Μεσολόγγι: Δημιουργία συντονιστικού οργάνου χωρικού σχεδιασμού

Η υπογράφουσα Πολιτικός Μηχανικός,  πρώην δημόσιος λειτουργός της Πολεοδομίας – Νομαρχίας- Αντιπεριφέρειας Αιτ/νίας με την εμπειρία του αντικειμένου μου και τη θέληση να προσφέρω επικοινωνώ μαζί σας για να προτείνω λύσεις σε χρονίζοντα προβλήματα της περιοχής μας. Είναι δεδομένες οι καταστάσεις που ζούμε στην ευρύτερη περιοχή του Μεσολογγίου, που οφείλονται στην έλλειψη σωστού χωρικού και πολεοδομικού σχεδιασμού. 

Επανέρχομαι και σας θυμίζω την έλλειψη βασικότατων έργων υποδομής, την πολεοδομική αμορφοποίηση, τα προβλήματα αισθητικής και περιβαλλοντικής υποβάθμισης της ιστορικής πόλης μας καθώς και όλων των πόλεων και χωριών του Νομού μας.

Ταυτόχρονα η οικονομική κρίση που βιώνουμε μας φέρνει επίμονα στο προσκήνιο τη σημασία της βιώσιμης ανάπτυξης, της σύνδεσης της οικονομίας με το περιβάλλον και τον πολιτισμό για τη δημιουργία θέσεων εργασίας και  προοπτικών για τη νέα γενιά.

Σας υπενθυμίζω και θέλω πάλι να τονίσω  την απουσία ένταξης ώριμων μελετών σε πάρα πολλούς τομείς για την πόλη μας και  την αποσπασματική σχεδίαση του ενοποιημένου πλέον  νέου οικιστικού ιστού αυτής. Την έλλειψη γενικότερα προοπτικής και  ενοποιημένου ευρύτερου οράματος για εποπτικό σχεδιασμό του νομού που επιβλέπει πανοραμικά  την λειτουργία των πόλεων μέσα σε αυτόν.

Οι προβληματισμοί αυτοί εξηγούν και απαντούν για τις αιτίες της υποβάθμισης-στασιμότητας και των συνεχών χαμένων ευκαιριών για την πόλη μας και   τις πόλεις του Νομού μας.

Για να χαράξουμε όμως στρατηγική βιώσιμης αστικής ανάπτυξης  για το Νομό, τις πόλεις και τα χωριά που τον συνθέτουν, στην άσκηση πολιτικής  θα πρέπει καταρχήν να λάβουμε υπόψη τα βασικά εργαλεία που λέγονται Χωροταξία και Πολεοδομία. Χρειάζεται  μακρόπνοος σχεδιασμός και οργάνωσης της πόλης/ων,Νομού. (βλ Παράρτημα -μέρος Β’)

Χρειάζεται με βάση την έως τώρα εμπειρία, ένα κεντρικό όργανο σχεδιασμού οργανωμένο σε διάφορα επίπεδα σχεδιασμού  υπό την Περιφέρεια, (βλ Παράρτημα – μέρος Γ΄) το οποίο θα σχεδιάζει και θα επιβλέπει  μελετημένες προτάσεις από μηχανικούς και επιστήμονες για τις χαίνουσες πληγές της περιοχής μας: χωρικός σχεδιασμός, κυκλοφοριακή σχεδίαση, ζώνες οικονομικής δραστηριότητας, αναπλάσεις κτιρίων και πλατειών, εκμετάλλευση ιστορικών και παραδοσιακών κτιρίων κα.

Με δεδομένες τις ελλείψεις των τεχνικών υπηρεσιών σε επίπεδο Δήμου και Περιφέρειας, απαιτείται κατά τη γνώμη μου αφύπνιση και ενεργοποίηση των πολιτών  διαφόρων επιστημονικών ειδικοτήτων που μπορούν να προσφέρουν σε εθελοντική βάση, πάντοτε υπό την επίβλεψη των αρμόδιων αρχών. Ένα δίκτυο εθελοντών οργανωμένο κατά ειδικότητες θα μπορεί να προσφέρει λύσεις και να συνδράμει τις τεχνικές μας υπηρεσίες. (βλ Παράρτημα – μέρος Δ’)

Τα παραπάνω δεν είναι μόνο στο στάδιο των προθέσεων. Ήδη υπάρχει ομάδα με  σχεδιαστικές προτάσεις για την πόλη μας για το παραθαλάσσιο μέτωπο, για τις εισόδους της πόλης, για  ποδηλατοδρόμους κ.α. Έχουν εδώ και καιρό δημοσιευθεί στον τοπικό τύπο μπορείτε να τα αναζητήσετε λεπτομερέστερα στην ιστοσελίδα http://tsakmakli.wordpress.com.  Έχουν κατατεθεί με αριθμό πρωτοκόλλου στον Δήμο Μεσολογγίου και στην Περιφέρεια Δυτ. Ελλάδος.

Μπορείτε να εξακριβώσετε την ποιότητα των προτεινόμενων λύσεων και το αίσθημα ευθύνης  που έχουν οι πρώτοι εθελοντές επιστήμονες στην υπηρεσία της πόλης του Μεσολογγίου και της ευρύτερης περιοχής.  Με βάση τα παραπάνω απαιτείται πολιτική βούληση να προχωρήσουμε και να εκμεταλλευτούμε τη διάθεση και την ποιότητα επιστημόνων συμπολιτών μας  που αγαπούν την πόλη και μπορούν να προσφέρουν χωρίς ανταπόδοση. Αλλά και χωρίς επιβαρύνσεις για τις αρμόδιες υπηρεσίες.

Αντίθετα θα υπάρξουν τόσο πολλαπλασιαστικά οφέλη όσον αφορά την λειτουργία των τεχνικών  υπηρεσιών, την απορρόφηση ευρωπαϊκών πόρων, την γενικότερη υποστήριξη και συμβουλευτική στο επίπεδο των αιρετών αρχόντων όσο και μακροπρόθεσμα κέρδη  με την παραγωγή σχεδιασμών και έργων με ποιότητα.

Με βάση τα παραπάνω,  προτείνω μια συνάντηση κατ αρχήν των ενδιαφερομένων  επιστημόνων, αιρετών και θεσμικών φορέων υπό την αιγίδα της Περιφέρειας Δυτ. Ελλάδος. Με την καλλιέργεια διαλόγου    θα ξεδιαλύνονταν τυχόν ανακύπτοντα ζητήματα  και θα μπορούσε η πρότασή μου να προχωρήσει   στα επόμενα βήματα υλοποίησής της.

Σε αυτή την επαναλαμβανόμενη και προσεκτικά επικεντρωμένη πια  προσπάθειά μου περιμένω την απάντησή σας και την υποστήριξή σας.

 

Η συντάξασα

Σταυρούλα Τσακμακλή

Πολιτικός Μηχανικός

 

 

Παράρτημα

Μέρος Α’ – Πονήματα

Είναι διαθέσιμα στην ιστοσελίδα : http://tsakmakli.wordpress.com

Το πρώτο πόνημα «Σχεδιάζοντας το Μεσολόγγι» είναι μια καταγραφή προβλημάτων  για την συγκεκριμένη πόλη αφού έχει ληφθεί υπόψη ο ρόλος  που επέχει μέσα στο Νομό. Αναλύονται όλα τα δεδομένα του προβλήματος και προδιαγράφεται η λύση. Επέχει θέση προμελέτης σε επίπεδο οργάνωσης για ένα μοναδιαίο μέγεθος την πόλη του Μεσολογγίου και  εν μέρει το Νομό.

Το δεύτερο πόνημα «Οργάνωση Πόλης» παρουσιάζει τον τρόπο οργάνωσης μιας πόλης. Προτείνεται να δημιουργηθεί ο νέος φορέας για την  οποία σας ανέφερα ήδη. Αναλύει το ζητούμενο του προβλήματος, δηλαδή τον φορέα  μαζί και την νέα δομή εθελοντικής δράσης, όπως  αυτή επιλεγεί να ονομασθεί. Ο φορέας αυτός αποτελεί το εργαλείο που θα κάνει πράξη τα γραφόμενα του 1ου πονήματος για το  σωστό σχεδιασμό και την διοίκηση του Νομού και των πόλεών του. Επέχει θέση οριστικής μελέτης σε επίπεδο οργάνωσης για ένα μοναδιαίο μέγεθος την πόλη του Μεσολογγίου.

Αυτό τον καιρό υλοποιείται και ένα  τρίτο πόνημα που θα περιλαμβάνει  σχεδόν  όλες τις μέχρι σήμερα εκπονηθείσες εργασίες  και τα δημοσιευμένα άρθρα-προτάσεις για το εγκεκριμένο σχέδιο πόλης του Μεσολογγίου. Επέχει θέση πράξης εφαρμογής σε επίπεδο οργάνωσης.

 

Β΄ Μέρος – Οργάνωση, Σχεδιασμός Πόλης

Είναι γνωστό ότι η κάθε πόλη είναι ένας  λειτουργικός κύκλος που απαρτίζεται από πολλούς  επί μέρους λειτουργικούς κύκλους. Εφαρμόζοντας την θεωρία των συνόλων μπορούμε να δημιουργήσουμε πολλά σημεία τομής στη λειτουργία των με  κύριο ζητούμενο σημείο τομής την οργάνωση  της  κάθε πόλης.

Για την οργάνωση μίας πόλης και την απορρόφηση Ευρωπαϊκών κονδυλίων  χρειάζεται απαραίτητα η λειτουργία τεσσάρων εργοταξίων για την κάθε  Υπηρεσία με διαφορετικό επιστημονικό αντικείμενο. Τα εργοτάξια ανάπλασης του πολυσυλλεκτικού κυττάρου της ενεργού πόλης που μελέτησα και κατέγραψα για  την οργάνωση μιας πόλης όπως η Ι.Π του Μεσολογγίου είναι τέσσερα (4) (αναλύονται και στο 3ο πόνημα που είναι σε στάδιο περαίωσης της συγγραφής του).

Το  πρώτο είναι το εργοτάξιο οργάνωσης του σχεδιασμού των λειτουργιών της κάθε  πόλης κλαδικά σε κάθε τομέα. Διαρθρώνεται μέσω της  υποστηρικτικής κοινωνικής εθελοντικής δικτύωσης από συνταξιούχους λειτουργούς της Δημόσιας Διοίκησης με όραμα και όρεξη για συνέχιση του έργου τους   και όχι απλά διεκπεραιωτές εγγράφων και θεατές διαδικασιών κατασκευής από τους εργολάβους στον τομέα μας και κ.ο.κ.

Κάθε επιστημονικός  και εργασιακός κλάδος θα πρέπει να  συμμετέχει σε μητρώο καταγραφής εθελοντών  για συλλογικές δράσεις και να δώσει προτάσεις λύσεων στο χώρο του (Μηχανικοί, Γιατροί, Εκπαιδευτικοί, Νομικοί, Οικονομολόγοι, Δικαστικοί κ.ο.κ).

Το δεύτερο είναι το  εργοτάξιο σύνταξης  μελετών για δημιουργία «δεξαμενής  μελετών» από  ομάδες Δημόσιων λειτουργών και ομάδες ιδιωτών που μπορούν να προσφέρουν στο αντικείμενο αυτό. Θα βλέπουν την κάθε  πόλη πανοραμικά μέσω διαδικτύου, θα κινούνται στους δρόμους της ανταλλάσσοντας απόψεις για το σχεδιασμό της και καταγράφοντας τα τοπικά χαρακτηριστικά και τις νομικές ιδιαιτερότητες  του κάθε προβλήματος μικρού ή μεγάλου που θα προτείνεται για μελέτη. Θα υπάρχει συντονιστική ομάδα και επί μέρους σχεδιαστικές ομάδες.

Το τρίτο είναι το εργοτάξιο της κατασκευής των έργων στην κάθε πόλη με τον Πολεοδόμο – Χωροτάκτη και τον Αρχιτέκτονα τοπίου της πόλης και τον επιβλέποντα Μηχανικό ή τον ειδικό επιστήμονα του κάθε ενός  εργασιακού κλάδου μαζί με τον Οικονομολόγο του έργου .

Το τέταρτο  είναι της εποπτείας των μελετών και των κατασκευαζόμενων έργων  μερικής κατά έργο και συνολικής (πανοραμικά της κάθε  πόλης) με τον Πολεοδόμο- Χωροτάκτη, τον Αρχιτέκτονα τοπίου της πόλης, τον επιβλέποντα το έργο και τον Οικονομολόγο παρακολούθησης της οικονομικής εξέλιξης. Όλοι μαζί  θα κλείνουν τον ισολογισμό του έργου για ορθή απορρόφηση των κονδυλίων και άρτια και λειτουργική παρουσία του έργου.

Έχοντας ως αναφορά μια μικρή πόλη όπως είναι το Μεσολόγγι, για να αρχίσει συγκροτημένα  ο πρώτος βηματισμός προτείνουμε να γίνει προετοιμασία ώστε να δοθούν από Επιτροπή Τεχνικών μαζί με το Τοπικό ΤΕΕ, προσχέδια σχεδιασμού (με προδιαγραφές- κανονισμούς)  για όλους τους κοινόχρηστους χώρους του πολεοδομικού ιστού της πόλης μας για σύνταξη μελετών. Οι επί μέρους ομάδες μελέτης που θα δηλώσουν συμμετοχή θα στρωθούν στη δουλειά. Το συντονισμό θα πλαισιώσει και θα  υποστηρίξει η πρώτη σχεδιαστική υποστηρικτική ομάδα της Δ.Τ.Ε του Δήμου μας. Επίσης μπορεί να συμμετέχει εποπτικά και στον σχεδιασμό των επί μέρους ομάδων μελέτης που θα δηλώσουν συμμετοχή λειτουργώντας συλλογικά  με ενεργά ή επίτιμα μέλη του ΤΕΕ που έχουν όραμα για την πόλη.

Με τον τρόπο αυτό  οι αιρετοί στο Δήμο και στην Αντιπεριφέρεια-  Περιφέρεια θα έχουν έτοιμη «δεξαμενή ώριμων μελετών». Επομένως θα έχουν τα δεδομένα διεκδίκησης και θα μπορούν να απορροφούν πόρους. Με όλα τα παραπάνω θα έχουμε θετικά αποτελέσματα στις δουλειές, στην στήριξη των ταμείων και των εισοδημάτων.

Ευρύτερα με την επιτυχία του εγχειρήματος μπορούν   να βοηθηθούν και άλλοι επιστημονικοί κλάδοι και τομείς με αντίστοιχο συντονισμό και εποπτεία σε σειρά θεμάτων όπως η παιδεία, η  κατάρτιση, η οικονομία κλπ.

 

Μέρος Γ’- Κεντρικό όργανο σχεδιασμού

Με την συγγραφή των δύο πονημάτων «Σχεδιάζοντας το Μεσολόγγι» και «Οργάνωση Πόλης»  προτάθηκε καταρχήν:

Η θέσπιση και λειτουργία τοπικά στην Πρωτεύουσα του  Νομού μας αυτοτελούς ενεργού Τμήματος Χωροταξίας- μελετών και Περιβάλλοντος σε επίπεδο πόλης και επίπεδο Νομού.  Η εισήγηση για το αίτημα θα γίνει από  τον Δήμο και την Περιφέρεια σε συνεργασία με το ΤΕΕ Αιτ/νίας. Την σκοπιμότητα αυτής της θεσμοθέτησης την επιβάλλουν  η εποχή που διανύουμε αυτή της κλιματικής αλλαγής και της ανάγκης για βιώσιμη ανάπτυξη. Οι αιρετοί μας που διοικούν τις  πόλεις και το Νομό μας δεν έχουν οργανωμένα στις Δ.Τ.Ε στελεχωμένα και αυτοτελή τμήματα Χωροταξίας –Σχεδιασμού και Περιβάλλοντος.

Το τμήμα αυτό θα  αποτελέσει το κεντρικό συντονιστικό τμήμα   του σχεδιασμού και του προγραμματισμού τοπικά των μελετών και έργων των Δήμων και της Αντιπεριφέρειας. Επίσης θα αναλάβει το συντονισμό των ομάδων μελέτης-κατασκευής και της έντεχνης εποπτείας των έργων στους Δήμους και στον Νομό μας.  Θα συντονίζει και θα εποπτεύει τους εθελοντές μηχανικούς (βλ. Μέρος Δ΄)

Επιπρόσθετα σε   κάθε πόλη που έχει έδρα ο Δήμος θα πρέπει να  υπάρχει τοπικό τμήμα χωροταξικού σχεδιασμού τοπικής εμβέλειας (βλ. το σπίτι του πρωτομάστορα με σχετικό άρθρο στην ιστοσελίδα).Στο προτεινόμενο κτίριο θα υπάρχει αρχειοθετημένη βιβλιοθήκη με όλες τις μελέτες  που έχουν εκπονηθεί μέχρι σήμερα για την κάθε πόλη. Εκεί θα έχει έδρα ο συντονιστής των ομάδων σχεδιασμού με τις ομάδες μελέτης που θα σχηματισθούν για την πόλη του συγκεκριμένου Δήμου του Νομού μας σε συνεργασία και  με το Τεχνικό Επιμελητήριο.

 

Μέρος Δ’ -Εθελοντική δομή – Μητρώο εθελοντών

Ο κοινωνικός ιστός είναι ένα πολυσύστημα πυραμιδικής δομής και λειτουργεί συστημικά όμοια με τη συστημική Ιατρική. Στην οργάνωση της δομής του προσομοιάζει ως ένα τεράστιο «πάζλ», στο οποίο χωροτακτούμε τα κομματάκια του για   κάθε ένα επί μέρους τμήμα του συστήματος της πυραμιδικής δομής του. Τακτοποιούμε τη λειτουργική δομή του και την συμπληρώνουμε, όπου έχουμε κενά μέσω της καινοτόμου προτεινόμενης κοινωνικής δομής εθελοντών.

Τα οφέλη θα είναι  πολλαπλά για την πόλη και τους εναπομείναντες νέους επιστήμονες και ιδιαίτερα τους επιστήμονες   του Τεχνικού κλάδου. Οι νέοι Τεχνικοί μας θα εντρυφήσουν με το σχεδιασμό της πόλης μας σε μελέτες σχεδιασμού μέσω ενός «άτυπου – ιδιότυπου ταχύρυθμου σεμιναρίου». Οι παλιοί  θα ανασύρουν τα σχεδιαστικά τους εργαλεία, τους νόμους, τους κανονισμούς και την εμπειρία μας από τις βιβλιοθήκες τους.

Μέσω  της δημιουργίας  μητρώου εθελοντών όλες οι Υπηρεσίες που  άδειασαν, τα Σχολεία και τα Νοσοκομεία μας μπορούν επίσης να  υποστηριχθούν από όλους τους ενεργούς πολίτες της πόλης μας, που έχουν διάθεση για προσφορά (είναι οι τοπικοί μας Τεχνοκράτες). Μέσω ενός ερωτηματολογίου με το  τι θέλει, τι μπορεί και που μπορεί να προσφέρει ο καθένας θα αξιοποιηθεί ανάλογα στις ομάδες εργασίας που θα σχηματισθούν στη συνέχεια. Σχετικό γράφημα ανάλυσης του  φορέα σε ένα πρώτο επίπεδο σχεδιασμού υπάρχει στην ηλεκτρονική διεύθυνση http://tsakmakli.wordpress.com.

Τότε θα  έχει στηθεί η πρώτη «βιομηχανία»  στην πόλη μας/πόλεις μας για παραγωγή έτοιμων «ώριμων»  μελετών. Αξιοποιώντας την εθελοντική εργασία των επιστημόνων της κάθε  πόλης θα μπορούν οι αιρετοί  υποβάλουν προτάσεις στα Υπουργεία και την Περιφέρεια για Ευρωπαϊκούς πόρους,  έχοντας  στο χέρι το χρήσιμο  προαπαιτούμενο διαπραγματεύσιμο εργαλείο που λέγεται «ώριμη» μελέτη.

Με μια πρώτη  σχεδιαστική ομάδα συλλογικών εθελοντικών  δράσεων η οποία ήδη λειτουργεί καταθέτουμε προτάσεις σχεδιασμού  δημόσια για την πόλη μας. Καταθέτουμε προτάσεις για τις μελέτες της ΟΧΕ σε βασικούς κυκλοφοριακά  οδικούς της άξονες καθώς και για την κοινότητα των Ρομά που επηρεάζει την καθημερινή λειτουργία τους  και την αισθητική της πόλης μας. Λειτουργώντας τόσο ατομικά όσο και ως  ομάδα γειτονιάς έχουμε καταθέσει και πάρα πολλά αιτήματα με προτάσεις για  την κατασκευή των έργων υποδομής του υποβαθμισμένου πολεοδομικού ιστού της Καλλονής.

Άλλες περιπτώσεις με πολλαπλασιαστικά οφέλη στην  βιώσιμη ανάπτυξη της περιοχής είναι για παράδειγμα η  καταγραφή και   αναπαλαίωση παραδοσιακών κτιρίων και μονοκατοικιών για δημιουργία τουριστικών επιχειρήσεων -πανσιόν στην πόλη μας δίνοντας δουλειά στο άνεργο δυναμικό της πόλης. Επίσης το θέμα των αυθαίρετων κατοικιών στη λιμνοθάλασσα (πελάδων) που μπορεί εφόσον διατηρηθούν κάποια οικιστικά σύνολα και αφού βρεθεί νομική λύση με τους εμπλεκόμενους στο θέμα, να  αναπλασθούν για τουριστικά καταλύματα.

Σημείωση: Ο φορέας αναλύεται και σε εμπεριστατωμένη περίληψη που κατατέθηκε στην Δημοτική μας Αρχή στις 29-01-2016  με αρ. πρ. 1735. Επίσης το ίδιο έγγραφο κατατέθηκε στο Υπουργείο Εσωτερικών, την Αντιπεριφέρεια, Περιφέρεια και το ΤΕΕ Αιτ/νίας την ίδια χρονική στιγμή μετά  το δημοσίευμα του Αθηναϊκού τύπου στο ένθετο «νησίδες» στη στήλη «πρόσωπα και ιδέες».