Μανώλης Χριστοδουλάκης: «Εμάς μην μας φοβάστε…»

Γεννηθήκαμε τη δεκαετία του 90’. Με τις πρώτες μνήμες της σύγχρονης ευρωπαϊκής Ελλάδας. Αλλάξαμε νόμισμα ως σφραγίδα της ευρωπαϊκής μας διάστασης, θαυμάσαμε το εθνικό μας μεγαλείο στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004, γνωρίσαμε την Ελλάδα των μεγάλων έργων, της ευμάρειας. Ζήσαμε την τεχνολογική έκρηξη, την ψηφιακή εποχή, τις ευκολίες της. Ξεκινούσαμε μία ζωή που προδιαγραφόταν στρωμένη με ροδοπέταλα…

Μέχρι τα πρώτα λίγα σύννεφα, όταν γίναμε περίπου 18. Πριν από δέκα χρόνια, και πριν καλά-καλά νιώσουμε τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης, μας ονόμασαν «γενιά των 700 ευρώ». Μας το είπαν για κακό, ότι είναι λίγα, για τα δεδομένα της «παχιάς» εποχής. Που να φανταζόμασταν τότε ότι λίγα χρόνια μετά θα «παρακαλούσαμε» να μας πουν ξανά έτσι.

Οικονομική κρίση, ανεργία, εξαθλίωση, κοινωνική αναταραχή, πολιτικές ακροβασίες, αχαρτογράφητα νερά, μία χαμένη δεκαετία. Και σήμερα, πάνω που λίγο «σαν να στρώνει», κοιτάζοντας με το ένα μάτι πίσω για να κάνουμε τον απολογισμό μας, το άλλο πάλι μισοκοιτάζει μπροστά με φόβο, μία νέα δεκαετία ίσως αντίστοιχη, με την αναπάντεχη επίσκεψη του Covid-19. Είμαστε, όντως, τόσο άτυχοι με όσα μας συνέβησαν και όσα μας συμβαίνουν;

Θα μπορούσαμε εύκολα να ρίξουμε την ευθύνη στους άλλους, τους μεγάλους, τους παλιούς. Μπορούμε όμως να αναλογιστούμε και τη δική μας. Γιατί σε αυτή την κρίση που περάσαμε, δεν ήμασταν εμείς η φωνή της λογικής, δεν ήμασταν η απάντηση στον παλαιοκομματικό λαϊκισμό. Γιατί πιστέψαμε – και ίσως πρώτοι – τα εύκολα λόγια, γιατί με την αντικομφορμιστική μας νιότη οπλίσαμε τις ψευτοεπαναστατικές κορώνες. Γιατί με τα social media δώσαμε βήμα στους δημαγωγούς. Γιατί δεν ήμασταν το πραγματικά νέο που μπορούσε να σχεδιάσει τη χώρα από την αρχή με φρέσκιες ιδέες και αντιλήψεις. Δώσαμε απλά ένα νέο περιτύλιγμα στην παλιά νοοτροπία που μας έφερε εδώ.

Θα μπορούσαμε να απαριθμήσουμε όλα όσα μας στοίχισε η δεκαετία της κρίσης, σε ευκαιρίες, σε προοπτικές, σε στιγμές. Μπορούμε όμως να δούμε και τι μάθαμε από αυτήν. Γιατί είμαστε μία γενιά που δεν βρήκε τίποτα έτοιμο, που έμαθε να ζει με λίγα και να ζει καλά. Που έμαθε να βρίσκει ευκαιρίες εκεί που δεν υπάρχουν, να αγωνίζεται, να λύνει προβλήματα για να επιβιώσει. Που έφυγε στο εξωτερικό, άνοιξε το μυαλό της, πήρε πίσω εμπειρίες και γνώσεις. Που είδε στην πράξη τι μας λείπει, που ξέρει πώς να το αλλάξει. Είμαστε η γενιά που η κρίση την έμαθε να μάχεται και να μη θεωρεί τίποτα δεδομένο.

Και φυσικά, τώρα με τη νέα κρίση που προδιαγράφεται, θα μπορούσαμε πάλι εύκολα να μεμψιμοιρούμε για άλλη μία χαμένη δεκαετία. Ή απλά, μπορούμε να δημιουργήσουμε ακόμα μία ευκαιρία. Η τεχνολογία που υπήρχε για να μας διευκολύνει, τώρα με το «social distancing» έγινε βασικό επαγγελματικό εργαλείο. Και αυτή η τεχνολογία για εμάς δεν χρειάζεται οποιαδήποτε μετάβαση, ήταν ήδη η καθημερινότητα μας. Και αυτό είναι το συγκριτικό μας πλεονέκτημα. Στη νέα εποχή που τίποτα δεν θα μοιάζει με πριν, εμείς ήμασταν ήδη μέσα. Και για πρώτη φορά στο στίβο της ζωής μας, εμείς ξεκινάμε τώρα με πλεονέκτημα.

Η τύχη, συνεπώς, είναι πάντα θέμα οπτικής. Εμάς, λοιπόν, μη μας φοβάστε. Ξεκινήσαμε στα δύσκολα, μάθαμε από αυτά, τα αφήσαμε πίσω. Η νέα δεκαετία θα έχει τη σφραγίδα μας.