Δημόσιο Πανεπιστήμιο: διοικητικά αυτοτελές, οικονομικά αυτοδύναμο, απελευθερωμένο και ανταγωνιστικό

Ομιλία Δημήτρη Κωνσταντόπουλου, Εισηγητή της Δημοκρατικής Συμπαράταξης, στην Ολομέλεια της Βουλής, επί του Σχεδίου Νόμου του Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων «Οργάνωση και λειτουργία της ανώτατης εκπαίδευσης, ρυθμίσεις για την έρευνα και άλλες διατάξεις».

Κύριε Πρόεδρε,

Κύριε Υπουργέ

Κυρίες & Κύριοι Συνάδελφοι,

Συζητείται σήμερα  το Σχέδιο Νόμου για την οργάνωση και λειτουργία της ανώτατης εκπαίδευσης καθώς και ρυθμίσεις για την έρευνα.

Ανακαλώ στη μνήμη μου δικές σας τοποθετήσεις στη Βουλή το καλοκαίρι του 2012 και μάλιστα από στελέχη της σημερινής κυβέρνησης.

Λέγατε τότε : «Είναι δυνατό να νομοθετείτε για την παιδεία κατακαλόκαιρο».

Σήμερα, αυτές οι φωνές σιώπησαν.

Ήρθαν βέβαια οι διαμαρτυρίες στην ακρόαση των φορέων που επιβεβαίωσαν τις ενστάσεις μας ως προς τη διαδικασία που ακολουθήσατε.

Διαφημίζει η Κυβέρνηση από το Σεπτέμβριο του 2015 ένα διάλογο για την παιδεία.

Κύριοι, αυτό το αφήγημα κατέρρευσε εξαρχής.

Ήταν μια καραμέλα που έλιωσε.

Η αλήθεια είναι μία : Πραγματικός διάλογος δε διεξήχθη.

Υπονομεύτηκε από συντεχνίες και  μικροκομματικές σκοπιμότητες.

Εμείς είχαμε επισημάνει εξαρχής ότι αυτός ο διάλογος είναι προσχηματικός.

Τον εξαγγείλατε ως πανάκεια συμμετοχής και διαβούλευσης , τον χρησιμοποιήσατε όμως ως επικοινωνιακό τρικ και τον ακυρώσατε στην πράξη.

Να θυμίσω, ανακοινώσατε -και με τη δική μας σύμφωνη γνώμη- την Επιτροπή για τη μελέτη των Οικονομικών Δεικτών σε όλες τις βαθμίδες της Εκπαίδευσης.

Διότι ήταν και παραμένει απαραίτητη η κοστολόγηση της εκπαίδευσης.

Συμμετέχουμε σε αυτή, την παρουσίασε ο πρωθυπουργός, αλλά από τότε αγνοείται η τύχη της!

Κι όμως, τα πορίσματα αυτής της επιτροπής σήμερα θα ήταν εξαιρετικά χρήσιμα.

Δεν έγινε λοιπόν καμία κοστολόγηση.

Αυτός είναι και ένας από τους βασικούς λόγους , που η εκπαίδευση βρίσκεται σήμερα μπροστά σε δυσάρεστες εκπλήξεις.

 

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Παίρνει πρωτοβουλίες η κυβέρνηση στον ευαίσθητο χώρο της εκπαίδευσης , που ακυρώνουν τομές και καινοτομίες που υπερψηφίστηκαν στη Βουλή.

Σας καλούμε επιτέλους να σταματήσετε αυτή τη νομοθετική τακτική των διαρροών , των μισόλογων , των αιφνιδιασμών , των ανέξοδων υποσχέσεων.

 

Κυρίες και Κύριοι συνάδελφοι

Οι μεγάλες, οι ριζοσπαστικές και προοδευτικές αλλαγές στην εκπαίδευση έχουν τη σφραγίδα των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ.

Εμείς είμαστε αυτοί που πιστέψαμε και υλοποιήσαμε τις ίσες ευκαιρίες στη μόρφωση, την ενίσχυση της δημόσιας δωρεάν εκπαίδευσης , την ισότιμη πρόσβαση στα Πανεπιστήμια.

Δεν είναι τυχαίο ότι ο Ν. 1268/1982 και ο Ν. 4009/2011, είναι δύο νόμοι που έβαλαν ουσιαστικό πλαίσιο διοικητικής αυτοτέλειας και οικονομικής αυτοδυναμίας στα ΑΕΙ.

Αφουγκράσθηκαν τις ανάγκες της εκπαίδευσης , τη σύνδεση της με την αγορά εργασίας , τις αγωνίες της νέας γενιάς και στήριξαν το δημόσιο , ανταγωνιστικό και απελευθερωμένο Πανεπιστήμιο.

Στηρίξαμε τη λειτουργία και την αναβάθμιση των ΤΕΙ με τους Νόμους 1404/1983 και 2916/2001.

 

Για εμάς, τη Δημοκρατική Συμπαράταξη το εκπαιδευτικό σύστημα πρέπει να αποτελέσει τον μοχλό ανάπτυξης της χώρας μας.

Πάνω σε αυτό οφείλουμε να οικοδομήσουμε ένα νέο παραγωγικό μοντέλο για την έξοδο από την κρίση και νέες θέσεις εργασίας.

Να σταματήσει επιτέλους το brain drain, η μετανάστευση της νέας γενιάς στο εξωτερικό.

Γι’αυτό χρειάζεται στήριξη , ενίσχυση και φυγή προς τα εμπρός για την αναβάθμιση της δημόσιας τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

Πρέπει επιτέλους να απελευθερώσουμε τη δημόσια τριτοβάθμια εκπαίδευση από όσα σήμερα την καθηλώνουν όπως :

το σφιχτό εναγκαλισμό με το κράτος
το δυσλειτουργικό πλαίσιο για την διοίκηση και λειτουργία τους
την έλλειψη διασύνδεσης εκπαίδευσης και έρευνας με την ανάπτυξη και την οικονομία
την οικογενειοκρατία,
τις συντεχνιακές αγκυλώσεις που εξυπηρετούν συμφέροντα “ημετέρων”,
τις μειωμένες αποδόσεις σε ποιότητα, αριστεία, καινοτομία και έρευνα.
Άρα πρωτίστως, αγαπητοί συνάδελφοι, η απελευθέρωση του Δημόσιου Πανεπιστημίου και των  ΤΕΙ , είναι μια κομβική εθνική υπόθεση , που αφορά το μέλλον της χώρας.

Η θέση μας ξεκάθαρη, διακριτή και αφήνει το δικό μας στίγμα στο δημόσιο λόγο.

Δημόσιο πανεπιστήμιο, διοικητικά αυτοτελές και οικονομικά αυτοδύναμο.

Ένα Δημόσιο πανεπιστήμιο απελευθερωμένο και ανταγωνιστικό.

 

Ωστόσο, η διαπίστωση σήμερα μία : Η σημερινή κυβέρνηση δεν πιστεύει στο ανοιχτό δημόσιο αγαθό της παιδείας.

Πιστεύει στον κρατισμό.

Δημιουργεί ένα απολύτως ασφυκτικό ρυθμιστικό πλαίσιο.

Ευνοεί τις δικές της “ακαδημαϊκές” και συνδικαλιστικές συντεχνίες.

Βάζει απέναντι κάθε προσπάθεια δημιουργίας, αριστείας και προόδου.

Θέλει ένα εκπαιδευτικό σύστημα μαζικοποίησης και εξίσωσης προς τα κάτω στο όνομα μιας δήθεν ισότητας.

Είναι αυτή η α λα καρτ  αριστερά που δημιουργεί το δικό της «άσυλο».

Ένα άσυλο προστασίας από το ανεκπλήρωτο αφήγημα του Προγράμματος Θεσσαλονίκης , της περήφανης διαπραγμάτευσης που καταρρέει καθημερινά από τις δηλώσεις αυτών που την έκαναν , την υπογραφή των νέων μνημονίων

Κύριοι της Κυβέρνησης σε αυτό το πολιτικό άσυλο του ψεύτικου δικού σας αφηγήματος τα παραπτώματα είναι κακουργηματικού χαρακτήρα.

Και σε αυτά σύντομα θα απολογηθείτε.

 

Κυρίες & Κύριοι Συνάδελφοι,

Να θυμίσω, ότι ο Νόμος 1268/82  είναι ο νόμος που άλλαξε την πορεία της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης .

Αντικατέστησε το Ν. 5343/1932 που  αποδείχθηκε ιδιαίτερα ανθεκτικός και άντεξε 50 χρόνια.

Ας μην ξεχνάμε ότι φέρει την υπογραφή του Γεωργίου Παπανδρέου ως Υπουργού Παιδείας.

Με τον ν. 1268/82 κατοχυρώθηκε το Πανεπιστημιακό άσυλο, καθιερώθηκε η έρευνα και οι Μεταπτυχιακές σπουδές, καταργήθηκε η έδρα, καθιερώθηκε η συμμετοχή των φοιτητών. θεσμοθετήθηκε το Εθνικό Συμβούλιο Παιδείας

Ακολούθησαν μια σειρά από νομοθετικές πρωτοβουλίες , από την οικουμενική κυβέρνηση το 1990 για τη συμμετοχή των φοιτητών και τους νόμους 2083/92 και 3549/2007 .

Όμως, αγαπητοί συνάδελφοι, οι μεγάλες αλλαγές και οι σύγχρονες καινοτομίες, εμπεριέχονται στο Ν. 4009/2011 που ψηφίσθηκε από τα 5/6 της Βουλής.

Με αυτόν ορίσθηκε η Ακαδημαϊκή Ελευθερία, επαναπροσδιορίσθηκε το κανονιστικό πλαίσιο αυτοδιοίκησης των ΑΕΙ, ορίσθηκαν τα όργανα διοίκησης των ΑΕΙ, εκλέχθηκαν Πρυτάνεις ύστερα από Διεθνή Πρόσκληση.

 

Σήμερα η προσπάθεια που γίνεται είναι απόλυτα στοχευμένη.

Να αποδομηθεί ο νόμος 4009/2011 – ένας νόμος που χρειαζόταν μόνο νομοτεχνικές ρυθμίσεις και προσαρμογές.

Να μπει στη λήθη η μεγάλη μεταρρυθμιστική αλλαγή του 1982.

Η διαφωνία μας εδράζεται ακριβώς εκεί, στη φιλοσοφία του Σχεδίου Νόμου που συζητάμε, γι’αυτό και το καταψηφίζουμε επί της αρχής.

Αγαπητοί Συνάδελφοι,

Η αναβάθμιση της ποιότητας της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης δεν επέρχεται με

Την επαναφορά της έννοιας του ασύλου παλαιότερων εποχών
Την αντικατάσταση των Συμβουλίων Ιδρύματος από τα διακοσμητικά ΑΣΑΕΕ με απροσδιόριστη συγκρότηση
Τη δυνατότητα του Υπουργού να ιδρύει ή να καταργεί Τμήματα, Σχολές και ΑΕΙ, χωρίς προηγούμενη γνώμη κανενός οργάνου .
Την ενίσχυση της κομματικοποίησης στα Πανεπιστήμια μέσω της αύξησης της συμμετοχής των φοιτητών στη διοίκηση του Πανεπιστημίου.
Την εκλογή των μονοπρόσωπων οργάνων διοίκησης από άλλες κατηγορίες προσωπικού, πλην των μελών ΔΕΠ.
Την εκλογή των αντιπρυτάνεων με ξεχωριστό ψηφοδέλτιο από αυτό του πρύτανη
Την ουσιαστική κατάργηση της ηλεκτρονικής ψηφοφορίας
Τους εκτεταμένους περιορισμούς
τις γραφειοκρατικές διαδικασίες των  Μεταπτυχιακών
την ουσιαστική κατάργηση της αξιολόγησης από την ΑΔΙΠ.
Το νέο δαιδαλώδες θεσμικό πλαίσιο των ΕΛΚΕ, το οποίο προσθέτει γραφειοκρατία στη λειτουργία τους, και τη διαχείριση των πόρων τους .
Σας το είπαν και οι φορείς αλλά τους αγνοείτε.

 

Δυστυχώς κύριοι της Κυβέρνησης, δεν κατανοήσατε τα κελεύσματα των καιρών.

Στα ελληνικά Πανεπιστήμια και τα ερευνητικά κέντρα βρίσκεται το κλειδί για την ανάπτυξη.

Η μεγάλη ευκαιρία για ναι νέα παραγωγική ανασυγκρότηση, η οποία θα αποτελέσει για τη χώρα έξοδο από την κρίση.

 

Κυρίες & Κύριοι Συνάδελφοι,

Στο θέμα του ασύλου, σας τονίσαμε ότι για μας, τη Δημοκρατική Συμπαράταξη, το Πανεπιστήμιο είναι χώρος ελεύθερης διακίνησης ιδεών.

Δεν πρέπει να επιτρέψουμε τα Πανεπιστήμια να λειτουργούν ως νησίδες ανομίας.

Σας προτείναμε να ενταχθεί στη ρύθμιση και η περίπτωση των πλημμελημάτων όπως ίσχυε.

Σας τονίσαμε, ότι όταν τελούνται αδικήματα σε πανεπιστημιακούς χώρους, δεν πρέπει να περιμένουμε τη συνεδρίαση του Πρυτανικού Συμβουλίου για να επέμβουν οι αρχές.

Ξέρετε πολύ καλά ότι το Πρυτανικό Συμβούλιο δε θα συνεδριάσει ποτέ!

 

Συμμετοχή Φοιτητών

Στηρίζουμε το δικαίωμα συμμετοχής των φοιτητών και την έκφραση γνώμης από αυτούς.

Δε διαφωνούμε στο να ψηφίζουν για θέματα που τους αφορούν, όπως η φοιτητική μέριμνα.

Δεν μπορούν όμως οι φοιτητές να συνδιοικούν.

Μεταπτυχιακά

Η θέση μας ξεκάθαρη .

Ισότιμη πρόσβαση όλων στα Μεταπτυχιακά, χωρίς οικονομικούς αποκλεισμούς.

Θέλουμε τους άριστους και όχι τους οικονομικά εύρωστους.

Ναι σε ποσόστωση δωρεάν μεταπτυχιακών και υποτροφίες για τους οικονομικά ασθενέστερους φοιτητές .

Τα μεταπτυχιακά με τα δίδακτρά τους, δεν μπορούν να είναι ο τροφοδότης λογαριασμός των Πανεπιστημίων.

 

Η έγκριση, κοστολόγηση, αξιολόγηση και πιστοποίηση των Μεταπτυχιακών να είναι αποκλειστική αρμοδιότητα της ΑΔΙΠ.

Τι λέμε εμείς λοιπόν :

Όχι στον κρατισμό .

Δεν μπορεί να αποφασίζει ο Υπουργός και η Επιτροπή που αυτός ορίζει.

Αυτά είναι θέματα της ΑΔΙΠ.

Άλλωστε, η τελευταία υπογραφή στον Υπουργό ανήκει.

 

Στο Άρθρο 46

Θεσπίζετε το 5ο έτος ως master για τις σχολές 5ετούς φοίτησης.

Ταυτόχρονα όμως, στερείτε εν τοις πράγμασι από τους πτυχιούχους τη δυνατότητα να το χρησιμοποιήσουν ωςmaster στη μισθολογική τους εξέλιξη.

Γι’αυτό και είπα στη 2η ανάγνωση του Νομοσχεδίου, ότι θα αποτελεί άυλο τίτλο.

Το επιβεβαιώνουν άλλωστε με ανακοινώσεις τους οι ίδιες οι Πολυτεχνικές Σχολές.

 

κ. Υπουργέ,

Είχατε πει ότι κάνετε αποδεκτό το πάγιο αίτημα των σχολών 5ετούς φοίτησης ώστε να διευκολυνθεί η διαδικασία απόδοσης επαγγελματικών δικαιωμάτων και στους πτυχιούχους ΤΕΙ που εκκρεμεί.

Τελικά, ούτε το ένα προκύπτει ούτε το άλλο αποδίδεται.

Διότι, αυτό που προβλέπεται στο νομοσχέδιο είναι η έκδοση Προεδρικού Διατάγματος για τα προσόντα και όχι τα επαγγελματικά δικαιώματα των αποφοίτων ΤΕΙ.

Η ρύθμιση που φέρνετε δυστυχώς δε λύνει το πρόβλημα.

Πρέπει να βγάλουμε τους πτυχιούχους των ΤΕΙ από την ομηρία που βρίσκονται εδώ και 30 χρόνια.

Πρέπει επιτέλους να τους αποδοθούν τα επαγγελματικά δικαιώματα που η Πολιτεία τους οφείλει.

Κάντε αποδεκτή την πρόταση της ΕΕΤΕΜ που δίνει λύση στο πρόβλημα των επαγγελματικών δικαιωμάτων.

Καταθέσαμε και μία τροπολογία για τη συμμετοχή και της ΕΕΤΕΜ στη διαδικασία απονομής των επαγγελματικών δικαιωμάτων.

Κάντε την αποδεκτή.

 

Όσο για τα θέματα πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης που περιέχονται στο νομοσχέδιο, αυτά δεν τέθηκαν ποτέ σε διαβούλευση, ώστε να έχουμε την έκφραση γνώμης των φορέων.

Ήταν μέσα στις 20 τροπολογίες που έγιναν άρθρα χωρίς να μπουν στη διαβούλευση.

κ. Υπουργέ,

Πρέπει να σεβαστείτε το διάλογο που έχετε εξαγγείλει.

Να σταματήσετε να νομοθετείτε με αιφνιδιασμούς.

Γιατί υπάρχουν θέματα σ’αυτά τα άρθρα όπως η επέκταση της άδειας των αναπληρωτών με δυσίατες ασθένειες, που πρέπει να συνδυαστεί και με το δικαίωμα απόσπασης τους , η πρόβλεψη για εγγραφή μαθητών ΑμεΑ σε ιδιωτικά σχολεία, τα ζητήματα των σχολικών αργιών για τους Μουσουλμάνους Μαθητές, στα οποία θα μπορούσατε  να έχετε και τη δική μας συναίνεση, αν είχε υπάρξει διάλογος και διαβούλευση.

 

Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,

Το Νομοσχέδιο δεν δίνει καμία προοπτική διεθνοποίησης των ΑΕΙ.

Δεν ενισχύει την αυτονομία και το αυτοδιοίκητο.

Δεν μιλάει πουθενά για τη διασύνδεση,  της Τριτοβάθμιας εκπαίδευσης με την οικονομία και την ανάπτυξη.

Δεν ανοίγει κανένα σύγχρονο, καινοτόμο, προωθημένο, προοδευτικό θέμα.

Και την ίδια στιγμή «παίζει» με τα «αγαπημένα» θέματα της δήθεν προοδευτικότητας.

Απεριόριστο άσυλο, πλειοδοσία εξαγγελιών για συμμετοχή των φοιτητών στις διοικητικές διαδικασίες και φιλολαϊκές προβλέψεις για δήθεν δωρεάν μεταπτυχιακά.

Αντί λοιπόν να συζητάμε για τα καλύτερα Ιδρύματα του αύριο, συζητάμε για τις παθογένειες του χτες.

Εμείς με τις προτάσεις μας και τις θέσεις μας στηρίζουμε τη δημόσια εκπαίδευση  σε όλες τις βαθμίδες.

Επενδύουμε στη γνώση

Επανασχεδιάζουμε τη χώρα.

Με τόλμη και αποφασιστικότητα για Πανεπιστήμια Εξωστρεφή , Αξιολογημένα , με Διαφάνεια, με Λογοδοσία.

Κύριε Υπουργέ, το δρόμο σας τον δείξαμε. Ακολουθήστε τον λοιπόν. Αυτή είναι και η λύση.