Φώφη Γεννηματά: Η τηλεργασία μπορεί να ωφελήσει επιχειρήσεις και εργαζομένους

Φίλες και Φίλοι,

Η πανδημία διαμόρφωσε και στην Ελλάδα μια νέα πραγματικότητα στο χώρο της εργασίας, την τηλεργασία.

Πριν από το lockdown δούλευε εξ’ αποστάσεως το 5% του εργατικού δυναμικού. Εξ’ ολοκλήρου ή σε μερική μορφή.

– Σήμερα-όπως διαπιστώνει η πρόσφατη έρευνα της ΓΣΕΕ-και μάλιστα μετά την «επανεκκίνηση», φθάνουμε στο 19% των εργαζομένων. Σχεδόν τέσσερις φορές πάνω.

Και προφανώς στο μέλλον το ποσοστό αυτό θα αυξηθεί πολύ περισσότερο.

Μετά λοιπόν την πράσινη ανάπτυξη, την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας, την πολιτική προστασία, ανοίγουμε το διάλογο σε ένα ακόμη μεγάλο θέμα της εποχής μας.

Επιλέξαμε ως τίτλο: Δυνατότητα ή ….εργασιακό ατύχημα. Για να τονίσουμε ότι υπάρχουν δύο όψεις στο θέμα.

Φίλες και Φίλοι.

Πριν αναφερθούμε στα συν και τα πλην της τηλεργασίας, χρειάζεται μια αρχική επισήμανση.

Ότι η ψηφιακή εποχή απαιτεί μια βαθιά αλλαγή στα συστήματα Εκπαίδευσης και Κατάρτισης.

Προχθές μιλώντας με εκπαιδευτικούς αναφέρθηκα στην ανάγκη του «Ψηφιακού Διαφωτισμού». Οι νέοι μας πρέπει να εκπαιδευτούν σωστά για να αξιοποιήσουν τις νέες συνθήκες.

Ώστε να μην οδηγήσουν αυτές σε νέα διεύρυνση των ανισοτήτων.

Το Σύστημα Δια Βίου Μάθησης θα πρέπει να συμβάλλει στην δυνατότητα του εργαζόμενου να ανταποκρίνεται στις αλλαγές και να βελτιώνει τις δεξιότητες του.

Γιατί ακόμη και στην τηλεργασία οι γνώσεις δημιουργούν μεγάλες διαφοροποιήσεις. Είναι άλλα τα δεδομένα που δημιουργούνται για τα στελέχη, τους τεχνικούς υψηλής εξειδίκευσης, τους υπεύθυνους για τις πωλήσεις και το διαδικτυακό marketing και άλλα για εργαζόμενους στην καταχώρηση δεδομένων, στις μεταφράσεις και στην γραμματειακή υποστήριξη. Με τον κίνδυνο για τους δεύτερους να μείνουν εσαεί σε θέσεις «φθηνής» εργασίας.

Αναμφίβολα η τηλεργασία μπορεί να ωφελήσει και τις επιχειρήσεις και τους εργαζόμενους.

Στις επιχειρήσεις:

– Γιατί οδηγεί σε αύξηση της παραγωγικότητας.

– Γιατί μειώνονται οι ανάγκες για γραφεία, χώρους, υποδομές.

– Γιατί μειώνονται οι απουσίες και τα λειτουργικά έξοδα.

Στους εργαζόμενους:

– Γιατί έχουν μεγαλύτερη επαφή με την οικογένειά τους.

– Γιατί δεν θέλουν να χάνουν χρόνο ανάπαυσης και δημιουργικότητας με τις μετακινήσεις, ιδιαίτερα αν μένουν μακριά από την εργασία τους. Ο περιορισμός των μετακινήσεων σίγουρα συμβάλλει και στην προστασία του περιβάλλοντος.

– Γιατί εξυπηρετεί περιπτώσεις ατόμων με αναπηρία.

Υπάρχει όμως και η άλλη «όψη».

Ο κίνδυνος της υπερεκμετάλλευσης. Γι’ αυτό χρειάζονται όροι και κανόνες .

Πρώτον πρέπει να εξασφαλίζεται η συναίνεση του εργαζομένου και όχι να εξαναγκάζεται αυτός σε αλλαγή της μορφής εργασίας του, όπως προβλέπει η Ευρωπαϊκή Συμφωνία.

Δεύτερον, πρέπει να τηρούνται απαρέγκλιτα τα εργασιακά και ασφαλιστικά του δικαιώματα. Υπάρχει μείζον ζήτημα με το ωράριο εργασίας. Στην έρευνα της ΓΣΕΕ το 35% των εργαζομένων δήλωσε πως στη διάρκεια του lockdown , δούλεψε περισσότερες ώρες με τηλεργασία από το νόμιμο ωράριο, χωρίς όμως να αναγνωρισθούν υπερωρίες.

Τρίτον, ο εργοδότης οφείλει να παρέχει τα μέσα και να καλύπτει το κόστος της επικοινωνίας. Όχι να επιβαρύνει τον εργαζόμενο.

Τέταρτον: πρέπει να αντιμετωπισθούν τα προβλήματα στην εξέλιξη του εργαζόμενου που μπορεί να δημιουργήσει η «Απουσία» του από το γραφείο.

Πέμπτον. Να δημιουργηθεί ένα «Παρατηρητήριο τηλεργασίας» ως προέκταση της Επιθεώρησης Εργασίας, με συμμετοχή εκπροσώπων των Κοινωνικών Εταίρων. Που θα μπορεί να «ελέγχει» τις συνθήκες εργασίας και την τήρηση των συμβάσεων, με την πρόβλεψη βέβαια ότι κάθε τηλεργαζόμενος θα έχει εφοδιαστεί με ειδικό κωδικό (κλείδα) σύνδεσης με τη βάση της εταιρείας (όπου θα καταγράφονται οι ώρες εργασίας κλπ).

Έκτο. Να προβλέπεται ένα υβριδικό μοντέλο με την φυσική παρουσία του εργαζόμενου στην επιχείρηση μια ή δύο φορές την εβδομάδα.

Έβδομο. Με ευθύνη των συνδικάτων-ή στήριξη των συνεπών εργοδοτών-να προωθούνται εκδηλώσεις «Εργασιακής συναδέλφωσης» με τους τηλεργαζόμενους. Εκδρομές, παραθεριστικά κέντρα, σεμινάρια κλπ.

Ο εγκλεισμός και η απομόνωση μπορεί να οδηγήσουν προβλήματα κοινωνικοποίησης στους εργαζόμενους, ακόμα και ψυχολογικά προβλήματα.

Είναι θετικό ότι ορισμένες από τις προβλέψεις αυτές αναφέρονται στην Ευρωπαϊκή Συμφωνία Πλαίσιο που κυρώθηκε με την Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση εργασίας του 2006-2007.

Όπως και ότι ο Νόμος του ΠΑΣΟΚ ο 3846/2010, περιλαμβάνει εγγυήσεις για την εργασιακή ασφάλεια των τηλεργαζομένων.

Όμως χρειάζεται μεγάλη προσπάθεια για την πιστή εφαρμογή τους και την κάλυψη των νέων κενών και προβλημάτων που δημιουργούν οι εξελίξεις.

Δεν πρέπει η ραγδαία αύξηση των εργαζομένων με τηλεργασία να οδηγήσει σε πλήρη υπονόμευση των διεκδικήσεων των συνδικάτων, ώστε να υπάρξει κίνδυνος κατάρρευσης της προστασίας του εργατικού δικαίου.

Και εδώ φαίνεται η αξία των ελεύθερων συλλογικών διαπραγματεύσεων και των συλλογικών συμβάσεων που ανοιχτά πια υπονομεύει η Κυβέρνηση της ΝΔ, ευνοώντας μάλιστα μόνο τους κακόπιστους εργοδότες.

Εμείς καλούμε και σήμερα την νέα Διοίκηση του ΣΕΒ, αλλά και τις άλλες μεγάλες εργοδοτικές οργανώσεις, τους Κοινωνικούς Εταίρους, να προχωρήσουν με τόλμη στον διάλογο αυτό, με την ΓΣΕΕ και τα συνδικάτα.

Αποδεχόμενοι το αυτονόητο, ότι η πλήρης απορρύθμιση της εργασίας, η επικράτηση της εργασιακής ανασφάλειας, θα αποδυναμώσουν την εθνική προσπάθεια για την ανασυγκρότηση της Οικονομίας, και τη διαμόρφωση του νέου παραγωγικού μοντέλου της βιώσιμης ανάπτυξης.

Φίλες και Φίλοι,

Η τηλεργασία δεν πρέπει να εξελιχθεί σε «ατύχημα», «εχθρό» του εργαζόμενου.

Αρκεί να τηρηθούν οι όροι και οι κανόνες και να μην αφήσουμε να κυριαρχήσουν σήμερα στην ψηφιακή εποχή, οι παμπάλαιες λογικές της εργασίας με το κομμάτι.

Εδώ είναι ο δικός μας ρόλος. Εδώ αναδεικνύεται για μια ακόμη φορά η προοδευτική αντίληψη που συνδυάζει την πρόοδο της οικονομίας, με την βελτίωση, την αξιοπρέπεια, την ασφάλεια της εργασίας.

Σας ευχαριστώ και περιμένω να ακούσω τις απόψεις σας και να διαμορφώσουμε τις τελικές μας προτάσεις.