Ομιλία Δημ. Κωνσταντόπουλου στην κύρωση των Συμβάσεων του Υπ. Πολιτισμού

Ομιλία στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων για την κύρωση τριών διεθνών συμβάσεων του Υπουργείου Πολιτισμού

Κύριε Πρόεδρε,
Κυρία Υπουργέ,
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Πριν τοποθετηθώ για τις τρεις διεθνείς συμβάσεις που καλείται να κυρώσει η Βουλή, θέλω να αναφερθώ στο στενάχωρο γεγονός της πυρκαγιάς που έλαβε χώρα στον αρχαιολογικό χώρο των Μυκηνών.

Βέβαια φρόνιμο είναι, πριν την άσκηση κριτικής, έκαστος εξ υμών να κάνει την αυτοκριτική του και να αναλαμβάνει την ευθύνη του λόγου και των πράξεων του και μάλιστα στο ακέραιο!!

Έτσι είμαστε αξιόπιστοι, γόνιμοι και εποικοδομητικοί.
Οι πολίτες δε, με αυτή τη στάση μας κρίνουν και μας αποδέχονται!!

Ένα λοιπόν από τα σημαντικότερα μνημεία της χώρας μας αλλά και της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς, βρέθηκε εκτεθειμένο σε καταστροφικό κίνδυνο.

Και εδώ ο ρόλος του κράτους, που πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι οφείλει να δίνε έμφαση στην πρόληψη.

Διότι αγαπητοί συνάδελφοι, η πολιτιστική μας κληρονομιά είναι το εθνικό κεφάλαιο της χώρας και απαιτείται να λαμβάνονται όλα τα απαραίτητα μέτρα προστασίας του, σε απόλυτη προτεραιότητα.

Οι Αρχαιολογικοί χώροι πρέπει να φυλάσσονται και να προστατεύονται με υπηρεσίες σε υψηλή ετοιμότητα.

Χρέος όλων μας η ενδελεχής προστασία και φύλαξή τους.

Στην πράξη αποδεικνύεται, πως στον συγκεκριμένο αρχαιολογικό χώρο, τα μέτρα πυρασφάλειας, πυρόσβεσης και πυροπροστασίας δεν ήταν επαρκή.

Τα αντανακλαστικά του Σώματος της Πυροσβεστικής, για μια ακόμη φορά απέτρεψαν τα χειρότερα.

Η πρόσφατη εικόνα του Αρχηγού της Πυροσβεστικής να ρίχνεται και ο ίδιος στη μάχη της φωτιάς, δείχνει για μια ακόμη φορά το υψηλό αίσθημα καθήκοντος του σώματος.

Αναμένουμε λοιπόν συγκεκριμένες απαντήσεις από το Υπουργείο Πολιτισμού.

Ακούμε διάφορα και από διάφορους.

Εμείς περιμένουμε την επίσημη ενημέρωση, μετά την ολοκλήρωση και αποτίμηση της πραγματικής κατάστασης.

Πείτε μας κα Υπουργέ,
Ποια είναι τελικά είναι η έκταση των ζημιών που προκλήθηκαν;
Ποια ήταν τα μέτρα πυροπροστασίας;
Ποια ήταν τα μέτρα πυρασφάλειας που είχαν ληφθεί στον αρχαιολογικό χώρο;
Ποια τα μέτρα φύλαξης του αρχαιολογικού χώρου;
Ποιες είναι φθορές που έχουν υποστεί τα κτίσματα;
Σε ποιες ενέργειες θα προβείτε άμεσα για την συντήρηση και την αποκατάστασή τους
Αυτά ως προς την πυρκαγιά.

Είναι σημαντικό να είμαστε χρήσιμοι.
Για αυτό με τις επισημάνσεις μας, ως Κίνημα Αλλαγής, θέλουμε να συμβάλλουμε στην προσπάθεια αποτροπής παρόμοιων φαινομένων στο μέλλον.
Γιατί πολύ εύκολα ο καθείς εξ υμών μπορεί να υποδυθεί το ρόλο του εισαγγελέα.

Κύριε Πρόεδρε
Αγαπητοί συνάδελφοι,
Περνάω στο σημερινό θέμα.

Η Επιτροπή μας σήμερα συζητά τρεις διεθνείς συμβάσεις που έρχονται προς κύρωση με μεγάλη καθυστέρηση.
Συνοπτικά αναφέρω ότι:
• στη Σύμβαση με το Ισραήλ έχουμε 7 χρόνια καθυστέρησης,
• στη Σύμβαση με την Κίνα 3 χρόνια καθυστέρησης και
• στη Σύμβαση με την Ιορδανία 2,5 χρόνια καθυστέρησης.

Και μιας και το κράτος έχει συνέχεια με παρελθόν, παρόν και μέλλον, οφείλουμε να προβληματιστούμε σοβαρά κάποια στιγμή γιατί έρχονται με τόση μεγάλη καθυστέρηση προς κύρωση διεθνείς συμφωνίες που γίνονται σε άλλο χρονικό πλαίσιο και υπό άλλες συνθήκες.
Τι συμβαίνει, γιατί αυτή η αργοπορία;
Ποιον και τι εξυπηρετεί;

Αγαπητοί συνάδελφοι,
Τα χρόνια που πέρασαν, έχουμε μεγάλες αλλαγές στην αγορά του κινηματογράφου.

Την τελευταία δεκαετία, το Netflix ανέτρεψε τα δεδομένα και εγκαινίασε την εποχή του streaming και την εισβολή των σειρών, που χωρίς τις διαφημίσεις μπορούν να αντιμετωπιστούν ως ταινίες πολύ μεγάλου μήκους.

Το 2015 μπαίνει και στα φεστιβάλ δυναμικά με δική του παραγωγή και παίρνει καλές κριτικές.

Και εννοείται, μπαίνει και στη διανομή προς όφελος της πλατφόρμας.

Πως; Παρέχοντας δια βίου πρόσβαση στους νέους δημιουργούς σε ένα απείρως μεγαλύτερο κοινό.

Το είδαμε στο μεγαλύτερο αμερικανικό ανεξάρτητο φεστιβάλ του κόσμου το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Σάντανς που λαμβάνει χώρα ετησίως στη Γιούτα. Το Netflix προσέφερε ένα εναλλακτικό μοντέλο διανομής και έκλεψε τους ανθούς από τους νέους δημιουργούς.

Άλλο ένα ζήτημα που έχει προκύψει με τη δυναμική ανάπτυξη του Netflix, είναι η διαμάχη με τους αιθουσάρχες για την ταυτόχρονη προβολή των ταινιών στις αίθουσες και τις πλατφόρμες.

Και για να είμαι ξεκάθαρος, δεν λέω ότι ήρθε το τέλος του κινηματογράφου ή των ταινιών.
Υπάρχει όμως μια αλλαγή.
Άλλο το περιβάλλον του 2013 άλλο του 2020.

Με άλλα λόγια, έχουμε κάποιες επιφυλάξεις, εάν όντως οι διεθνείς αυτές συμβάσεις για τον κινηματογράφο μπορούν να διαδραματίσουν ουσιαστικό ρόλο στην ανάπτυξη των κινηματογραφικών βιομηχανιών σε ένα τέτοιο τοπίο.
Ή απλά υποστηρίζουν ένα γενικότερο πλαίσιο καλών διμερών σχέσεων.

Πιο αναλυτικά:
Ως προς τη σύμβαση με το Ισραήλ:
Η συμφωνία αφορά στο πρόγραμμα συνεργασίας στους τομείς της εκπαίδευσης, επιστήμης, πολιτισμού, νεολαίας και αθλητισμού μεταξύ Ελλάδας και Ισραήλ.

Στο πλαίσιο αυτό, πριν λίγο καιρό ψηφίσαμε και το πλαίσιο για τα οπτικοακουστικά μέσα.
Στην παρούσα συμφωνία περιλαμβάνεται και η ενθάρρυνση της κινηματογραφικής συμπαραγωγής.

Στόχος, όπως αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση, είναι οι κινηματογραφικές βιομηχανίες να συμβάλλουν στην οικονομική ανάπτυξη μέσα από διεθνείς συνδιοργανώσεις.

Βλέπουμε ωστόσο, ότι ενώ η συμφωνία για την κινηματογραφική συμπαραγωγή των δύο κρατών υπογράφηκε στα Ιεροσόλυμα στις 8 Οκτωβρίου του 2013, έρχεται προς κύρωση 7 χρόνια μετά.

Είναι δυστυχώς κάτι που το έχουμε δει και σε άλλες διεθνείς συμβάσεις.
Έχουμε δει νομοσχέδια να εισάγονται στη Βουλή, στην εκπνοή του χρόνου ισχύος των διεθνών συμφωνιών.
Βγάλτε λοιπόν τα συμπεράσματά σας

Επί των άρθρων της Σύμβασης:
Το άρθρο 1 παραθέτει τους ορισμούς.
Ενώ στα άρθρα 2 έως 8 παρατίθενται οι όροι και οι προϋποθέσεις δημιουργίας κινηματογραφικών συμπαραγωγών μεταξύ των δύο κρατών.

Επίσης στο άρθρο 9, ρυθμίζονται ζητήματα διακίνησης και εμπορίας των παραγωγών εντός και εκτός της επικράτειας των δύο χωρών.

Στο άρθρο 10 ορίζονται τα διακριτικά χαρακτηριστικά που θα έχουν οι συμπαραγωγές.

Με το άρθρο 11 δικαιοδοτούνται οι αρμόδιες αρχές να εξουσιοδοτήσουν από κοινού συμπαραγωγούς να ενεργούν με ειδικούς κανόνες.

Στο άρθρο 12 παρέχεται η δυνατότητα στους συμβαλλομένους να συγκροτήσουν κοινή επιτροπή, που θα παρακολουθεί την υλοποίηση της συμφωνίας.
Εδώ να τονιστεί, ότι τα μέλη της κοινής επιτροπής θα συμφωνηθούν δια της διπλωματικής οδού.

Και εδώ ανακύπτει ένα ζήτημα ως προς τα κριτήρια συγκρότησης της κοινής επιτροπής, αφού η Σύμβαση δεν προσδιορίζει ειδικότερα.
Τώρα, ως προς τη δεύτερη σύμβαση με την Κίνα:
Πρόκειται για μια σύμβαση με 16 άρθρα και ένα παράρτημα που περιλαμβάνει τον κανονισμό διαδικασίας.

Στο άρθρο 1, έχουμε τους ορισμούς εννοιών και στα άρθρα 2 έως 11 τους όρους και τις προϋποθέσεις δημιουργίας κινηματογραφικών συμπαραγωγών.

Να αναφερθώ στο άρθρο 12 όπου επισημαίνεται ότι οι Αρμόδιες Αρχές οφείλουν να ενεργούν με τον Κανονισμό Διαδικασίας του Παραρτήματος.

Και στο άρθρο 13, όπου ορίζεται ότι ο πλειοψηφικός συμπαραγωγός έχει την πρώτη επιλογή για την αποστολή μιας κινηματογραφικής συμπαραγωγής σε φεστιβάλ κινηματογράφου.

Και έρχομαι στην τρίτη σύμβαση με την Κύπρο και την Ιορδανία:
Η συμφωνία αφορά την προστασία των πολιτιστικών αγαθών της Ελλάδας, της Κύπρου και της Ιορδανίας από την κλοπή και την παράνομη διακίνηση στο εξωτερικό.

Αποτελεί συνέχεια άλλων αντίστοιχων διεθνών συμφωνιών της χώρας μας.

Υπεγράφη στις 16/1/2018 με 5ετή ισχύ και έρχεται προς κύρωση και αυτή με καθυστέρηση και συγκεκριμένα 2,5 χρόνια μετά.
Και τούτο με ευθύνη τόσο της Κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ αλλά και της σημερινής Κυβέρνησης Ν.Δ κατά τον τελευταίο χρόνο.

Με τη διεθνή αυτή σύμβαση τίθεται το πλαίσιο συνεργασίας των χωρών για την προστασία των πολιτιστικών τους αγαθών.
Γνωρίζουμε άλλωστε, ότι οι πολιτιστικοί θησαυροί αποτελούν δυστυχώς συχνά αντικείμενο παράνομου εμπορίου και διακινούνται ανεξέλεγκτα στις ξένες αγορές.

Στο πλαίσιο αυτό, συμφωνίες μεταξύ Κρατών που αποτρέπουν την παράνομη διακίνηση και συμβάλλουν στον εντοπισμό και τον επαναπατρισμό κλαπέντων αγαθών, είναι ιδιαίτερα σημαντικές.

Επί των άρθρων της Σύμβασης:

Το Άρθρο 1 ορίζει το πεδίο εφαρμογής της Σύμβασης.
Καθορίζεται ακόμη ο τρόπος ταξινόμησης των πολιτιστικών αγαθών σύμφωνα με τη νομοθεσία κάθε συμβαλλόμενου κράτους.

Στο Άρθρο 2 ορίζεται ότι θα πραγματοποιείται έλεγχος κατά την εισαγωγή πολιτιστικών αγαθών στην επικράτεια ενός κράτους μέλους της σύμβασης, ώστε να διαπιστώνεται αν η εξαγωγή του έχει γίνει νόμιμα.

Σε περίπτωση που ένα συμβαλλόμενο κράτος υποστηρίζει ότι αγαθό έχει παρανόμως απομακρυνθεί από αυτό, προβλέπεται η υποβολή αιτήματος για τον επαναπατρισμό του, σύμφωνα με το άρθρο 4, αποδεικνύοντας ταυτόχρονα την προέλευση του πολιτιστικού αγαθού και την παράνομη διακίνησή του.

Και εδώ αγαπητοί συνάδελφοι, ανακύπτει ένα ζήτημα:
Σύμφωνα με τη σύμβαση, θα πρέπει να αποδειχθεί ότι το αγαθό διακινήθηκε παράνομα μετά την θέση σε ισχύ της σύμβασης.

Και όπως όλοι γνωρίζουμε η σύμβαση τίθεται σε ισχύ αφού κυρωθεί από το Κοινοβούλιο που στην προκειμένη περίπτωση αυτό γίνεται 2,5 χρόνια μετά την υπογραφή της.

Από το γεγονός αυτό λοιπόν, αναδεικνύεται και πάλι η σημασία της άμεσης κύρωσης και θέσης σε ισχύ των διεθνών συμφωνιών της χώρας μας.
Διότι, κινδυνεύουμε να βρεθούμε αντιμέτωποι με την περίσταση, να μην μπορούμε να αξιοποιήσουμε τις δυνατότητες που δίνει μια συμφωνία στη χώρα μας, μόνο και μόνο γιατί άργησε να κυρωθεί.

Άρα είναι θέμα κυρίως ουσιαστικό κι όχι μόνο τυπικό.

Στα επόμενα άρθρα της Σύμβασης προβλέπονται τεχνικές λεπτομέρειες για τη συνεργασία των Μερών.
Συγκεκριμένα, στο άρθρο 5 ορίζεται ότι κάθε Κράτος αναλαμβάνει τα έξοδα επαναπατρισμού των πολιτιστικών του αγαθών καθώς και τα έξοδα και τη μέριμνα για τη συντήρηση των αγαθών αυτών, όσο παραμένουν στο έτερο κράτος μέλος.

Τέλος, ορίζεται ότι τα συμβαλλόμενα κράτη, Ελλάδα, Κύπρος και Ιορδανία, επιδιώκουν τη συνεργασία για την ανταλλαγή εμπειριών και τεχνογνωσίας και την εκπαίδευση προσωπικού στο χώρο της προστασίας των πολιτιστικών αγαθών, ενώ ταυτόχρονα αναπτύσσουν δράσεις για την ενημέρωση του κοινού για το περιεχόμενο της σύμβασης.

Ολοκληρώνοντας αγαπητοί συνάδελφοι,

Οι διεθνείς συμφωνίες της χώρας μας στον χώρο του πολιτισμού, ενισχύουν την προστασία των πολιτιστικών μας αγαθών αλλά και θέτουν τα θεμέλια για την ανάπτυξη συνεργασιών, πολιτιστικών δράσεων και συμπαραγωγών.

Ας είναι ωστόσο η τελευταία φορά που η Βουλή καλείται να κυρώσει Συμβάσεις με τέτοια καθυστέρηση.
Καθυστέρηση που ουσιαστικά απομειώνει την ίδια την αξία των Συμβάσεων και τούτο λόγω της μεταβολής των συνθηκών που έχει μεσολαβήσει.

Το Κίνημα Αλλαγής με αίσθημα ευθύνης, χωρίς ιδεοληψίες και κομματικές παρωπίδες, ψηφίζει θετικά τις Συμβάσεις αυτές.