Τη σύσταση μιας διεθνούς μη κερδοσκοπικής οργάνωσης που θα στοχεύει στην ενίσχυση της βιοασφάλειας, ανακοίνωσε η Πρωτοβουλία για την Πυρηνική Απειλή (NTI). Η Διεθνής Πρωτοβουλία για τη Βιοασφάλεια και τη Βιοασφάλεια της Επιστήμης (IBBIS), όπως ονομάστηκε, έχει την έδρα της στη Γενεύη και στοχεύει στην ανάπτυξη τεχνολογικών και πολιτικών προστατευτικών δικλείδων για τη μείωση του κινδύνου που ενέχουν τα εργαλεία βιοτεχνολογίας. Τεχνολογίες όπως η σύνθεση και η επεξεργασία DNA, θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για τη δημιουργία θανατηφόρων τοξινών και παθογόνων μικροοργανισμών.
Οι βιολόγοι χαιρετίζουν εδώ και καιρό την κουλτούρα της ανοικτής επιστήμης, την ελεύθερη ανταλλαγή αντιδραστηρίων, και των δημοσιεύσεων ανοικτής πρόσβασης. Ωστόσο τα τελευταία χρόνια, οι ερευνητές έχουν δείξει ότι μπορούν να κατασκευάσουν επικίνδυνους ιούς και άλλα μικρόβια από το μηδέν. Δεκάδες εταιρείες παγκοσμίως που εκτυπώνουν κατά παραγγελία αλληλουχίες DNA για πειράματα βιολογίας καθιστούν ακόμη πιο εύκολη τη σύνθεση ενός παθογόνου. Αυτή η πρόοδος, μαζί με τα νέα εργαλεία επεξεργασίας γονιδίων, όπως το CRISPR, και η εύκολη πρόσβαση στην τεχνητή νοημοσύνη, έχουν εγείρει ανησυχίες ότι οι βιοτρομοκράτες θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν αυτά τα εργαλεία για να δημιουργήσουν βιολογικά όπλα ή ότι οι επιστήμονες θα μπορούσαν να δημιουργήσουν νέους μολυσματικούς παράγοντες κατά λάθος.
«Οι βιολογικές απειλές αποτελούν σημαντικό παγκόσμιο κίνδυνο για την ασφάλεια και το διακύβευμα δεν θα μπορούσε να είναι μεγαλύτερο», δήλωσε ο πυρηνικός φυσικός Έρνεστ Μόνιζ, πρώην υπουργός Ενέργειας των ΗΠΑ, ο οποίος είναι τώρα διευθύνων σύμβουλος της Πρωτοβουλίας για την Πυρηνική Απειλή (NTI).
Οι Ηνωμένες Πολιτείες και πολλές άλλες χώρες ελέγχουν τα εργαστήρια που επεξεργάζονται δεκάδες «επιλεγμένους παράγοντες»- μικρόβια που αποτελούν κίνδυνο για τον άνθρωπο, τα ζώα και τα φυτά, καθώς και ορισμένες τοξίνες. Όμως οι κακόβουλοι παράγοντες θα μπορούσαν δυνητικά να παρακάμψουν αυτούς τους κανόνες και να δημιουργήσουν επικίνδυνα παθογόνα χρησιμοποιώντας εργαλεία εκτύπωσης DNA μαζί με πρωτόκολλα γονιδιακής επεξεργασίας, για να δημιουργήσουν επιβλαβείς αλληλουχίες γονιδίων. Η Τζέιμι Γιασίφ, αντιπρόεδρος του NTI για την παγκόσμια βιολογική πολιτική και τα προγράμματα, υποστηρίζει ότι οι ισχύοντες κανονισμοί έχουν πάρα πολλά κενά. «Προσπαθούμε να καλύψουμε αυτά τα κενά», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Το πρώτο έργο της ομάδας είναι η δωρεάν διανομή ενός λογισμικού που θα βοηθήσει τις εταιρείες σύνθεσης DNA να ελέγχουν τις παραγγελίες και τους πελάτες για πιθανούς κακόβουλους παράγοντες. Εάν το λογισμικό επισημάνει ύποπτες αλληλουχίες ή διαπιστώσει ότι ένας πελάτης δεν είναι νόμιμος, η εταιρεία μπορεί να επιλέξει να μην εκτελέσει την παραγγελία ή, σε σπάνιες περιπτώσεις, να ειδοποιήσει την αστυνομία. Σύμφωνα με τη Διεθνή Κοινοπραξία Γονιδιακής Σύνθεσης, οι επιχειρήσεις που ελέγχουν εθελοντικά τις παραγγελίες αντιπροσωπεύουν μόνο το 80% της αγοράς σύνθεσης DNA, πράγμα που σημαίνει ότι περίπου 1 στις 5 παραγγελίες δεν ελέγχεται.
Η Γιασίφ δήλωσε ότι εκτός από την οικονομική επιβάρυνση, ορισμένες εταιρείες λένε ότι δεν γνωρίζουν πώς ακριβώς λειτουργεί το λογισμικό και τι παρακολουθεί. Η IBBIS σκοπεύει να συνεργαστεί με όλες τις εταιρείες και τις κυβερνήσεις, ώστε να τις ενθαρρύνει να υιοθετήσουν το λογισμικό της.
«Δεν υποστηρίζουμε τη μία ή την άλλη πολιτική ομάδα. Έτσι, είναι πιο πιθανό να μας εμπιστευτούν», λέει η Γιασίφ.
Ο Πίερς Μίλετ, εκτελεστικός διευθυντής της IBBIS, δήλωσε ότι πέρα από τον έλεγχο του DNA, η ομάδα επιδιώκει επίσης να αναπτύξει δωρεάν πακέτα λογισμικού για να βοηθήσει τους φορείς χρηματοδότησης, τους ερευνητές και τους εκδότες να ελέγχουν τις εκθέσεις και τις επιστημονικές μελέτες για να διασφαλίσουν ότι δεν αποκαλύπτουν μεθόδους για την παραγωγή παθογόνων μικροοργανισμών και τοξινών. Ένας άλλος στόχος, είναι να μελετηθεί η πιθανότητα τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης να χρησιμοποιηθούν για την κατασκευή βιοτρομοκρατικών παραγόντων.
«Μπορεί να είναι ή να μην είναι δυνατόν να καλύψουμε όλα τα κενά. Αλλά θέλουμε να δημιουργήσουμε κίνητρα για τους ανθρώπους να κάνουν το σωστό», κατέληξε η Γιασίφ.
ΠΗΓΗ: Science
