεσσαλίας στον οποίο συμμετέχουν και εκπρόσωποι της αυτοδιοίκησης και των αγροτών, ώστε όλοι μαζί να οργανώσουμε σε νέες βάσεις τις ζωτικές υποδομές της περιοχής με αρωγό την επιστημονική γνώση και με συστηματική αξιοποίηση νέων τεχνολογιών. Το ολιστικό σχέδιο για τη Θεσσαλία για να υλοποιηθεί πρέπει να γίνει κτήμα της κοινωνίας.
Θα συνεχίσω με το ζήτημα της ακρίβειας. Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, ο γενικός πληθωρισμός μειώθηκε στο 2,9% τον Φεβρουάριο από 3,1% τον Ιανουάριο. Υποχώρηση παρουσίασε και ο πληθωρισμός στα τρόφιμα στο 6,7% τον Φεβρουάριο από 8,3% τον Ιανουάριο, αλλά παραμένει σε μη ανεκτά επίπεδα. Γι’ αυτό δημιουργούμε και φέτος το «Καλάθι της Σαρακοστής» -η σχετική απόφαση υπογράφηκε ήδη από τον υπουργό Ανάπτυξης- και θα είναι διαθέσιμο από την προσεχή Πέμπτη. Θα αφορά τρεις κατηγορίες τροφίμων που καταναλώνονται παραδοσιακά αυτές τις ημέρες και θα διατίθενται στις χαμηλότερες δυνατές τιμές. Είναι ουσιαστικά μια επέκταση του «Καλαθιού του Νοικοκυριού» που εξακολουθεί να υφίσταται και περιλαμβάνει 56 κατηγορίες προϊόντων με μειωμένες τιμές. Ξέρω ότι δεν έχουμε κερδίσει ακόμη τη μάχη με την ακρίβεια, ακούμε τον κόσμο, αλλά διαβεβαιώνω ότι δεν θα καταθέσουμε τα όπλα, θα συνεχίσουμε τις παρεμβάσεις στη διαμόρφωση των τιμών και τους ελέγχους για να χτυπήσουμε την αισχροκέρδεια.
Περνώ στα σημαντικά νέα που αφορούν την μεταρρύθμιση της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας και συγκεκριμένα την επέκταση του θεσμού του προσωπικού γιατρού. Σε συνεργασία με τον Πανελλήνιο Ιατρικό Σύλλογο, προσθέτουμε τους ιδιώτες γιατρούς και παθολόγους μέσα στο σύστημα του προσωπικού γιατρού, σε επίπεδο δήμου ώστε να μπορεί κάθε πολίτης να επιλέξει ως προσωπικό γιατρό τον δικό του γιατρό κοντά στο μέρος που ζει και εργάζεται.
Παράλληλα, δημιουργούμε -για πρώτη φορά στην Ελλάδα- 7 Πανεπιστημιακά Κέντρα Υγείας με εκπαιδευτικούς σταθμούς τηλεϊατρικής για την υποστήριξη των Προσωπικών Γιατρών και όχι μόνο. Επιπλέον, προκηρύσσουμε 1.375 θέσεις για τη στελέχωση των δομών Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας και των Πανεπιστημιακών Κέντρων Υγείας. Και δεν σταματάμε εδώ, καθώς συνεχίζουμε τη μεγαλύτερη αναβάθμιση υποδομών της ΠΦΥ από τότε που ξεκίνησε το ΕΣΥ, με την ανακαίνιση 156 Κέντρων Υγείας, την αναβάθμιση του ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού, την δημιουργία 312 ιατρείων χρονίων νοσημάτων στην ΠΦΥ, αλλά και την επέκταση της Τηλεϊατρικής. Εστιάζουμε στην Πρόληψη, ώστε κάθε πολίτης να έχει πρόσβαση σε δωρεάν, υψηλής ποιότητας υπηρεσίες υγείας και να εντοπίζει έγκαιρα προβλήματα υγείας του, που σημαίνει καλύτερη ποιότητα ζωής, επιμήκυνση του χρόνου ζωής αλλά και μείωση της οικονομικής επιβάρυνσης στο σύστημα υγείας.
Το ΕΣΥ και η αναβάθμισή του είναι υψηλή προτεραιότητα μας, θεωρούμε ωστόσο πολύτιμη και την αρωγή των ιδιωτών δωρητών. Πρόσφατη μεγάλη προσφορά, από το ζεύγος Αθανασίου και Μαρίνας Μαρτίνου, η κατασκευή του πρώτου Πανεπιστημιακού Κέντρου Καρκίνου στην Αθήνα, 1.200 τ.μ., στο «Αττικόν». Τους ευχαριστούμε. Το Κέντρο αναμένεται να παραδοθεί μέσα στον Απρίλιο και υπολογίζεται ότι θα ξεκινήσει να λειτουργεί από τον Σεπτέμβριο.
Τώρα, την περασμένη Κυριακή, δεν σας έγραψα για τον νέο νόμο του Υπουργείου Οικονομικών για τις παραλίες, διότι είχαμε πολλά να πούμε -και δεν χωράνε πάντα όλα, όσο μεγάλη κι αν είναι η ανασκόπηση! Όμως γράφτηκαν και ακούστηκαν διάφορες ανακρίβειες, ακόμη και για δήθεν μπάζωμα παραλιών. Γι’ αυτό και θα σας πω τι κάνει και τι ΔΕΝ κάνει το συγκεκριμένο νομοθέτημα. Από φέτος το καλοκαίρι διασφαλίζουμε ελεύθερη πρόσβαση σε όλες τις παραλίες για όλους τους πολίτες. Σε καμία παραλία δεν θα επιτρέπεται η παραχώρηση άνω του 50% της έκτασής της. Άρα το άλλο μισό πρέπει να είναι ελεύθερο και στο υπό παραχώρηση τμήμα τα ομπρελοκαθίσματα μπορούν να καταλαμβάνουν από 30 έως 60%. Συνολικά δηλαδή το 70 έως 85% μιας παραλίας πρέπει να είναι ελεύθερο.
Προβλέπεται η χρήση των νέων τεχνολογιών τόσο για τις δημοπρασίες όσο και για τους ελέγχους, αυστηρότερα πρόστιμα και ποινές για όσους καταπατούν τον δημόσιο χώρο του αιγιαλού και της παραλίας. Ρητά ορίζεται ότι τα ομπρελοκαθίσματα πρέπει να απέχουν τουλάχιστον 4 μέτρα από τη θάλασσα και για πρώτη φορά δημιουργούμε τις «απάτητες παραλίες», δηλαδή παραλίες ιδιαίτερης περιβαλλοντικής αξίας τις οποίες προστατεύουμε και απαγορεύουμε κάθε οικονομική εκμετάλλευση. Ο νόμος δεν ρυθμίζει τη δόμηση, δεν επιτρέπει τη δόμηση από την ακτογραμμή -από εκεί που σκάει το κύμα δηλαδή- όπως κάποιες περιβαλλοντικές οργανώσεις ψευδώς ισχυρίστηκαν, δεν πειράζει καμία από τις ισχύουσες διατάξεις για τους όρους δόμησης και οι οποίες ούτως ή άλλως ρυθμίζονται από τη γραμμή του αιγιαλού και όχι από το πλάτος της παραλίας. Με μια φράση, βάζουμε τάξη στις πανέμορφες ακτές μας για να τις χαρούμε όλοι.
Συνειρμικά, αφού καλοκαίρι σημαίνει και αντιπυρική περίοδος η οποία ξεκινά την 1η Μαΐου, πηγαίνω στην προετοιμασία που έχει γίνει και συνεχίζει να γίνεται από το Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας. Στο πλαίσιο αυτό προστίθεται στο νησί της Χίου μία μονάδα ΕΜΟΔΕ με 40 δασοκομάντος που θα ενισχύσουν την Πυροσβεστική Υπηρεσία συνδράμοντας στην αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών από τις οποίες έχει υποφέρει και αυτό το πανέμορφο νησί της μαστίχας.
Θέλω να αναφέρω και την άνευ προηγουμένου επιτυχία της διάθεσης του 27% των μετοχών της Τράπεζας Πειραιώς σε ξένους και Έλληνες επενδυτές έναντι ποσού ρεκόρ 1,3 δισ. ευρώ που εισέρευσαν στα κρατικά ταμεία. Όχι μόνο για το τεράστιο ενδιαφέρον που συγκέντρωσε, αλλά κυρίως για την τιμή διάθεσης των μετοχών σε επίπεδα υψηλότερα πριν από την έναρξη της διαδικασίας! Εξέλιξη εξαιρετικά σπάνια παγκοσμίως γιατί συνήθως υπάρχει έκπτωση υπέρ των αγοραστών. Θυμίζω την πολύ δύσκολη θέση στην οποία βρισκόταν η Τράπεζα Πειραιώς το 2019 και πού έφτασε σήμερα. Υπογραμμίζεται έτσι η ορθότητα των επιλογών της κυβέρνησης για την ανάταξη του τραπεζικού συστήματος που πλέον έχει σχεδόν ολοκληρωθεί, όχι μόνο για τον τρόπο και τον χρόνο που προχώρησε η αποεπένδυση του Δημοσίου -αξίζει ένα μπράβο και στη διοίκηση του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας- αλλά και γενικότερα στο ίδιο το τραπεζικό σύστημα που γυρίζει σελίδα. Τώρα που έχουμε ξανά ισχυρές τράπεζες πρέπει να ενταθεί ακόμη περισσότερο ο εποπτικός ρόλος της Πολιτείας και της Τράπεζας της Ελλάδος ώστε να ενταθούν οι προσπάθειες για περισσότερο ανταγωνισμό, χαμηλότερες προμήθειες, πιο γρήγορη πιστωτική επέκταση σε ορισμένες κατηγορίες δανειοληπτών, εκσυγχρονισμό των συστημάτων, βελτίωση της εξυπηρέτησης πελατών, αλλά και ολοκλήρωση της ευρωπαϊκής τραπεζικής ενοποίησης. Υπάρχουν ακόμα πολλά να γίνουν.
Κλείνω με την αποψινή μεγάλη βραδιά της απονομής των Όσκαρ που -σινεφίλ και μη- γνωρίζετε ότι έχουν και ελληνικό χρώμα. Πρώτα πρώτα είναι ο Γιώργος Λάνθιμος με τις 11 υποψηφιότητες για την ταινία του Poor Things. Πέντε Όσκαρ διεκδικεί και ο ελληνικής καταγωγής σκηνοθέτης Αλεξάντερ Πέιν για την ταινία του The Holdovers. Για εμάς είναι ήδη νικητές, όποιο κι αν είναι το αποτέλεσμα. Σηκώνουν την Ελλάδα ψηλά με το έργο τους. Οι ευχές μας τους συνοδεύουν για να κερδίσουν όσα περισσότερα βραβεία γίνεται γιατί έκαναν πραγματικά σπουδαία δουλειά.
Καλή Κυριακή σε όλες και όλους!
