Ηρακλής Φίλιος: «Σκούντημα στον Χριστό»

«Στο Ευαγγέλιο της Κυριακής (Λουκ. 13, 10-17) μία γυναίκα που δεν μπορούσε να σταθεί όρθια επί δεκαοκτώ χρόνια, θεραπεύεται από τον Χριστό στην συναγωγή και μάλιστα ημέρα Σάββατο, ημέρα ιερή για τους Ιουδαίους. Δεν άνοιξε διάλογο μαζί της ο Χριστός, δεν την ρώτησε εάν πιστεύει, γιατί πιστεύει ότι δοκιμάζεται από τον Θεό με την ασθένεια της κ.ο.κ.. Μόλις την είδε την κάλεσε και της είπε «γυναίκα, είσαι ελευθερωμένη από την αρρώστια σου» (Λουκ. 13, 12). Έβαλε τα χέρια πάνω της κι εκείνη σηκώθηκε και δόξαζε τον Θεό.

Ας ομολογήσουμε μία πικρή αλήθεια. Ο Θεός στις μέρες μας είναι εξόριστος. Έχει τεθεί στην άκρη. ‘’Είναι νεκρός’’, είχε πει ο Νίτσε, εννοώντας πως έχουμε λανθασμένη αντίληψη περί Θεού. Πράγματι, αυτός ο άθεος φιλόσοφος σήμερα εάν ερχόταν ξανά στη γη και γνώριζε τον Θεό μέσα από την ορθόδοξη θεολογία, θα ήταν από τους πρώτους που θα συμμετείχαν στην ζωή της Εκκλησίας. Αν γνώριζε τον Θεό, όχι όπως τον γνώρισε όμως στην θεολογία της Δύσης, ο Νίτσε θα ήταν ο πρώτος από τους πρώτους μέσα στην εκκλησία. Βλέπετε, αυτή η εικόνα που έχει δημιουργηθεί στους ανθρώπους, αδικεί. Αδικεί τον Θεό και τους ανθρώπους. Αδικεί τον Θεό διότι δεν είναι ο Θεός τιμωρός και φετιχιστής που αρέσκεται στο κακό, στη δυστυχία, στην ασθένεια, στην κάθε πανδημία. Αδικεί όμως και τον άνθρωπο διότι αμαυρώνει την προοπτική της σωτηρίας του. 

Ο Θεός έχει μπει στο περιθώριο. Παρά το γεγονός ότι αποκαλύπτεται συνεχώς στους ανθρώπους μέσα από τους ίδιους, μέσα από άλλους, μέσα από γεγονότα, οι άνθρωποι επιμένουν να Τον σπρώχνουν έξω από κάθε ανθρωπολογική τους προοπτική. Η αυθεντικότητα του προσώπου Του στην παρούσα νοσηρή κοσμικότητα της εποχής έχει εμποδίσει και το θέλημα του Θεού, αλλά και την σωτηρία του ανθρώπου. Ο άνθρωπος θέλει να σωθεί με τρόπο μαγικό. Τί να τον κάνει τον Θεό όταν τα έχει όλα; Κι αν δεν τα έχει πάλι όλα, αυτός ο Θεός του είναι αδιάφορος, αφού δεν απαντάει στις αναπάντητες ανθρώπινες κλήσεις. Το ζήτημα είναι πώς θέλουμε εμείς τον Θεό ή ποιος είναι ο Θεός του Αβραάμ, του Ισαάκ και του Ιακώβ; 

Δεν μας συγκινεί καμία αποκάλυψη του Θεού. Ακόμη και το γεγονός ότι η πιο ειρωνική και αποκαρδιωτική, για την μεταφυσική της ιστορίας, αποκάλυψη Του είναι η ενανθρώπιση Του, το γεγονός ότι έγινε άνθρωπος, δεν συγκινεί τους ανθρώπους. Δεν συγκινεί τους γονείς. Δεν συγκινεί τα παιδιά. Οι γονείς έδωσαν τα πάντα στα παιδιά, μα δεν τους έδωσαν Θεό! Έχουμε έναν άσαρκο Θεό που σαρκώνεται, έναν αόρατο Θεό που οράται, έναν άχρονο Θεό που αρχίζει, θα γράψει ο άγιος Γρηγόριος Θεολόγος. Ας μην το πάμε πολύ μακριά. Έχουμε έναν Θεό που σε κάθε Θεία Λειτουργία τρώγεται. Τρώμε τον Θεό μας. Ναι εμείς οι χριστιανοί τρώμε και πίνουμε τον Θεό μας. Πού αλλού συμβαίνει αυτό; Ποια επιτέλους ισχυρότερη αποκάλυψη θέλουμε για να πιστέψουμε και να συμμετέχουμε στην πνευματική ζωή της εκκλησίας;

Η εποχή μας αναδεικνύει τα πρόσωπά μας ως πρόσωπα ανεύθυνα. Ο Θεός προσφέρεται ‘’κατά πάντα και διά πάντα’’ και οι άνθρωποι σφυρίζουν αδιάφορα. Σαν να μην υπάρχει Εκείνος. Σαν να μην έχει φανερωθεί ποτέ. Σαν να μην μας έχει αγγίξει ποτέ καμία ενέργεια Του, αφού όπως αναφέρει ο Μ. Βασίλειος φανερώνεται στον κόσμο μέσα από τις ενέργειες Του. Ασυγκίνητοι και αδιάφοροι. Εγωπαθείς και ανέραστοι ναρκισσιστές της αυταρέσκειας μας και της υποδούλωσης μας στο ειδεχθές πνεύμα της κοσμικότητας που σήμερα βροντοφωνάζει περισσότερο από ποτέ πως ο Θεός δεν υπάρχει. Κανένα σκούντημα, κανέναν άγγιγμα, τίποτε.

Απουσιάζει το σκούντημα στον Χριστό. Ο σύγχρονος άνθρωπος έχει βλακέψει από την υλικότητα του κόσμου, τις παροχές της τεχνολογίας, την υπερπληροφόρηση, τον άκρατο προοδευτισμό χωρίς Θεό. Γιατί, όπως λέει ο Ντοστογιέφσκι, χωρίς Θεό όλα επιτρέπονται. Πού είναι ο Θεός; Μήπως κρύφτηκε; Ξαναζούμε τον Νίτσε. Αυτό διερωτάται ο Νίτσε στην Χαρούμενη Γνώση. Μήπως ο Θεός κρύφτηκε; Όχι, ο Θεός δεν κρύφτηκε. Οι άνθρωποι αποστάτησαν. Και δεν χρειάζεται να έρθει ο αντίχριστος για να σημειωθεί μία αξιόλογη αποστασία. Η αποστασία ξεκίνησε. Οι γονείς δεν μιλούν για τα παιδιά στον Χριστό. Δεν τα οδηγούν στην εκκλησία. Οι γονείς επαίρονται για την μόρφωση και την αήθη σπουδή των παιδιών σε ό,τι πιο βρώμικο και εξαθλιωμένο πασάρει η τηλεόραση και παρέχει με άκρατο τρόπο η τεχνολογία. Οι παππούδες στέκονται παροπλισμένοι. Τα παιδιά ασχολούνται με οτιδήποτε εκτός από τον Θεό, χωρίς να νιώθουν ανάγκη να σκουντήξουν την σάρκα Του που θα τους δώσει αυθεντική ζωή. Οι άνθρωποι, τις περισσότερες φορές με το πρόσχημα της πανδημίας, δεν συμμετέχουν στην Θεία Λειτουργία, στην ζωή της Εκκλησίας. Ο αγιασμός της ανθρώπινης ύπαρξης ζητάει επιτακτικά διαζύγιο από τον Θεό.

Η πανδημία έχει απομακρύνει τον άνθρωπο από τον συνάνθρωπο του. Έχει απομακρύνει τον άνθρωπο από τον Θεό. Ο κόσμος έχει παύσει να εκκλησιάζεται. Δοκιμάστηκαν οι αντοχές του και δεν έχει κουράγιο και θέληση να αναζητήσει και συνάμα να ακολουθήσει τον Θεό σε νέες σαρκώσεις, σε διαρκή Χριστούγεννα, σε αέναες αποκαλύψεις. Έχει αποκτήσει τα πάντα ή πιστεύει πως τα απέκτησε, χωρίς να αναγνωρίζει τον Κύριο της ζωής του, το Παράκλητο Πνεύμα, τον χορηγό της ζωής. Ε, τότε καλύτερα να Του πούμε να μην γεννηθεί για να ικανοποιήσουμε κι αυτά τα Χριστούγεννα τον αλαζονικό μας εγωισμό για φολκλορικές συναισθηματικές συγκινήσεις».

Πρεσβύτερος Ηρακλής Φίλιος (βαλκανιολόγος, θεολόγος)

Κληρικός Ι.Μ. Σταγών & Μετεώρων