Πώς λειτουργεί η Ψηφιακή Κάρτα Αναπηρίας

Κοινό Δελτίο Τύπου των Υπουργείων Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Εργασίας & Κοινωνικών Υποθέσεων

Κ. Χατζηδάκης: Η Ψηφιακή Κάρτα Αναπηρίας είναι μια κάρτα αξιοπρέπειας- Σημαντική μεταρρύθμιση για την καθημερινότητα των ατόμων με αναπηρία

Κ. Πιερρακάκης: Η Ψηφιακή Κάρτα Αναπηρίας εκδίδεται μέσω του Gov.gr Wallet και του karta.epan.gov.gr. Θεμελιώνουμε ένα ακόμα κεκτημένο, μέσα από την επίλυση μιας σημαντικής εκκρεμότητας

Ξεκίνησε η λειτουργία της Ψηφιακής Κάρτας Αναπηρίας που μπορεί να αποθηκεύεται και στο κινητό τηλέφωνο. Η μεταρρύθμιση αυτή που ήταν πάγιο αίτημα του αναπηρικού κινήματος παρουσιάστηκε σήμερα σε κοινή συνέντευξη Τύπου στο Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων από τον υπουργό Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Κωστή Χατζηδάκη, τον υπουργό Επικρατείας και Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κυριάκο Πιερρακάκη και την υφυπουργό Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Δόμνα Μιχαηλίδου.

Όπως τονίστηκε, η Ψηφιακή Κάρτα Αναπηρίας θα είναι ένα αποδεικτικό στοιχείο για όλες ανεξαιρέτως τις δημόσιες υπηρεσίες, χωρίς οι ανάπηροι συμπολίτες μας να αναζητούν συνεχώς καινούρια πιστοποιητικά αναπηρίας για κάθε επαφή τους με το Δημόσιο. Θα ενσωματώνει επίσης σταδιακά όλες τις επιμέρους υπηρεσίες, τις οποίες παρέχει κάθε δημόσιος φορέας στον ανάπηρο με βάση τον βαθμό και το είδος της αναπηρίας του. 

Στη συνέντευξη σημειώθηκε ότι ενεργοποιούνται η Ψηφιακή Κάρτα Αναπηρίας και το Μητρώο Αναπηρίας, δυο ακόμα πυλώνες της Εθνικής Πύλης Αναπηρίας, δηλαδή του πληροφοριακού συστήματος όπου συγκεντρώνονται όλες οι ψηφιακές διαδικασίες οι οποίες αφορούν στην αναπηρία. Η Εθνική Πύλη Αναπηρίας ξεκίνησε να λειτουργεί από το Σεπτέμβριο, οπότε και τέθηκε σε εφαρμογή ο πρώτος –και πολύ σημαντικός –πυλώνας, τα «ψηφιακά ΚΕΠΑ» (ψηφιακή διαδικασία ενιαίας πιστοποίησης αναπηρίας).

Η Ψηφιακή Κάρτα Αναπηρίας που σχεδιάστηκε σε συνεργασία με την Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (ΕΣΑμεΑ) θα λειτουργεί όπως το φοιτητικό πάσο, αποδεικνύοντας την ταυτότητα του κατόχου της και την ιδιότητά του ως ατόμου με αναπηρία έναντι κάθε δημόσιας αρχής και τρίτου. Οι κάτοχοι με την επίδειξή της θα εξυπηρετούνται κατά προτεραιότητα σε υπηρεσίες εξυπηρέτησης κοινού, χρησιμοποιώντας την ως δικαιολογητικό αντί της πιστοποίησης αναπηρίας, χωρίς να απαιτείται να μοιραστούν τα ευαίσθητα προσωπικά –και ιδίως ιατρικά- τους δεδομένα. Στο επόμενο διάστημα θα προστίθενται παροχές στην Κάρτα, ώστε τελικά να ενσωματωθούν όλες οι παροχές που αφορούν σε κάθε ανάπηρο. Η Κάρτα Αναπηρίας εκδίδεται από την 1η Νοεμβρίου ως εκτυπώσιμο έγγραφο (όπως το πιστοποιητικό εμβολιασμού). Από σήμερα είναι διαθέσιμη και ως ψηφιακή εφαρμογή για κινητά τηλέφωνα, αποτελώντας το τρίτο ταυτοποιητικό έγγραφο που μπαίνει στο Gov.gr Wallet app. Το αμέσως επόμενο διάστημα θα κυκλοφορήσει και σε πλαστική μορφή.

Στο Ψηφιακό Μητρώο Ατόμων με Αναπηρία εντάσσονται όλα τα άτομα που διαθέτουν ενεργή πιστοποίηση αναπηρίας, η οποία έχει εκδοθεί από αρμόδια αρχή πιστοποίησης της αναπηρίας κατά υγειονομική κρίση στη χώρα. Σε πρώτη φάση περιέχει όλα τα διαθέσιμα στοιχεία πιστοποίησης αναπηρίας και σταδιακά θα τροφοδοτείται με επιπλέον στοιχεία, μέσω και της αξιοποίησης των σύγχρονων ψηφιακών εργαλείων. Με το Μητρώο αυτό η Πολιτεία αποκτά για πρώτη φορά ένα εργαλείο χαρτογράφησης για την πιστοποιημένη αναπηρία και τίθενται οι βάσεις για την ψηφιοποίηση όλου του συστήματος παροχών αναπηρίας. 

Η υλοποίηση των δύο νέων δράσεων έγινε από το Εθνικό Δίκτυο Υποδομών Τεχνολογίας και Έρευνας (ΕΔΥΤΕ ΑΕ – GRNET), εποπτευόμενο φορέα του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης.

Σύντομα θα υλοποιηθεί και ο τέταρτος πυλώνας της Εθνικής Πύλης Αναπηρίας, που είναι το Μητρώο Παροχών Αναπηρίας: Σε αυτό ο κάθε πολίτης θα μπορεί να βρει συγκεντρωμένες όλες τις παροχές αναπηρίας όλων των Υπουργείων και των φορέων τους, αλλά και όλες τις δομές αναπηρίας της χώρας. Οι παροχές θα προστίθενται σταδιακά στην Κάρτα, ώστε τελικά κάθε συμπολίτης μας με αναπηρία να έχει πρόσβαση σε αυτές απλά επιδεικνύοντας την κάρτα του.

Κατά την εκδήλωση ο κ. Χατζηδάκης παρουσίασε άλλες έξι μεταρρυθμίσεις που έχουν προωθηθεί για τη στήριξη των ατόμων με αναπηρία:

1.Θέσπιση του πρώτου Κανονισμού Λειτουργίας των Κέντρων Πιστοποίησης Αναπηρίας (ΚΕΠΑ) που μέχρι τότε λειτουργούσαν με ασαφές πλαίσιο διαδικασιών και αρμοδιοτήτων.

2. Κατάργηση της υποχρεωτικής επανεξέτασης από ΚΕΠΑ για μη αναστρέψιμες ασθένειες. Πλέον οι άνθρωποι αυτοί εξετάζονται μια φορά και το ποσοστό αναπηρίας τους ισχύει εφ’ όρου ζωής.

3.Αναβάθμιση των κτηριακών εγκαταστάσεων των ΚΕΠΑ στη Θεσσαλονίκη και δρομολόγηση της μεταστέγαση των ΚΕΠΑ της Αθήνας σε σύγχρονες εγκαταστάσεις 

4.Θέσπιση για ΕΦΚΑ και για τα ΚΕΠΑ των ηλεκτρονικών ραντεβού που κατήργησαν τις ουρές και μείωσαν σε σημαντικό βαθμό την ταλαιπωρία των ατόμων με αναπηρία. 

5.Νομοθετική ρύθμιση (που συζητείται αυτές τις ημέρες στη Βουλή) με την οποία μειώνεται το ποσοστό αναπηρίας (από 67% σε 50%) για λήψη σύνταξης για όλους τους ασφαλισμένους του ΕΦΚΑ για τους οποίους προβλεπόταν μεγαλύτερο ποσοστό. 

6. Ψηφιακά ΚΕΠΑ: Ψηφιοποίηση σε πολύ μεγάλο βαθμό της διαδικασίας πιστοποίησης αναπηρίας που ήταν μέχρι τώρα συνυφασμένη με ταλαιπωρία και καθυστερήσεις στην έκδοση των σχετικών αποφάσεων Οι ασφαλισμένοι πλέον κάνουν όλη τη διαδικασία με ψηφιακό τρόπο και επισκέπτονται μόνο μια φορά τα ΚΕΠΑ, την ημέρα της εξέτασής τους για την αξιολόγησή τους από τους γιατρούς. Στη συνέχεια, λαμβάνουν τη γνωμάτευσή τους επίσης ηλεκτρονικά, η οποία είναι ενιαία και τον πιστοποιεί ως προς τα ιατρικά κριτήρια κάθε δυνατής ασφαλιστικής, προνοιακής, κοινωνικής ή άλλου είδους παροχής. Το τελευταίο δίμηνο έχουν ήδη γίνει 43.600 αιτήσεις στα ψηφιακά ΚΕΠΑ. 

Ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Κωστής Χατζηδάκης δήλωσε: «Η Ψηφιακή Κάρτα Αναπηρίας έρχεται σε συνέχεια άλλων θετικών παρεμβάσεων για τους αναπήρους και για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής τους. Είναι μια “Κάρτα Αξιοπρέπειας” για τους ίδιους και τις οικογένειές τους που θα συμπληρωθεί το αμέσως επόμενο διάστημα με δυο πρωτοβουλίες: Πρώτον, το Μητρώο Παροχών Αναπηρίας, όπου ο κάθε πολίτης θα μπορεί να βρει συγκεντρωμένες όλες τις παροχές αναπηρίας των Υπουργείων και των φορέων τους, αλλά και όλες τις δομές αναπηρίας της χώρας. Και δεύτερον, το Πρόγραμμα του Προσωπικού Βοηθού που έχει ξεκινήσει σε πιλοτική βάση και θα συμβάλλει στην ομαλή ένταξη αρκετών αναπήρων συνανθρώπων μας στην οικονομική και κοινωνική ζωή».

Ο υπουργός Επικρατείας και Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κυριάκος Πιερρακάκης δήλωσε: «Σήμερα είναι μια ημέρα χαράς, μια ημέρα που μαζί με το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων θεμελιώνουμε ένα ακόμα κεκτημένο, μέσα από την επίλυση μιας σημαντικής εκκρεμότητας. Μετά την ψηφιακή πύλη αναπηρίας, μετά τα ψηφιακά ΚΕΠΑ, παρουσιάζουμε σήμερα την ψηφιακή κάρτα αναπηρίας και το Ψηφιακό Μητρώο Αναπηρίας. Η κάρτα εκδίδεται μέσω του Gov.gr Wallet και του karta.epan.gov.gr και θα περιλαμβάνει τα ελάχιστα αναγκαία προσωπικά δεδομένα των συμπολιτών μας με αναπηρία. Θέλω να ευχαριστήσω τον Υπουργό Κωστή Χατζηδάκη, την Υφυπουργό Δόμνα Μιχαηλίδου για τη συνεργασία και όσους συνέβαλαν στην υλοποίηση της ψηφιακής κάρτας αναπηρίας. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός είναι μια πολιτική με κοινωνικό πρόσημο. Εργαζόμαστε για την επίλυση των εκκρεμοτήτων με συναίσθηση του χρέους ότι έπρεπε να είχαν γίνει εδώ και χρόνια. Η χώρα πρέπει να ολοκληρώσει ένα πολύ μεγάλο άλμα και θα κάνουμε ό,τι πρέπει για να μην καθυστερήσουμε».

Η υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Δόμνα Μιχαηλίδου δήλωσε: «Στις κοινωνικές υποθέσεις λέμε ότι δεν περιμένουμε να πάει ο ευάλωτος πολίτης στην Πολιτεία αλλά η Πολιτεία στον ευάλωτο πολίτη. Και με την Κάρτα Αναπηρίας αυτό καταφέραμε. Ήρθε -επιτέλους- το κράτος στον ανάπηρο πολίτη. Στην παλάμη του χεριού του. Η Ψηφιακή Κάρτα Αναπηρίας –που τέθηκε σε ισχύ την 1η Νοεμβρίου- αποτελεί μια υπηρεσία αναγκαία και όχι επαναστατική. Ένα ακόμη βήμα σεβασμού και προστασίας των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία. Μια πρωτοβουλία που θεσμοθετήθηκε το 1996 και δυστυχώς υλοποιούμε σχεδόν 30 χρόνια αργότερα μετά από συντονισμένες προσπάθειες του Υπουργείου μας, του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης και της ΕΣΑμεΑ. Η Κάρτα Αναπηρίας αντικαθιστά οποιοδήποτε έγγραφο χρησιμοποιείται σήμερα και την επιδεικνύουν οι περίπου 500.000 δικαιούχοι στις δημόσιες υπηρεσίες για να εξυπηρετούνται κατά προτεραιότητα, όπως στους πολιτιστικούς χώρους για να έχουν είσοδο χωρίς χρέωση ή στα μέσα μαζικής μεταφοράς για δωρεάν χρήση. Βάζουμε τέλος στον παραλογισμό με τον οποίο έρχονται αντιμέτωποι οι συμπολίτες με αναπηρία (ορατή και αόρατη) να χρειάζεται να πιστοποιούν διαρκώς την αναπηρία τους. Με την Κάρτα Αναπηρίας αίρουμε τα εμπόδια, δημιουργούμε τις αναγκαίες προϋποθέσεις για τον σχεδιασμό νέων λύσεων, μειώνουμε δραστικά την ταλαιπωρία για εκατοντάδες ευάλωτους συμπολίτες μας. Διευκολύνουμε την καθημερινότητα των ατόμων με αναπηρία, ενισχύοντας παράλληλα την κοινωνική τους ένταξη. Εμμένουμε στη δέσμευσή μας ότι κανένας συνάνθρωπός μας δεν θα στερηθεί τη βοήθεια που το Κράτος οφείλει να παρέχει. Δεν αφήνουμε κανέναν πίσω».

Ο πρόεδρος της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία (ΕΣΑμεΑ) Γιάννης Βαρδακαστάνης δήλωσε: «Η υλοποίηση της κάρτας αναπηρίας, που για πρώτη φορά προτάθηκε από την ΕΣΑμεΑ το 1991, αποτελεί την πλήρη δικαίωση της θέσης του αναπηρικού κινήματος ότι πρέπει να έχει χαρακτηριστικά ταυτότητας. Με την κάρτα παρέχεται η δυνατότητα απεικόνισης των στοιχείων και χαρακτηριστικών του/της κατόχου διασφαλίζοντας ταυτόχρονα την προστασία των ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων. Έτσι, βάζουμε τέλος στη δημόσια χρήση της γνωμάτευσης της αναπηρίας για πάνω από 500.000 άτομα με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις στη χώρα μας. Τα χαρακτηριστικά αυτά διασφαλίστηκαν κατά προτεραιότητα και στη μελέτη που υλοποίησε το Ινστιτούτο της ΕΣΑμεΑ (ΙΝ-ΕΣΑμεΑ) αναφορικά με το σχεδιασμό της κάρτας αναπηρίας. Με μεγάλη μας χαρά και δικαίωση η κάρτα αναπηρίας αποτελεί πλέον την κάρτα αξιοπρέπειας για κάθε μία και κάθε έναν από εμάς».

ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΓΙΑ ΤΟ ΜΗΤΡΩΟ ΑΝΑΠΗΡΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΨΗΦΙΑΚΗ ΚΑΡΤΑ ΑΝΑΠΗΡΙΑΣ 

Με τον ν. 4961/2022 θεσμοθετήθηκε η Εθνική Πύλη Αναπηρίας, ένα πληροφοριακό σύστημα στο gov.gr όπου συγκεντρώνονται όλες οι ψηφιακές διαδικασίες που αφορούν στην αναπηρία και πιο συγκεκριμένα:

α. πιστοποίηση από ΚΕΠΑ 

β. μητρώο και κάρτα αναπηρίας 

γ. μητρώο παροχών. 

Το έργο υλοποιείται με πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης, ύψους 3,2 εκατομμυρίων ευρώ.

Ήδη λειτουργεί από το Σεπτέμβριο η  ψηφιακή διαδικασία αίτησης για αξιολόγηση αναπηρίας από το Κέντρο Πιστοποίησης Αναπηρίας του e-ΕΦΚΑ (ψηφιακά KEPA). 

Από 1η Νοεμβρίου 2022 έχει ξεκινήσει η λειτουργία του δεύτερου πυλώνα που περιλαμβάνει το Μητρώο Ατόμων με Αναπηρία και την Κάρτα Αναπηρίας.

Στο Μητρώο ατόμων με αναπηρία θα καταγράφονται όλα τα άτομα με πιστοποιημένη αναπηρία, με τα στοιχεία ταυτοποίησής τους, τα στοιχεία της αναπηρίας τους και δημογραφικά τους στοιχεία. Έτσι:

1. Η Πολιτεία θα έχει πλέον ένα εργαλείο άμεσης πληροφόρησης και χαρτογράφησης για την πιστοποιημένη αναπηρία στη χώρα, ώστε να μπορεί να χαράσσει πολιτική με μετρήσιμα αποτελέσματα. Είναι ένα εργαλείο ώστε α υπάρχει σαφής εικόνα για το πόσοι ανάπηροι υπάρχουν στην χώρα, πώς κατανέμονται γεωγραφικά, ποια είναι η κοινωνική τους κατάσταση.  
2. Οι φορείς που παρέχουν ωφελήματα σε άτομα με αναπηρία θα μπορούν διαλειτουργώντας με το Μητρώο, να εξυπηρετούν ηλεκτρονικά τον πολίτη. Τέθηκαν δηλαδή τα θεμέλια  για να ψηφιοποιηθεί όλο το σύστημα παροχών αναπηρίας. Σε πρώτη φάση αξιοποιήθηκε όλη η διαθέσιμη ψηφιακή πληροφορία των Εθνικών Αρχών Πιστοποίησης Αναπηρίας για την έκδοση της Κάρτας Αναπηρίας. Βαθμιαία το Μητρώο θα «χτίζεται» έως ότου φτάσει στην πλήρη ωρίμανσή του.
3. Παρέχεται στον πολίτη συγκεντρωμένη πληροφόρηση σχετικά με την πιστοποιημένη αναπηρία του. 

Η Ψηφιακή Κάρτα Αναπηρίας θεσμοθετήθηκε για πρώτη φορά το 1996 και σήμερα υλοποιείται, έπειτα από σχεδόν 30 χρόνια, κατά τρόπο που ικανοποιεί το  βασικό ζητούμενο που έθετε η ΕΣΑμεΑ αλλά και ο Συνήγορος του Πολίτη, δηλαδή τη διασφάλιση των ευαίσθητων προσωπικών-ιατρικών δεδομένων των ανάπηρων συμπολιτών μας.

Δικαιούχοι της Κάρτας Αναπηρίας είναι όλα τα άτομα με αναπηρία με συνολικό ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον 50% που είναι καταγεγραμμένα στο Μητρώο Αναπηρίας και έχουν πιστοποίηση αναπηρίας σε ισχύ κατά τον χρόνο έκδοσης.

Η Κάρτα αποδεικνύει την ταυτότητα του κατόχου της και την ιδιότητα του ατόμου με αναπηρία έναντι κάθε δημόσιας αρχής και κάθε τρίτου. Οι πολίτες πλέον θα μπορούν να απολαμβάνουν παροχές, χωρίς να χρειάζεται να επιδεικνύουν την πιστοποίηση αναπηρίας τους και χωρίς να πρέπει να μοιραστούν με κανέναν τα ιατρικά δεδομένα τους. Και φυσικά οι κάτοχοι της Κάρτας θα εξυπηρετούνται κατά προτεραιότητα σε κάθε σημείο φυσικής εξυπηρέτησης.

Ειδικές κατηγορίες προσώπων θα έχουν στην Κάρτα σήμανση ότι χρειάζονται συνοδό, ώστε και οι συνοδοί τους να απολαμβάνουν την ίδια παροχή.

Στο επόμενο διάστημα θα προστίθενται παροχές στην Κάρτα, ώστε τελικώς να ενσωματωθούν όλες οι παροχές που απολαμβάνονται με την φυσική παρουσία του πολίτη.

Σύντομα θα υλοποιηθεί και ο τέταρτος πυλώνας της Εθνικής Πύλης Αναπηρίας: το Μητρώο Παροχών Αναπηρίας. Σε αυτό ο κάθε πολίτης θα μπορεί να βρει συγκεντρωμένες όλες τις παροχές αναπηρίας, όλων των Υπουργείων και των φορέων τους, αλλά και όλες τις δομές αναπηρίας της χώρας.