Ο Ελληνισμός της Αυστραλίας θρηνεί την απώλεια του Χρ. Τσίρκα – Γεννημένος στο Αιτωλικό

Πέθανε σε οίκο ευγηρίας όπου βρισκόταν τα τελευταία χρόνια έχοντας χάσει νωρίτερα πρώτα την κορούλα του και μετά τη σύζυγό του.

Με μια θλιβερή είδηση για την ελληνική παροικία της Μελβούρνης ξεκίνησε το 2023. Απεβίωσε ο γνωστός και καταξιωμένος συμπάροικος Χρήστος Τσίρκας. Πέθανε σε οίκο ευγηρίας όπου βρισκόταν τα τελευταία χρόνια έχοντας χάσει νωρίτερα πρώτα την κορούλα του και μετά την σύζυγό του..

Πριν δυο χρόνια ο Κώστας Καραμάρκος είχε καταθέσει στο «Νέο Κόσμο» την ακόλουθη «προσωπική μαρτυρία» του για τον Χρήστο Τσίρκα.

Την αναδημοσιεύουμε ως έχει:

«O Χρήστος Τσίρκας είναι ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα και πιο αποδεκτά άτομα της ελληνικής ομογένειας της Αυστραλίας. Χαίρει μεγάλης εκτίμησης στους κόλπους της παροικίας, της ευρύτερης κοινωνίας της Αυστραλίας, αλλά και της Ελλάδας. Σπάνια θα βρεις άνθρωπο που έχει να πει μια κακή κουβέντα για αυτόν.

Η αναγνωρισιμότητά του δεν είναι μόνο αποτέλεσμα της φυσικής του υπόστασης. Για παράδειγμα, μια σχετική ομοιότητα με τον Κάρολο Μάρξ, λόγω γενειάδας, μακριών μαλλιών και ευρυμετωπίας. Ή, λόγω της παρουσίας του κάτω από τα εμβληματικά ρολόγια του κεντρικού σιδηροδρομικού σταθμού της Μελβούρνης στο Flinders St, όπου εργάστηκε ως γραφιάς στους σιδηροδρόμους, για σχεδόν 44 ολόκληρα χρόνια, μέχρι την εθελούσια έξοδό του, τον Οκτώβρη του 2018.

Γεννημένος στο Αιτωλικό το Φλεβάρη του 1944, γιος χασάπη και Ελασίτη αντάρτη όπως έλεγε ο ίδιος, απόφοιτος εξατάξιου Γυμνασίου και νεολαίος της Ένωσης Κέντρου, υπηρέτησε τη στρατιωτική του θητεία στην Κύπρο, την περίοδο 1963-1964. Είναι πολύ υπερήφανος που έχει και Κυπριακή ταυτότητα από τότε, με το επώνυμο Ιωάννου, ο Χρήστος! Δεν απαρνήθηκε ποτέ στη ζωή του την Κύπρο και τις τύχες του Κυπριακού Ελληνισμού. Πρώτα συμμετείχε στις ετήσιες εκδηλώσεις διαμαρτυρίας και μνήμης στη Μελβούρνη, για την Τουρκική εισβολή του 1974, και μετά ταξίδευε για διακοπές τα καλοκαίρια στην Ελλάδα. Στα εθνικά θέματα είχε πάντα μια ιδιαίτερη ευαισθησία. Η θεώρισή τους ήταν με όρους εθνικοαπευλεθερωτικού μετώπου σοσιαλιστικών προσανατολισμών. Είτε μιλούσαμε για τον Ποντιακό Ελληνισμό και τη Μακεδονία, είτε για την Παλαιστίνη, το Βιετνάμ, ή τη Χιλή του Σαλβαντόρ Αλιέντε, υπήρχε μια συνέπεια στις ιδεολογικές και πολιτικές αναφορές του Χρήστου.

Στην Αυστραλία έφτασε στα τέλη της δεκαετίας του 1960. Πριν την εγκατάστασή του στη Μελβούρνη, εργάστηκε αν θυμάμαι καλά στο Brisbane ως χασάπης και στο Σύδνεϋ, όπου γνώρισε και τη γυναίκα του τη Στέλλα, ως βιβλιοθηκάριος. Πέρασε και από την Αδελαίδα, όπου γράφτηκε να σπουδάσει πολιτικές επιστήμες στο Πανεπιστήμιο Flinders. Πάντα θυμόταν και πάντα μνημόνευε ένα Μαοϊκό καθηγήτη που είχε στο Flinders, ο Χρήστος!

Στη φωτογραφία ο Χρήστος ανάμεσα στον αρχηγό του Εργατικού Κόμματος Αυστραλίας και αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης Bill Shorten, την βουλευτή Μαρία Βαμβακινού και στον Εργατικό πολιτειακό πρωθυπουργό της Βικτώριας Daniel Andrews. Φώτο: Νέος Κόσμος
Άτομα όλων των ηλικιών, αλλά και όλων των κοινωνικών και ιδεολογικών καταβολών, αναγνωρίζουν στο πρόσωπό του έναν ανθρωπιστή με μπέσα και τσαγανό, με ευστροφία και καλοσύνη, με αγωνιστικές περγαμηνές. Μέσα από την ατομική και συλλογική του δράση, ομογένεια, Εργατικό Κόμμα Αυστραλίας, συνδικαλισμός, πολυεθνική κοινοτική ραδιοφωνία, ΠΑ.ΣΟ.Κ., πάλεψε πάντα στην πρώτη γραμμή, δίπλα στους «πρώτους», χωρίς ποτέ να είναι «πρώτος» αυτός, για να αφήσει έναν κόσμο καλύτερο από αυτόν που βρήκε. Στη ζωή και στους συνανθρώπους του έδωσε πολλά ο Χρήστος, χωρίς ποτέ να ζητήσει, ή να περιμένει να πάρει κάτι πίσω…

Υπήρξε θαυμαστής του Ελευθέριου Βενιζέλου, του Άρη Βελουχιώτη και του Ανδρέα, αλλά και νεολαίος του Γεωργίου και υποστηρικτής του Γιώργου Παπανδρέου στην Ελλάδα. Στην Αυστραλία παραδέχονταν το μεγάλο εργατικό και φιλέλληνα μεταρρυθμιστή πρωθυπουργό Gough Whittlam, και οργανώθηκε στο Εργατικό Κόμμα Αυστραλίας, αλλά και στο Συνδικάτο των Σιδηροδρομικών. Διετέλεσε πρόεδρος των ισχυρών τη δεκαετία του 1980 και 1990 Ελληνόφωνων Τμημάτων του Εργατικού Κόμματος στη Βικτώρια , ανακηρύχθηκε ισόβειο μέλος του κόμματος, εκλέχτηκε μέλος της διοίκησης του συνδικάτου του. Οι οργανωτικές και επικοινωνιακές του του ικανότητες, καθώς και η ευρύτερη αποδοχή του, τον καθιστούσαν απαραίτητο σε κάθε πολιτική και συνδικαλιστική εκλογική αναμέτρηση.

Οι σχέσεις του με νέα άτομα, πολλές δεκαετίες μικρότερά του, ήταν εντυπωσιακή. Ενδιαφέρθηκε και βοήθησε να βρουν δουλειά πάρα πολλά παιδιά Ελλήνων μεταναστών στη Μελβούρνη ο Χρήστος. Στους σιδηρόδρομους όπου εργάζονταν, ή αλλού, εκεί που περνούσε ο λόγος του. Του το αναγνώριζαν αυτό οι νέοι και οι νέες που βοήθησε. Κάθε φορά που περνούσε μια μεγάλη δοκιμασία στη ζωή του, για παράδειγμα ο θάνατος της μοναχοκόρης του Λαμπρίνας που λάτρευε, σε νεαρή ηλικία από καρκίνο, ή περιπέτειες με την υγεία του, κάνανε «παρέλαση», δήλωναν παρόν για να τον στηρίξουν.

Λιγότερο συγκρουσιακός απ’ ό,τι η φυσική του εμφάνιση και η βροντερή του φωνή μαρτυρούσαν, υπηρέτησε ουσιαστικά και για πολλά χρόνια στο Διοικητικό Συμβούλιο της Ελληνικής Ορθόδοξης Κοινότητας Μελβούρνης και Βικτωρίας, επί προεδριών Σάββα Παπασάββα, Δημήτρη Κτενά και Γιώργου Φουντά. Η συνεισφορά του, δίπλα στον τότε πρόεδρο της Κοινότητας Μελβούρνης Γιώργο Φουντά, για τη διασφάλιση οικονομικής βοήθειας μερικών εκατομμυρίων δολαρίων από τις κυβερνήσεις του ΠΑ.ΣΟ.Κ. στην Ελλάδα, ενίσχυση που έσωσε την Κοινότητα από χρεωκοπία, υπήρξε ουσιαστική.

Σημαντική ήταν και η βοήθειά του στην ανάδειξη νέων στελεχών στο φεστιβάλ Αντίποδες στις αρχές της δεκαετίας του 1990, αλλά και η υποστήριξή τους στον ομογενειακό κόσμο των γραμμάτων, των τεχνών και των παρεμβατικών εκδόσεων. Συνεργατικά πολιτιστικά και πολιτικά ομογενειακά περιοδικά της δεκαετίας του 1980, όπως το ΧΡΟΝΙΚΟ και η Αλλαγή, έμπαιναν ακόμα και σε σπίτια ομογενών που δεν είχαν ιδιαίτερα καλές σχέσεις με τον πολιτισμό και την πολιτική, μόνο και μόνο γιατί τα διακινούσε ο Χρήστος.

Άθρησκος και όχι άθεος, νομίζω, σε κάποια Ετήσια Γενική Συνέλευση της Κοινότητας Μελβούρνης στη συγκρουσιακή με την Αρχιεπισκοπή Aυστραλίας δεκαετία του 1970, πρότεινε να φύγει η λέξη Ορθόδοξη από το όνομα της Κοινότητας, αλλά δε βρέθηκε άλλόο μέλος να δευτερώσει την πρότασή του!

Ο Χρήστος Τσίρκας μέχρι πριν λίγο καιρό, που προβλήματα υγείας περιόρισαν τη δυνατότητά του να διαβάζει, ήταν από τους ελάχιστους ομογενείς της Αυστραλίας που διάβαζαν δύο και τρεις εφημερίδες την ημέρα. Είμαστε φίλοι για πάνω από 35 χρόνια και όλες αυτές τις δεκαετίες, τον θυμάμαι κάθε μέρα να διαβάζει το Herald Sun, τον ημερήσιο Πανελλήνιο Κήρυκα του Σύδνεϋ και φυσικά κάθε έκδοση του Νέου Κόσμου στη Μελβούρνη. Και όταν τέλειωνε την ανάγνωση των εφημερίδων δεν τις πετούσε. Τις έδινε σε άλλους, για να ενημερώνονται και αυτοί!

Η συμμετοχή του στα κοινά τον οδήγησε και στην κοινοτική ραδιοφωνία. Στα τέλη της δεκαετίας του 1980 παρουσίαζε στον ριζοσπαστικό κοινοτικό ραδιοφωνικό σταθμό της Μελβούρνης 3CR-855 AM το πρόγραμμα της Ελληνικής Ορθόδοξης Κοινότητας Μελβούρνης και Βικτώριας, κάθε Πέμπτη βράδυ. Ενώ από το 1989 και μετά, για δεκαετίες ολόκληρες συμμετείχε στα ελληνικά ραδιοφωνικά προγράμματα και στις ανάλογες επιτροπές του πολυγλωσσικού κοινοτικού ραδιοφωνικού σταθμού της Μελβούρνης 3ΖΖΖ-92,3 FM.

Είχε ιδιαίτερη ικανότητα στο να συγκεντρώνει χρήματα στους ετήσιους ραδιοεράνους των σταθμών. Το γνωρίζω από πρώτο χέρι αυτό, γιατί συνυπύρξαμε ραδιοφωνικά με το Χρήστο στο ίδιο πρόγραμμα του 3ΖΖΖ, κάθε Τετάρτη στις 8 το πρωί, για μια δεκαετία. Όταν έφτανε η ώρα των ραδιοεράνων, άνοιγε το μπλοκάκι του και «χρέωνε» στους «πελάτες» του όπως τους αποκαλούσε, συνεισφορές ανάλογες με την οικονομική τους δυνατότητα. Ξεκινούσε πάντα με το συμπατριώτη του Δημήτρη Ντέμο, χρεώνοντάς τον, χωρίς να τον ρωτάει, μερικές εκατοντάδες δολάρια, τα οποία ο Δημήτρης έδινε πάντα, χωρίς άλλη κουβέντα. Ο δεύτερος «πελάτης» του ήταν ο συγχωρεμένο ο φίλος του Θανάσης Σπανός του Medallion στο Lonsdale St και της Vanilla στο Oakleigh, αργότερα. Για πάρα πολλά χρόνια, το Medallion ήταν το δεύτερο γραφείο, το δεύτερο σπίτι του Χρήστου στη Μελβούρνη.

Εργαζόταν σκληρά, επτά ημέρες την εβδομάδα πολλές φορές. Δραστήριος και κοινωνικός όσο λίγοι, στο σπίτι του πήγαινε μόνο για ύπνο. Και όταν το Londale St έπαψε να είναι η καρδιά της Ελληνικής Μελβούρνης, πήγαινε πλέον στα νέα στέκια των Ελληνοαυστραλών και των γνωστών του. Στο Eaton Mall του Oakleigh, στο Degani’s του Northcote, αλλά και στo Coburg Market, ή στο απέναντι καφεζαχαροπλαστείο Αχίλειον στο Coburg πάλι.

Τσιγκούνα και μικρόψυχη η ζωή με το Χρήστο Τσίρκα, δεν του επιτρέπει τον τελευταίο χρόνο, λόγω σοβαρών προβλημάτων υγείας, να χαρεί τα γηρατειά του. Έτσι είναι όμως η ζωή. Ζαριά που δε σου βγαίνει πάντα…

Κώστας Καραμάρκος – neoskosmos.com