Ελένη Στρατούλη: «Η πέτρα της υπομονής»

«Στο αεροδρόμιο της Καμπούλ δεν καταλάγιασε ακόμα ο κουρνιαχτός απ’ τις βόμβες και ρουκέτες κι είναι ακόμα νωπό το αίμα των αθώων θυμάτων. Γι’ άλλη μια φορά, οι ραγδαίες εξελίξεις στο Αφγανιστάν μονοπώλησαν το ενδιαφέρον της ανθρωπότητας. Μισός αιώνας εμφύλιων συγκρούσεων και πολέμων έχει προδιαγράψει το μέλλον αυτής της χώρας. Με τη βία στην καθημερινότητά της. Με τον εμφύλιο πόλεμο ξανά προ των πυλών. Με προοπτική την οπισθοδρόμηση. 

Οι Αφγανές γυναίκες θα υποστούν τους αναχρονιστικούς περιορισμούς των Ταλιμπάν και την εφαρμογή της Σαρία, πιθανόν στην πιο ακραία της ερμηνεία. «Η πέτρα της υπομονής» τους θ’ ακούει τα παράπονα, τους φόβους, τις πίκρες, τις αμφιβολίες, τις επιθυμίες και τα όνειρα τους, μόνο που η ζωή τους δε θα έχει ούτε καν τη μικρή διέξοδο ελπίδας, που δίνει στη νεαρή μουσουλμάνα η ομώνυμη αντιπολεμική ταινία του Atiq Rahimi.    

Η έννοια των λέξεων κι η αξία της ανθρώπινης ζωής διαφέρουν από τόπο σε τόπο. «Ευλογημένος» τόπος λένε το Αφγανιστάν, με ορυκτό πλούτο αξίας ενός τρισεκατομμυρίου δολαρίων. «Καταραμένος» τόπος για τους κατοίκους του, αυτούς που θα πάρουν το δρόμο της προσφυγιάς, κι αυτούς που θα παραμείνουν στη ρημαγμένη χώρα τους – όσο πιο ευλογημένος είναι ένας τόπος, τόσο μεγαλώνει η όρεξη των αρπακτικών να τον κατασπαράξουν. Και η αξία της ζωής του άμαχου πληθυσμού του, στο παγκόσμιο χρηματιστήριο εκτιμιέται πολύ λιγότερο απ’ τις ζωές των δυτικών διπλωματών και στρατιωτικών, που ενεργούσαν κι επιχειρούσαν στα εδάφη του, κι όσων συνεργάζονταν μαζί τους, που τώρα τρέπονται σε φυγή.   

Κάποιοι «έπαιξαν» για πολλά χρόνια εκεί, κι έχασαν. Ή μπορεί και να μην έχασαν, όσο φαίνεται. Στα παιγνίδια γεωπολιτικών κι οικονομικών συμφερόντων που παίζονται στη «μεγάλη σκακιέρα», οι μεγάλοι παίκτες αλλάζουν συχνά θέση, και μπορεί να φαίνονται χαμένοι, μα να βγαίνουν τελικά κερδισμένοι. Ενώ τα πιόνια, οι λαοί, είναι μόνιμα χαμένοι, όταν μάλιστα συμβαίνει να ζουν σε τόπο «ευλογημένο», αλλά για τους ίδιους «καταραμένο», όπως το πολύπαθο Αφγανιστάν. Και συνήθως προδίδονται απ’ τους ισχυρούς «συμμάχους» τους, που τους υπόσχονται ασφάλεια, ειρήνη, ευημερία, πρόοδο, αλλά φέρνουν ή συντηρούν κι επαυξάνουν το χάος, τη διαφθορά, τη φτώχια, την καταστροφή. Που εξοπλίζουν κι εκπαιδεύουν τρομοκράτες και στηρίζουν κυβερνήσεις μαριονέτες, με σκοπό τη χειραγώγηση ενός τυπικά ανεξάρτητου κράτους, την εκμετάλλευση των πόρων του και την αξιοποίηση της γεωγραφικής του θέσης, προς όφελός τους φυσικά. Και που αν αυτή η πάγια πρακτική τους κάπου στραβώσει, επεξεργάζονται και θέτουν σ’ εφαρμογή άλλα σχέδια, για να επωφεληθούν απ’ τη νέα κατάσταση ή να την ανατρέψουν στο μέλλον.

Μετά από είκοσι χρόνια, οι ΗΠΑ απέσυραν τα στρατεύματά τους κι αποχώρησαν απ’ το Αφγανιστάν, με το κεφάλι προς το παρόν σκυμμένο, αφήνοντας πίσω, «δώρο» στους Ταλιμπάν, τεράστιας αξίας υπερσύγχρονο στρατιωτικό εξοπλισμό, που πλήρωσαν οι αμερικανοί φορολογούμενοι, μαζί και όλη τη δαπάνη τρισεκατομμυρίων δολαρίων αυτού του μακρόχρονου, αποτυχημένου και ολέθριου πειράματος. Η επέμβασή τους, αντί για τη δημοκρατία και τ’ ανθρώπινα δικαιώματα που υποσχέθηκαν, εξασφάλισε δραματικό παρόν και ζοφερό μέλλον για άλλη μια χώρα, που επιχείρησαν να «ανασυγκροτήσουν» με το γνωστό τρόπο τους, ώστε να μην αποτελεί κίνδυνο για τα συμφέροντά τους και για να εξασφαλίσουν γεωστρατηγικό προμαχώνα κι εφαλτήριο κοντά στη Ρωσία, την Κίνα και το Ιράν. Τελικά, την «παρέδωσαν» στα χέρια αυτών που παλιότερα, στα πλαίσια του ακήρυχτου πολέμου Ανατολής-Δύσης, χρηματοδοτούσαν κι εξόπλιζαν ως «μαχητές της ελευθερίας» και που μετά την 11η Σεπτέμβρη 2001 πολεμούσαν ως τρομοκράτες. 

Η διεθνής κοινότητα παρακολουθεί μουδιασμένη τα γεγονότα, που ήταν προδιαγεγραμμένα. Σε λίγο θα τα ξεχάσει, μαζί και τη μοίρα των Αφγανών γυναικών. Τις λέξεις ειρήνη, δικαιοσύνη, αλληλεγγύη, ασφάλεια, πρόοδο, δικαιώματα, τις ερμηνεύει κι εφαρμόζει διαφορετικά, κατά περίσταση. Η Ελλάδα θα βρεθεί στο δρόμο και των νέων προσφυγικών κυμάτων. Δε θα τη βοηθήσουν ούτε αυτή τη φορά οι «εταίροι» της. Κι ας τους ακολούθησε πιστά στέλνοντας στο Αφγανιστάν, για συνδρομή του ΝΑΤΟ, «ειρηνευτική» δύναμη καθόλου ευκαταφρόνητη, που το κόστος της έπεσε στους ώμους μας.

Χρειάζεται να «εκραγούν» πολλές «πέτρες της υπομονής», για ν’ απαλλαγεί ένας λαός απ’ τα κάθε λογής δεσμά που τον περιορίζουν και τον πνίγουν. 

«Για να γυρίσει ο ήλιος, θέλει δουλειά πολλή», διαμηνύει με την αγέρωχη κι αδάμαστη μουσική του ο δικός μας-οικουμενικός Μίκης Θεοδωράκης απ’ την όμορφη πόλη των θανόντων Αθανάτων, όπου τώρα πια κατοικεί».

ΕΛΕΝΗ ΣΤΡΑΤΟΥΛΗ

Συν/χος δικηγόρος