Η Μαίρη Χρυσικοπούλου σε μια εκ βαθέων συνέντευξη στο AgrinioTimes.gr (Video – Photos)

Το Διεθνές Συμβούλιο Μουσείων επιθυμώντας να αναδείξει το ρόλο των Μουσείων στη σύγχρονη κοινωνία, όρισε τη 18η Μαΐου ως Διεθνή Ημέρα Μουσείων, το 1977.

Η ιστορία άρχισε να γράφετε και για την πόλη μας, επίσημα, το 1977. Ανεπίσημα όμως, η ιδέα είχε γεννηθεί πολλά χρόνια πριν, ως στόχος, ως όραμα, ως υποχρέωση ίσως, απέναντι σε όλο αυτό που αποκαλούμε «πολιτιστική κληρονομιά», αλλά και απέναντι στον εαυτό μας, γιατί ο Πολιτισμός και η Λαογραφία μας, είμαστε εμείς οι ίδιοι, και η ιστορία μας είναι αυτή που καθορίζει το παρόν μας και διαμορφώνει το μέλλον μας.

Το θέμα του φετινού εορτασμού Παγκοσμίως είναι: «Η Δύναμη των Μουσείων». Στην πόλη μας, η Δύναμη αυτή προέρχεται σε εξαιρετικά μεγάλο βαθμό από μία κυρία. Μια κυρία η οποία έχει καταθέσει ψυχή και καρδιά για την εκπλήρωση ενός ονείρου: Τη δημιουργία ενός Λαογραφικού Μουσείου στο Αγρίνιο.

Θα πρέπει να πάμε πολλά χρόνια πίσω και να ανακαλέσουμε μνήμες δεκαετιών, αν θέλουμε να αφηγηθούμε την ιστορία αυτού του εγχειρήματος, το τέλος του οποίου δεν έχει ακόμη καταγραφεί.

Πραγματικά, δεν έχω λόγια να παρουσιάσω τη σημερινή μου καλεσμένη. Δε θα μπορούσε η ιστορία της να εξιστορηθεί με λέξεις, ούτε να χωρέσει σε οποιαδήποτε στήλη μιας ιστοσελίδας. Δε θα μπορούσε καμιά συνέντευξη να αποδώσει το μέγεθος των προσπαθειών της για τη διατήρηση και ανάδειξη της Πολιτιστικής Κληρονομιάς του τόπου μας, ούτε και να περιγράψει το μεγαλείο της προσφοράς της στην τοπική μας κοινωνία.

Θα μπορούσα να μιλάω μαζί της για ώρες, καθηλωμένη από την ειλικρινή και απλή, αλλά ενδιαφέρουσα κουβέντα μας, και να νιώθω ότι η συζήτηση μόλις έχει αρχίσει.

Και θεωρώ τον εαυτό μου τυχερό που μου δόθηκε η ευκαιρία να μιλήσω μαζί της, με αφορμή την Επέτειο της 18ης Μαΐου, ως Διεθνούς Ημέρας Μουσείων, αλλά και την εκδήλωση που διοργανώνει ο Δήμος Αγρινίου προς τιμήν της, στις 7  το απόγευμα της Τετάρτης στην αίθουσα της πρώην Τράπεζας Ελλάδος.

Γιατί είναι τόσα πολλά και τόσο σημαντικά αυτά που έχει να πει η κυρία Μαίρη Χρυσικοπούλου.

Με απέραντη εκτίμηση και σεβασμό, ταπεινά υπογράφω…

Συνέντευξη στη Νάντια Μπούτα

Συνάντησα την κ. Μαίρη Χρυσικοπούλου, στο πατρικό της σπίτι, στην Οδό Αγίου Δημητρίου 13 και Παλάμα, εκεί όπου γεννήθηκε και μεγάλωσε, ένα σπίτι – Μουσείο πια, το οποίο έχει καταφέρει να διατηρεί σε άψογη κατάσταση, ξοδεύοντας χρόνο και χρήματα, με μεγάλο κόπο αλλά και ανεξάντλητη αγάπη και ενθουσιασμό.

Οικογενειακά κειμήλια, έπιπλα, και σκεύη για τις καθημερινές εσωτερικές ασχολίες της οικογένειας, αντικείμενα μεγάλης συναισθηματικής αξίας, ιστορικά χειρόγραφα, παλιές ασπρόμαυρες φωτογραφίες, αποτελούν τη βασική διακόσμηση, η οποία συνιστά πραγματικά έναν λαογραφικό θησαυρό. Ένα δείγμα από τη ζωή της αστικής οικογένειας του τόπου μας από το 1869 –όταν το σπίτι ήρθε στην ιδιοκτησία της οικογένειας, που θα φέρει αντίστοιχες ανεκτίμητες αναμνήσεις και συγκίνηση στους πιο παλιούς -επισκέπτες- και θα γεμίσει με δέος και ενδιαφέρον τους νεότερους.

Η κ. Μαίρη Χρυσικοπούλου, ως μια υπέροχη οικοδέσποινα, με ξενάγησε στο σπίτι, και μου παραχώρησε την άδεια να φωτογραφίσω ό,τι περιλαμβάνεται στη συλλογή της, και πραγματικά ανακάλυψα ότι κάθε γωνιά του σπιτιού είχε να μου προσφέρει και μια νέα μικρή ή μεγάλη έκπληξη.

Ύστερα, βολευτήκαμε στο τραπέζι της σάλας και μιλήσαμε για όλα. Για το σπίτι, τους προ-παππούδες και προ-γιαγιάδες της και τη ζωή της, σε μια, εκ βαθέων, συζήτηση.

Μου μετέφερε τις ανησυχίες της, τους προβληματισμούς της, τους αγώνες της για τη δημιουργία του Μουσείου, τις αναζητήσεις της, τις διεκδικήσεις της και τον τρόπο με τον οποίο επικοινώνησε την ιδέα της. Μια ιδέα την οποία η ίδια υπηρέτησε με πίστη, πάθος και δυναμισμό!

Της ζήτησα να ξεκινήσουμε τη συζήτησή μας με λίγα λόγια για το σπίτι…

Βρισκόμαστε στο πατρικό μου σπίτι, το σπίτι όπου γεννήθηκα, ξεκινά, κοιτάζωντας την κάμερα.

Το σπίτι αγοράστηκε από προ-παππούδες μου το 1869, υπάρχει το συμβόλαιο αγοράς. Τα σπίτια αυτά ανήκαν στους Τούρκους παλιά και τα πήρε το δημόσιο και τα πούλησε στους Έλληνες.

Η οικογένειά μου ήταν έμποροι και βιοτέχνες με καταστήματα στο Αγρίνιο, στο Αιτωλικό, στην Αμφιλοχία και αλλού. Έχω κρατήσει εμβάσματα και γραμμάτια με την υπογραφή του πατέρα μου και άλλα έγγραφα, τα οποία έχω συγκεντρώσει σε ένα βιβλίο με το τίτλο «Το Αγρίνιο θυμάται, από το 1821 μέχρι το 1960».

Οι προγονοί μας, οι Χρυσικοπουλαίοι ή και Χρυσικαίοι -από το επάγγελμα, ήταν χρυσοχόοι- είχαν κατέβει από την Οστανίτσα της Ηπείρου, το σημερινό Αηδονοχώρι, κυνηγημένοι από τον Αλή Πασά και κάποιοι από αυτούς ήταν ανάμεσα στους πεσόντες, από τους Πολιορκημένους του Μεσολογγίου.

Κάποιοι από την οικογένεια, έκαναν αγορές εδώ στην περιοχή, γύρω από την πλατεία Χατζοπούλου, και το σπίτι αυτό φέρει το έμβλημα της οικογένειας, έναν εξάκτινο ήλιο.

Αποκαταστήσαμε το σπίτι το 2008, με βάση το αρχικό του σχέδιο. Τα τελευταία χρόνια, ξοδέψαμε πολλά. Έχει πλέγμα συρμάτινο χονδρό, μέσα και έξω, και πάνω τσιμέντο. Η σκεπή έχει γερές επενδύσεις. Θα διατηρηθεί για 300 χρόνια, μας είπαν.

Τα κειμήλια εντός του σπιτιού, είναι μια συλλογή από αντικείμενα που έχουν περάσει από γενιά σε γενιά, από την δεκαετία του ’20.

Μια παλιά ασπρόμαυρη φωτογραφία δεσπόζει ανάμεσα στα οικογενειακά κειμήλια, πάνω στη βιβλιοθήκη, με την όμορφη νεανική μορφή της κυρίας Χρυσικοπούλου…

Ήταν από όταν είχα εκλεγεί Δημοτική Σύμβουλος, και με είχε φέρει ο λαός πρώτη! Τους κακοφάνηκε λίγο των ανδρών και των κομματικών, γιατί εγώ δεν εκπροσωπούσα κόμμα, σαν Ανεξάρτητη Δημοκρατική Συνείδηση είχα κατέβει, λέει αστειευόμενη. Και συνεχίζει: Πάντα ήμασταν Δημοκρατικοί, δηλαδή κεντρώοι, με τον Βενιζέλο.

Την ρώτησα τι ήταν αυτό που την ώθησε να ασχοληθεί με την Πολιτική…

Είχα τρέξει πολύ, ήμουν από γνωστή οικογένεια, ο κόσμος με εμπιστευόταν…

Δεν ήμουν η πρώτη γυναίκα Σύμβουλος, απλά ήμουν αυτή που είχε έρθει πρώτη μετά την Μεταπολίτευση, αλλά δε μου δόθηκε καμία θέση μέσα στον Δήμο, συμπληρώνει.

Και αναπολεί στιγμές από την πορεία της ως Δημοτική Σύμβουλος και τις διηγείται με κάθε λεπτομέρεια:

Ο Δήμαρχος, ο αείμνηστος Στέλιος Τσιτσιμελής, κατάλαβε πως τα πνευματικά πράγματα έπρεπε να τα αναθέσει σε μένα. Όταν ήταν των Ενόπλων Δυνάμεων μου ανέθεσε να μιλήσω. Τότε δεν υπήρχε η θέση του Αντιδημάρχου, χρησιμοποιούταν ο όρος «Δημαρχούσα». Και έβγαλαν μια αφίσα: Η «Δημαρχούσα Μαίρη Χρυσικοπούλου…».

Κατέβασα, εδώ στο τραπέζι που καθόμαστε τώρα, ένα σωρό βιβλία από τη βιβλιοθήκη, ενημερώθηκα για τις Ένοπλες Δυνάμεις, και είχε κάνει εντύπωση η ομιλία μου, ήταν καλή! Πάντα έκανα καλές ομιλίες…

Με το κύρος της Δημοτικής Συμβούλου, ανέβαινα συχνά στην Αθήνα και επισκεπτόμουν τα Υπουργεία. Οι πόρτες των Υπουργών άνοιγαν διάπλατα, συζητούσα μαζί τους και μου έδιναν διάφορα κοινωνικά προγράμματα.

Κι έτσι η συζήτηση έφτασε στο Μουσείο…

Τότε ήκμαζαν οι Σύλλογοι Γυναικών, σε όλη την Ευρώπη, οπότε δημιούργησα τον Σύλλογο Γυναικών το 1977, με τον οποίο κάναμε πολλά πράγματα. Στείλαμε έγγραφα στα Υπουργεία, μορφώσαμε τις γυναίκες, κάναμε ομιλίες με γιατρούς, παιδαγωγούς, ψυχολόγους, δημιουργήσαμε Συμβουλευτικό Σταθμό, διοργανώσαμε Εκθέσεις…

Και τότε σκεφτήκαμε να φτιάξουμε το Μουσείο. Επισκεφτήκαμε πολλά Μουσεία στην Ελλάδα και στο Εξωτερικό και πήραμε μια ιδέα. Εργάστηκαν πολλές γυναίκες. Η αδερφή μου ήταν δεξιοτέχνης, δαντέλες και κουρέλια που μας έφερναν τα μαντάριζε, τα κολλάριζε, τα έφτιαχνε πολύ ωραία.

Σιγά – σιγά, τα συγκεντρώσαμε, και την πρώτη χρονιά έγινε έκθεση ψωμιού, τη δεύτερη λαϊκής υφαντικής Τέχνης και από εκεί και πέρα βγάλαμε φυλλάδια και λέγαμε «Λαέ του Αγρινίου, το Μουσείο αυτό είναι δικό σου, εσύ θα το φτιάξεις», ευαισθητοποιήθηκε ο κόσμος και άρχισε να μας φέρνει πράγματα.

Τα πρώτα τα στεγάσαμε στα γραφεία στα φροντιστήριά μου. Στη συνέχεια, ο Στέλιος Τσιτσιμελής μας παραχώρησε δυο αίθουσες και φτιάξαμε ένα υποτυπώδες Μουσείο, με έναν καναπέ παλαιό, κάποια κάδρα, υφαντά, κάποιες δαντέλες κ.λ.π.

Για καμιά δεκαριά χρόνια, το Υπουργείο χρηματοδοτούσε περίπου 300 Μουσεία στην Ελλάδα, με ένα μικρό ποσό. Κάναμε Συνέδρια και Σεμινάρια, ανταμώναμε… Μετά, με την παγκοσμιοποίηση, δημιουργήθηκαν Ενώσεις που επέβλεπαν τα Μουσεία και τα αδειοδοτούσαν με πολύ αυστηρούς κανόνες: Να υπάρχουν Μουσειολόγοι, Λαογράφοι, Ιστορικοί τέχνης, προσωπικό. Τα μικρά «ζεστά» Μουσεία που δημιουργήθηκαν από Συλλόγους, δεν θα μπορούσαν να τα έχουν όλα αυτά, οπότε έκλεισαν αρκετά. Επαναστάτησε η Ευρώπη, και αντέδρασε. Ενθαρρυνθήκαμε και διατηρήσαμε αυτά τα Μουσεία «με νύχια και με δόντια» με εθελοντική εργασία.  

Η κ. Μαίρη Χρυσικοπούλου διηγείται τους αγώνες και τις προσπάθειες που έχει κάνει, προκειμένου το Μουσείο με όλα αυτά τα παλαιά και αξιόλογα αντικείμενα που έχουν συλλεχτεί και διατηρηθεί, παρά τις δυσκολίες, όλα αυτά τα χρόνια, να βρει τη Στέγη του.

Και καταλήγει: Ο Δήμαρχος Αγρινίου κ. Γιώργος Παπαναστασίου, πρότεινε το τσιμεντένιο κτίριο των αποθηκών Παπαστράτου, έγινε το σχέδιο, με ένα στρογγυλό αίθριο σε όλους τους ορόφους, όπως είναι το Μουσείο της Ακρόπολης, και αναμένεται να κατασκευαστεί μέσα στα επόμενα δύο χρόνια.

Τα εκθέματα του Μουσείου θα βασίζεται σε αυτά που παρήγαγε η περιοχή μας, τα υφαντά μας είναι το κυριότερο στοιχείο μας. Θα υπάρχει Τμήμα Αστικό, Αγροτικό, Θρησκευτικό, Ιστορικό, Βιβλιοθήκες Τέχνης κ.λ.π. Στο Αστικό Τμήμα θα υπάρχει κουζίνα, πλυσταριό, με παλιές τσίγκινες μπανιέρες από αστικά σπίτια, τα οποία με δυσκολία καταφέραμε και διατηρήσαμε. 

Κάνουμε υπομονή, ελπίζω να το προλάβουμε, μη φύγουμε από τη ζωή και δεν προλάβουμε!, καταλήγει εμφανώς συγκινημένη, μεταφέροντας την αγωνία της για το μέλλον όλων αυτών που με όλη της την ψυχή κατάφερε να διασώσει στο πέρασμα των δεκαετιών…

Ακούστε ολόκληρη τη συνέντευξη της κ. Μαίρης Χρυσικοπούλου στις ιστοσελίδες του Agrinio365 Media Group (AgrinioTimes.gr –  Antenna-Star.gr) και το Agrinio 365 TV:

Δείτε εικόνες από την «Οικία Χρυσικοπούλου», η οποία βρίσκεται στην Οδό Αγίου Δημητρίου 13 και Παλάμα, στο Αγρίνιο: 

---

«Agrinio365» Media Group (AgrinioTimes.gr –  Antenna-Star.gr)

Συνέντευξη: Νάντια Μπούτα