Ομιλία Δημ. Κωνσταντόπουλου εισηγητή της ΔΗ.ΣΥ. επί του Νομοσχεδίου για τα εργασιακά (Βίντεο)

Βασικά σημεία ομιλίας Δημήτρη Κωνσταντόπουλου, Εισηγητή της Δημοκρατικής Συμπαράταξης στην Επιτροπή Κοινωνικών Υποθέσεων επί της αρχής του Νομοσχεδίου του Υπουργείου Εργασίας για τις ασφαλιστικές και συνταξιοδοτικές ρυθμίσεις και την αδήλωτη εργασία

• Η μέριμνα για μετατροπή του προστίμου σε δηλωμένη εργασία θα πρέπει να γίνει με τρόπο, που θα διαφυλάσσει τα δικαιώματα των εργαζομένων και θα αποτρέπει την εργοδοτική αυθαιρεσία, ενώ ταυτόχρονα θα στηρίζει τις επιχειρήσεις εν μέσω της σημερινής κρίσης.
• Η συμμόρφωση των επιχειρήσεων και η πρόσληψη εργαζομένων θα πρέπει να λαμβάνεται υπ’όψιν και να παρέχονται κίνητρα γι’αυτήν.
•    Είναι πρακτικά αδύνατον ο εργοδότης να ελέγχει αν ο εργολάβος που συνεργάζεται τηρεί σωστά τις υποχρεώσεις του προς το προσωπικό που απασχολεί.
• Πλαίσιο νομικής προστασίας των ασυνόδευτων ανηλίκων υπάρχει από το 2011 με την ένταξή τους στην κατηγορία των ευάλωτων ατόμων του Ν. 3907/2011.
• Η εντύπωση που θέλει να δώσει η Κυβέρνηση ότι πρώτη φορά ρυθμίζεται το σχετικό πλαίσιο καταρρίπτεται εκ των πραγμάτων.
•    Η εισαγωγή της δυνατότητας αναδοχής σε οικογένειες – άτομα των ασυνόδευτων ανηλίκων, ήταν πρόταση δική μας,
• Κοινωνική προστασία με την έννοια του νόμου, δικαιούνται οι πολίτες τρίτων χωρών ανεξάρτητα από τον τύπο άδειας διαμονής που κατέχουν για πραγματικούς λόγους (πχ υγείας ή αναπηρίας) που διαπιστώνονται από τις αρμόδιες υπηρεσίες.

 

Αναλυτικά το κείμενο της ομιλίας έχει ως εξής :

Κύριε Πρόεδρε

Κυρίες & Κύριοι Συνάδελφοι,

Το παρόν σχέδιο νόμου, σύμφωνα και με την εισηγητική έκθεση που το συνοδεύει, επιδιώκει να ρυθμίσει περαιτέρω σημαντικά ζητήματα του ασφαλιστικού βίου, της εργασίας και της αντιμετώπισης των ασυνόδευτων ανηλίκων στη χώρα μας, καθώς και ορισμένα διοικητικά θέματα αρμοδιότητας του Υπουργείου Εργασίας.

Επίσης, θεσμοθετεί έναν ακόμη κοινωνικό εταίρο, τον Σύνδεσμο Βιομηχάνων Βορείου Ελλάδος.

Η κυβέρνηση θέλει για ακόμη μια φορά να μας παρουσιάσει ότι προβαίνει σε τομές, ότι βελτιώνει το σύστημα πρόνοιας, ότι προάγει τις εργασιακές σχέσεις και την εργασιακή ειρήνη και στο τέλος της ημέρας, διακηρύττει ότι δημιουργεί εκ του μηδενός τον εθνικό μηχανισμό πρόνοιας, ότι φέρνει για πρώτη φορά εργασιακή δικαιοσύνη.

 

Οι πολίτες έχουν μνήμη και θα βγάλουν τα συμπεράσματά τους.

Εμείς θα θέλαμε να σταθούμε στα εξής ζητήματα:

Για τις περιπτώσεις οφειλών λόγω παράλληλης ασφάλισης που προβλέπονται στο άρθρο 3

Η μεγαλύτερη κατηγορία την οποία αφορούν αυτές οι ρυθμίσεις είναι οι επαγγελματίες ασφαλισμένοι στον πρώην ΟΓΑ.

Όσοι, δηλαδή, ήταν κατά κύριο λόγο αγρότες, ήταν κανονικά εγγεγραμμένοι στο Μητρώο αγροτών , ασκούσαν όμως και εμπορική δραστηριότητα πολύ χαμηλού τζίρου.

Προκειμένου η διάταξη να επιτύχει τον σκοπό της, θα πρέπει να ορίζεται ξεκάθαρα ότι όσοι επαγγελματίες έχουν καταβάλει εισφορές στον ΟΓΑ θα πρέπει να διαγράφονται οριστικά οι αδίκως καταλογισμένες οφειλές τους προς τον ΟΑΕΕ.

Να ληφθεί υπ’όψιν ότι οι περισσότεροι ενώ έχουν πληρώσει κανονικά τις εισφορές στον ΟΓΑ πολλοί μάλιστα και την ανώτερη εισφορά, ο ΟΑΕΕ τους έχει χρεώσει εισφορές υγείας, σύνταξης που ήδη έχουν πληρώσει στον ΟΓΑ.

Μάλιστα, μετά την εισαγωγή του ν. 4387/2016, το τμήμα ΟΑΕΕ του ΕΦΚΑ τους έχει ανεβάσει ασφαλιστική κατηγορία με βάση μη πραγματικά αλλά τεκμαρτά εισοδήματα, συνδέοντας τις ασφαλιστικές εισφορές με το εισόδημα.

 

Στο ζήτημα της αντιμετώπισης της αδήλωτης και υποδηλωμένης εργασίας

Η αδήλωτη εργασία, όπως και η ψευδώς ή μερικώς δηλωμένη, έχει τεθεί τα τελευταία χρόνια στο επίκεντρο της ατζέντας των εργασιακών σχέσεων, ιδίως μετά το ξέσπασμα της κρίσης.

Έχει αρνητικές επιπτώσεις στην οικονομία, δεδομένου ότι τροφοδοτεί την παραοικονομία και την εισφοροδιαφυγή, αλλά κυρίως υπονομεύει την κοινωνική συνοχή, τα δικαιώματα των εργαζομένων και την ποιότητα της εργασίας.

Από το 2010 έως το 2014, έχουν ληφθεί τόσα μέτρα για την καταπολέμηση της αδήλωτης εργασίας όσο ποτέ άλλοτε.

Ωστόσο, το μέγεθος αυτής αυξάνεται με δραματικούς ρυθμούς:

• Είτε ως ανασφάλιστη εργασία,
• Είτε ως μη έκδοση εργοσήμου,
• Ως καταστρατήγηση της πενθήμερης εργασίας,
• Ως υπέρβαση ωραρίου μερικής απασχόλησης,
• Ως μη αναγγελία υπερωριών,
• Ως εργασία σε ημέρες και ώρες εκτός κατατεθέντος προγράμματος εργασίας,
• Ως εργασία κατά τις Κυριακές χωρίς την απαιτούμενη άδεια.

Παρότι ελήφθησαν λοιπόν μέτρα για την καταπολέμηση της αδήλωτης εργασίας, δεν είχαμε τα αναμενόμενα αποτελέσματα.

Και μάλιστα, να τονιστεί ότι, το αυστηρότερο νομοθετικό πλαίσιο δεν περιόρισε την αδήλωτη εργασία.

Αντιθέτως, δημιούργησε και μεγάλα προβλήματα στις επιχειρήσεις.

Μην ξεχνάμε ότι η κρίση έχει εξαφανίσει τη ρευστότητα των επιχειρήσεων και παράλληλα οι ασφαλιστικές και φορολογικές επιδρομές , έχουν βάλει τη θηλιά στον λαιμό των εργοδοτών.

Στο παρόν νομοσχέδιο, προβλέπεται η μείωση των προστίμων σε περίπτωση πρόσληψης των εργαζομένων και η αυστηροποίηση του πλαισίου σε περίπτωση υποτροπής.

Στις παρούσες συνθήκες, λοιπόν, της κρίσης, της ακραίας φτώχειας και της πολύ υψηλής ανεργίας

με εκτεταμένες τις πρακτικές:

• της εικονικής αναγγελίας ή πρόσληψης εργαζομένου στην επιχείρηση,
• της μη ορθής τήρησης του πίνακα προσωπικού,
• της απαίτησης για επιστροφή μέρους των αποδοχών ή των επιδομάτων  στον εργοδότη
• μετά την καταβολή τους στον εργαζόμενο
• και άλλες τέτοιες που στην ουσία διαστρεβλώνουν την πραγματική εικόνα,

είναι σωστή κατά τη γνώμη μου η μέριμνα για μετατροπή του προστίμου σε δηλωμένη εργασία.

Θα πρέπει όμως να γίνει με τρόπο, που θα διαφυλάσσει τα δικαιώματα των εργαζομένων και θα αποτρέπει την εργοδοτική αυθαιρεσία, ενώ ταυτόχρονα θα στηρίζει τις επιχειρήσεις εν μέσω της σημερινής κρίσης.

 

Η συμμόρφωση των επιχειρήσεων και η πρόσληψη εργαζομένων θα πρέπει να λαμβάνεται υπ’όψιν και να παρέχονται κίνητρα γι’αυτήν.

Στο ζήτημα της ευθύνης εργοδότη και εργολάβου έναντι των εργαζομένων :

Εδώ υπάρχει το εξής πρόβλημα :

Η παρούσα διάταξη βάζει τον εργοδότη να ελέγχει αν ο εργολάβος που συνεργάζεται τηρεί σωστά τις υποχρεώσεις του προς το προσωπικό που απασχολεί.

Αυτό είναι πρακτικά αδύνατον.

Ακόμη και αν ζητά να του χορηγούνται τα αντίγραφα εξοφλητικών αποδείξεων και πάλι δεν θα μπορεί να είναι εξασφαλισμένος πως το προσωπικό που απασχολεί ο εργολάβος έχει πράγματι εξοφληθεί σχετικά και δεν έχει άλλες απαιτήσεις.

Εδώ χρειάζεται περαιτέρω επεξεργασία και να ακούσουμε τις απόψεις των αρμόδιων φορέων κατά την κοινοβουλευτική ακρόαση.

Στα πρόστιμα για τη μη εμπρόθεσμη γνωστοποίηση αλλαγής ωραρίου :

Εδώ πάλι χρειάζεται περαιτέρω επεξεργασία και να ληφθεί υπόψη η εμπειρία της αγοράς, γιατί είναι πιθανό να επιβληθούν δυσθεώρητα πρόστιμα σε βάρος εργοδοτών, εξαιτίας αλλαγής στο ωράριο που να αποσκοπεί στη διευκόλυνση κάποιου εργαζομένου από τους συναδέλφους του, χωρίς να έχει καν γνώση ο εργοδότης.

Στο τρίτο μέρος του Νομοσχεδίου, περιλαμβάνονται ρυθμίσεις για την Επιτροπεία Ασυνόδευτων Ανηλίκων και Οργανωτικές Διατάξεις για το Σύστημα Επαγγελματικής Επιτροπείας Ασυνόδευτων Ανηλίκων.

Αγαπητοί συνάδελφοι,

Πλαίσιο νομικής προστασίας των ασυνόδευτων ανηλίκων υπάρχει από το 2011 με την ένταξή τους στην κατηγορία των ευάλωτων ατόμων του Ν. 3907/2011.

Έκτοτε, έχουν επίσης υπάρξει αρκετές ρυθμίσεις που ενισχύουν την προστασία των ασυνόδευτων ανηλίκων που προέρχονται από τρίτες χώρες.

Επομένως, η εντύπωση που θέλετε να δώσετε ότι πρώτη φορά ρυθμίζεται το σχετικό πλαίσιο καταρρίπτεται εκ των πραγμάτων.

Ποια η αλήθεια; Επιχειρείτε βελτιώσεις.

Με το Νομοσχέδιο, επανασυστήνονται 3 μητρώα συν 1 «καινούργιο» που ήδη τηρούνται στο ΕΚΚΑ, όπως κάνατε και για τα μητρώα με την αναδοχή.

 

Το ερώτημα που προκύπτει είναι:

Εφόσον προβλέπονται και τηρούνται ήδη τα μητρώα, με υπουργικές αποφάσεις, τι νόημα έχει και η νομοθετική θεσμοθέτηση, που χρειάζεται και νέες εξουσιοδοτικές, όπως στο άρθρο 28;

Επίσης, επικαλείσθε μείωση του χρόνου ολοκλήρωσης της διαδικασίας επιτροπείας.

Κι εδώ τίθεται το ερώτημα :

Από τα 2940 παιδιά που υπολογίζετε ότι βρίσκονται στη χώρα μας, πόσα ήδη φιλοξενούνται σε δομές, μέσω της παραπομπής του ΕΚΚΑ;

Σε τι χρόνο ακριβώς συνίσταται η μείωση και η συντόμευση;

Αν δεν προβλέπεται δεσμευτικό όριο ρητά στο νόμο, τότε είναι μόνο καλές προθέσεις, ευχές και περισσότερα όργανα!

Διότι δεν απαντάτε, ποια είναι η δεσμευτική προθεσμία και η σύντμηση χρόνου, που επικαλείται η αιτιολογική έκθεση- άρθρο 16 .

Όσο για την εισαγωγή της δυνατότητας αναδοχής σε οικογένειες – άτομα των ασυνόδευτων ανηλίκων, αυτή ήταν πρόταση δική μας, όπως τη διατύπωσε η εισηγήτρια της ΔΗ.ΣΥ Εύη Χριστοφιλοπούλου στη συζήτηση, προ μηνός, του νομοσχεδίου για την αναδοχή-υιοθεσία.

Στη συνέχεια, το 4ο μέρος του Νομοσχεδίου αφορά κυρίως σε διοικητικού τύπου ρυθμίσεις.

Επιχειρούνται διορθώσεις και αλλαγές, όχι απλά σε παλαιότερη νομοθεσία, αλλά και πρόσφατων δικών σας νομοθετημάτων, όπως των Νόμων 4430/16 και 4375/16 και του Προεδρικού διατάγματος 134/2017.

Φαίνεται ότι στην προσπάθειά σας να νομοθετήσετε, ανανομοθετείτε, αναβαπτίζοντας ήδη λειτουργούντες θεσμούς.

Μετονομάζετε την ΚΟΙΝ.ΣΕπ.  σε ΚΑΛΟ ,

Μετονομάζετε το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα σε ΚΕΑ κλπ, αρνούμενοι τη συνέχεια του κράτους.

Ταυτόχρονα, επανανομοθετείτε με λάθη, παραλείψεις, όπως δέχεστε και στην εισηγητική έκθεση, και με  διαρκείς διορθώσεις.

Κατά την προσφιλή τακτική σας, συστήνετε συμβουλευτικές επιτροπές, πολυμελή ΔΣ και νέες υπηρεσίες, όπως στο ΕΚΚΑ με προσθήκη 4 μελών στο ήδη 7μελες ΔΣ και νέα Διεύθυνση για τα ασυνόδευτα ανήλικα.

Να μας προσδιορίσετε ποια θα είναι τα κριτήρια σύνθεσης και στελέχωσης των επιτροπών.

Θα πρέπει να μας προσδιορίσετε με σαφήνεια πως θα γίνεται η διαδικασία στελέχωσης.

Ως προς τη ρύθμιση για τη μεταφορά αρμοδιότητας της τελικής υπογραφής στον Υπουργό, αντί του Γενικού Γραμματέα, για την ακίνητη περιουσία της ΠΡΟΝΟΙΑΣ:

Η αιτιολογία περί διόρθωσης αλληλοεπικαλύψεων αρμοδιοτήτων των οικονομικών υπηρεσιών, δεν είναι σαφής.

Επίσης, καταργείτε το γνωμοδοτικό συλλογικό όργανο κοινωνικής κατοικίας και αξιοποίησης περιουσίας, με το πρόσχημα της επιτάχυνσης των διαδικασιών.

Είναι απορίας άξιον, για ποιο λόγο θεωρείτε εμπόδιο τη λειτουργία του συμβουλίου κοινωνικής κατοικίας!

Εδώ χρειάζεται να τεθεί αποκλειστική, υποχρεωτική προθεσμία γνωμοδότησης πχ ενός μηνός.

Ως προς τις συμβάσεις με φορείς παροχής συγκοινωνιακού έργου:

Οι καθυστερήσεις στην υπογραφή συμβάσεων και έκδοσης ΚΥΑ θεραπεύονται ή με την έγκαιρη προετοιμασία τους για κάθε χρήση, όπως το πετύχαμε το 2013 και 2014 ή με την μείωση των απαιτούμενων κανονιστικών πράξεων σε ετήσια βάση.

Δεδομένου ότι οι προνοιακές πολιτικές για δωρεάν ή με έκπτωση μετακίνηση ΑμεΑ, ηλικιωμένων κλπ είναι καθιερωμένες πολιτικές, είναι καταχρηστική και περιττή πράξη, κάθε έτος να εκδίδονται πανομοιότυπες ΚΥΑ, συμβάσεις, εγκύκλιοι, διευκρινιστικές οδηγίες κλπ.

Προκαλείται τεράστια γραφειοκρατία και ταλαιπωρία.

Αντί λοιπόν η Πολιτεία να παραδέχεται αυτή την κατάσταση και να προσπαθεί αναδρομικά να καλύπτει την ισχύ των αποφάσεών της, θα πρέπει να αλλάξει τον τρόπο: με συμβάσεις πολυετείς και ΚΥΑ, μόνο αν χρειαστεί να αλλάξουν κάποιες προϋποθέσεις.

Ως προς την κοινωνική προστασία πολιτών τρίτων χωρών

Είμαστε θετικοί στο να επεκταθεί το δικαίωμα κοινωνικής προστασίας και σε πολίτες τρίτων χωρών βάσει της αρχής της ίσης μεταχείρισης.

Ήδη εδώ και πολλά χρόνια, από το νόμο 2910/2001 ορίζεται ότι:  «Οι διατάξεις του ν.δ. 57/1973, όπως κάθε φορά ισχύει, για την κοινωνική προστασία, εφαρμόζονται και στους πολίτες τρίτων χωρών που διαμένουν νόμιμα στην Ελλάδα».

 

Δεν γίνεται σαφές ωστόσο, ποια επιπλέον ευεργετήματα προβλέπονται για τους πολίτες τρίτων χωρών από την προτεινόμενη τροποποίηση του Κώδικα Μετανάστευσης.

Αυτό που προκαλεί επίσης απορία, είναι γιατί τα ευεργετήματα αυτά περιορίζονται σε αυτούς που κατέχουν άδεια διαμονής για ανθρωπιστικούς λόγους , σε αντίθεση με την υφιστάμενη διάταξη (που δεν καταργείται) που παρέχει τα σχετικά δικαιώματα σε όσους «διαμένουν νόμιμα στην Ελλάδα».

Κυρία Υπουργέ,

Η διάταξη με τον τρόπο που διατυπώνεται γεννά μια αχρείαστη γραφειοκρατία.

Η άδεια για ανθρωπιστικούς λόγους έχει θεσπιστεί για τις περιπτώσεις αυτές που δεν μπορούν να ανανεώσουν την υφιστάμενη άδεια διαμονής λόγω σοβαρής ασθένειας, αναπηρίας κλπ και για μια σειρά άλλες περιπτώσεις που κρίνεται ότι πρέπει να προστατευτούν (θύματα εγκληματικών πράξεων, θύματαtrafficking, ανήλικοι που διαμένουν σε οικοτροφεία, απορριφθέντες από τη διαδικασία ασύλου κλπ.) και δεν κατέχουν άδεια διαμονής.

Κοινωνική προστασία με την έννοια του νόμου όμως, δικαιούνται οι πολίτες τρίτων χωρών ανεξάρτητα από τον τύπο άδειας διαμονής που κατέχουν για πραγματικούς λόγους (πχ υγείας ή αναπηρίας) που διαπιστώνονται από τις αρμόδιες υπηρεσίες.

Για παράδειγμα, ένα ανήλικο ανάπηρο παιδί κατέχει ήδη άδεια διαμονής ως μέλος οικογένειας πολίτη τρίτης χώρας και η κατάσταση του πιστοποιείται από το ΚΕΠΑ.

Με την προτεινόμενη ρύθμιση, οι γονείς του θα υποστούν την ταλαιπωρία της αλλαγής του τύπου της άδειας που κατέχει για να μπορεί να απολαύσει τα ευεργετήματα του νόμου.

Επιφυλασσόμεθα να καταθέσουμε συγκεκριμένη πρόταση.

Αναμένουμε να ακούσουμε τις απόψεις των αρμόδιων εμπλεκόμενων φορέων κατά την κοινοβουλευτική ακρόαση και θα τοποθετηθούμε πιο συγκεκριμένα επί των άρθρων.

Επί της αρχής επιφυλασσόμαστε.