Σαν σήμερα, 13 Απριλίου, στο Αγρίνιο και στον κόσμο

Γιορτάζουν

Μαρτίνος, Μαρτίνη.

Γεγονότα

Στο Αγρίνιο…

13 Απριλίου 1902
Την Μεγάλη Παρασκευή του 1902 στο Αγρίνιο, κατά την ώρα της περιφοράς των επιταφίων, ξέσπασε μεγάλη πυρκαγιά, η οποία, σύμφωνα με όσα τηλεγραφήθηκαν, «αποτέφρωσεν ολόκληρον συνοικίαν της πόλεως». Η φωτιά, σύμφωνα με το «Εμπρός», ξεκίνησε από ένα κτίριο, στο οποίο βρισκόταν το εμπορραφείο του Πέτρου Ράφτη και επεκτάθηκε με τη βοήθεια του ανέμου στις κατοικίες και τα καταστήματα που γειτνίαζαν με αυτό. Κάηκαν ολοσχερώς τα καταστήματα του Μεγαπάνου, του Καλετζόπουλου, το Κουρντίκη, του Παπαγιάννη και το σπίτι του Πουμενουρίδη. Οι ζημιές υπερέβαιναν το ένα εκατομμύριο. «Το Αγρίνιον ευρίσκεται εις αναστάτωσιν και θλίψιν μεγίστην», καταλήγει το δημοσίευμα. «Την ώρα εκείνην εγίνετο η εκφορά των επιταφίων, ους οι κάτοικοι εγκατέλειψαν σπεύσαντες εις την φοβεράν πυρκαϊάν. Το πυρ, ελλείψει μέσων εξηκολούθει ακόμη. Απειλούνται σοβαρώτερα». (Εμπρός, 13/4/ 1902)

…και στον κόσμο

1822: Μνημείο στη γέφυρα της Αραπίτσας
Οι πολιορκημένοι από τους Τούρκους στον πύργο του Ζαφειράκη στη Νάουσα πραγματοποιούν ηρωική έξοδο. 13 κορίτσια της Νάουσας, μανάδες και παιδιά, συγκεντρώνονται στη γέφυρα της Αραπίτσας και ρίχνονται στον καταρράκτη, επαναλαμβάνοντας το χορό του Ζαλόγγου (Η Καταστροφή της Νάουσας).

 

1924
Ιδρύεται στην Αθήνα από πρόσφυγες της Κωνσταντινούπολης η Αθλητική Ένωση Κωνσταντινούπολης, που πρωταγωνιστεί στα αθλητικά δρώμενα με τα αρχικά ΑΕΚ.

 

1943
Ομαδικοί τάφοι 4.000 πολωνών πολιτών και αξιωματικών ανακαλύπτονται από τους Ναζί στο δάσος Κατίν της Ρωσίας. Οι Σοβιετικοί αρνούνται ότι ευθύνονται για τις εκτελέσεις και κατηγορούν του Γερμανούς. Τελικά, η μετακομμουνιστική Ρωσία θα παραδεχθεί το 1990 την ευθύνη των σοβιετικών μυστικών υπηρεσιών (NKVD) για τη σφαγή, που έγινε με διαταγή του Στάλιν το 1940 (Σφαγή του Κατίν).

 

1970
Ολοκληρώνεται η δίκη της αντιστασιακής οργάνωσης «Δημοκρατική Άμυνα», η οποία εξελίχθηκε σε δριμύ «κατηγορώ» κατά της Χούντας, τόσο από τους κατηγορούμενους, όσο κι από τους μάρτυρες υπεράσπισης. Μεταξύ των καταδικασθέντων: Σάκης Καράγιωργας (ισόβια), Γ. Α. Μαγκάκης (18 χρόνια), Νίκος Κωσταντόπουλος (8 χρόνια) και Χρήστος Πρωτόπαππας (8 χρόνια).

 

2000
Ο Κώστας Σημίτης ορκίζεται για τρίτη φορά πρωθυπουργός.

 

2003
Τραγωδία στα Τέμπη. 21 μαθητές από το Λύκειο Μακροχωρίου Ημαθίας χάνουν τη ζωή τους, όταν νταλίκα διεμβολίζει το τουριστικό λεωφορείο στο οποίο επιβαίνουν. Έξι άτομα θα καταδικαστούν για το δυστύχημα σε ποινές φυλάκισης από 4 έως 15 χρόνια.

 

Γεννήσεις

1906: Σάμιουελ Μπέκετ
Ιρλανδός λογοτέχνης, ποιητής και θεατρικός συγγραφέας. Το έργο του είναι βασικά μινιμαλιστικό, και σύμφωνα με ορισμένους ερμηνευτές, βαθιά απαισιόδοξο για την ανθρώπινη φύση. Η απαισιοδοξία αυτή αντανακλάται από την εκτενή και περίεργη αίσθηση του χιούμορ στο έργο του, καθώς και από το γεγονός ότι η περιγραφή των εμποδίων στην ανθρώπινη ζωή εξυπηρετεί την επιθυμία του Μπέκετ να δείξει ότι το ταξίδι είναι που αξίζει, παρά τις δυσκολίες του.
Το 1969, τιμήθηκε με το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας, ενώ το 1984 εκλέχθηκε επικεφαλής της Aosdana, ένωσης ανθρώπων των Καλών Τεχνών της Ιρλανδίας.

 

1926: Έλλη Λαμπέτη
Το πραγματικό της όνομα ήταν Έλλη Λούκου (το όνομα Λαμπέτη ήταν δανεισμένο από τους ήρωες του Αστραπόγιαννου στο ομώνυμο ποίημα του Βαλαωρίτη). Ο πατέρας της Κώστας Λούκος είχε ταβέρνα στα Βίλια και η μητέρα της ήταν η Αναστασία Σταμάτη. Είχε 6 αδέρφια, εκ των οποίων ένα δίδυμο αδελφό, που πέθανε από φυματίωση το 1941. Το 1928 η οικογένεια μετακόμισε στην Αθήνα. Ο γάμος της με τον Μάριο Πλωρίτη (ο οποίος παρέμεινε φίλος της και στάθηκε δίπλα της μέχρι το τέλος της ζωής της) το 1950 υπήρξε ατυχής. Χώρισαν το 1953, όταν γνωρίστηκε με τον Δημήτρη Χορν και μαζί έγραψαν μία από τις πιο λαμπρές σελίδες στην ιστορία του ελληνικού θεάτρου και κινηματογράφου και υπήρξαν αγαπημένο ζευγάρι στη ζωή και στη σκηνή.
Από τον Δ. Χορν χώρισε το 1959, όταν γνώρισε τον Αμερικανό συγγραφέα Φρέντερικ Γουέικμαν (Frederic Wakeman), τον οποίο παντρεύτηκε, αλλά χώρισε το 1976 μετά από πολλά προβλήματα και όντας χρόνια σε διάσταση. Ο καρκίνος κάνει την εμφάνιση του στη ζωή της ηθοποιού το 1969, αφού της στέρησε τις αγαπημένες της αδερφές, τις οποίες έχασε όλες (εκτός από την αδερφή της Αντιγόνη, η οποία έζησε αρκετά χρόνια και μετά τον θάνατο της Έλλης) από καρκίνο του μαστού. Μετά την εγχείρηση (ολική μαστεκτομή) στην οποία υποβλήθηκε στις ΗΠΑ, επιστρέφει και προσπαθεί να το ξεπεράσει.
Μια προσπάθεια υιοθεσίας (της μικρής Ελίζας) από κοινού με τον Γουέικμαν, της δημιούργησε πλείστα προβλήματα, όταν δικαστική απόφαση την υποχρέωσε να επιστρέψει το παιδί, μετά παρέλευση 4 χρόνων, στους φυσικούς γονείς του. Η περιπέτεια αυτή της δημιούργησε γενική κατάπτωση και μελαγχολία, που την κράτησε μακριά από το θέατρο.
Ο καρκίνος έκανε την επανεμφάνισή του μετά από 11 χρόνια, το 1980. Οι μεταστάσεις ήταν συνεχείς. Οι χημειοθεραπείες, στις οποίες υποβλήθηκε, έπληξαν τις φωνητικές της χορδές, με αποτέλεσμα σταδιακά να χάσει και τη φωνή της. Η τελευταία παράσταση στην οποία πρωταγωνίστησε στην Αθήνα ήταν το “Σάρα – Τα Παιδιά ενός κατώτερου Θεού” στον ρόλο της κωφής Σάρα.
Στις 3 Σεπτεμβρίου 1983 στις 7:30 το πρωί άφησε την τελευταία της πνοή στο νοσοκομείο Mount Sinai Hospital των ΗΠΑ, όπου είχε μεταβεί λίγες εβδομάδες πριν. Στις 5 Σεπτεμβρίου 1983 η σορός της μεταφέρθηκε στην Αθήνα και στις 6 Σεπτεμβρίου 1983 κηδεύτηκε με δημόσια δαπάνη στο Α’ Νεκροταφείο Αθηνών.

 

1947: Θάνος Μικρούτσικος
Γεννήθηκε στις 13 Απριλίου 1947 στην Πάτρα. Ο Θάνος Μικρούτσικος ξεκίνησε τις μουσικές σπουδές του σε μικρή ηλικία στη Φιλαρμονική Εταιρεία Πατρών και στο Ελληνικό Ωδείο (πιάνο, θεωρία, αρμονία). Ακολούθησαν οι σπουδές και η αποφοίτησή του από το μαθηματικό τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών, ενώ παράλληλα μελέτησε αρμονία, αντίστιξη, φούγκα και σύνθεση με τον καθηγητή-συνθέτη Γ.Α. Παπαϊωάννου.
Το 1996 νυμφεύθηκε τη δημοσιογράφο Μαρία Παπαγιάννη. Ο Θάνος Μικρούτσικος απεβίωσε στις 28 Δεκεμβρίου 2019 σε ιδιωτικό νοσηλευτήριο της Αθήνας μετά από πολλά έτη αντιμετώπισης του καρκίνου.
Ο Θάνος Μικρούτσικος ήταν γνωστός φίλαθλος του Παναθηναϊκού και ο μεγαλύτερος αδελφός του μουσικού και τηλεπαρουσιαστή Ανδρέα Μικρούτσικου.
Το 1969 μελοποίησε στο ύφος του «νέου κύματος» δύο ποιήματα του Κώστα Καρυωτάκη. Μαθήτευσε για ενάμιση χρόνο δίπλα στο δωδεκαφθογγιστή συνθέτη Γιάννη Παπαϊωάννου στο Ελληνικό Ωδείο. Επηρεασμένος από τις σπουδές του δίπλα στον Παπαϊωάννου και τα ακούσματα σύγχρονης μουσικής, το 1972 μελοποίησε άλλα δύο ποιήματα του Καρυωτάκη σε στυλ τζαζ-ροκ ερμηνευμένα από τη Μαρίζα Κωχ. Το 1975 έβγαλε το δίσκο «Πολιτικά τραγούδια». Συνέχισε την πορεία του ως στρατευμένος δημιουργός μελοποιώντας Γιάννη Ρίτσο, Βλαντίμιρ Μαγιακόφσκι, Μάνο Ελευθερίου, Μπέρτολτ Μπρεχτ και άλλους. Οι δίσκοι του «Καντάτα για τη Μακρόνησο», «Φουέντε Οβεχούνα», «Τροπάρια για Φονιάδες», «Μουσική πράξη στον Μπρεχτ», είναι χαρακτηριστικοί του ριζοσπαστικού κλίματος των πρώτων μεταπολιτευτικών χρόνων. Ειδικά η «Καντάτα για τη Μακρόνησο», έργο πρωτοποριακό για την εποχή του, όπου ο συνθέτης πειραματίζεται πάνω στην ατονική μουσική, γνώρισε διακρίσεις σε διεθνή φεστιβάλ και συνοδεύτηκε από την ερμηνεία της Μαρίας Δημητριάδη.
Στη συνέχεια, με τον δίσκο «Σταυρός Του Νότου», σε ποίηση Νίκου Καββαδία, ανοίχτηκε σε ευρύτερη τραγουδιστική θεματική, υπηρετώντας παράλληλα το θέατρο, καθώς και την ηλεκτρονική και ατονική μουσική. Με την ίδια αγάπη πάντα για τον έμμετρο λόγο συνεχίζει να μελοποιεί Γιάννη Ρίτσο, Άλκη Αλκαίο, Κώστα Τριπολίτη, Φρανσουά Βιγιόν, Κωνσταντίνο Καβάφη και άλλους. Ακόμα, έχει παρουσιάσει την όπερα «Ελένη» και έχει μελοποιήσει παραμύθια.
Συνεργάστηκε με κορυφαίες ερμηνεύτριες όπως η Μαρία Δημητριάδη, η Χάρις Αλεξίου και η Ιταλίδα Μίλβα, αλλά και μεγάλους ερμηνευτές όπως ο Μανώλης Μητσιάς, Δημήτρης Μητροπάνος, Βασίλης Παπακωνσταντίνου, Χρήστος Θηβαίος, Γιάννης Κούτρας και πολλούς ακόμα.
Ασχολήθηκε με όλα σχεδόν τα είδη της μουσικής. Συνέθεσε όπερες, συμφωνική μουσική, μουσική δωματίου, μουσική για το θέατρο και τον κινηματογράφο, πειραματική μουσική. Παράλληλα ένα μεγάλο μέρος της δουλειάς του κινήθηκε στο χώρο του έντεχνου ελληνικού τραγουδιού με εκατοντάδες τραγούδια σε στίχους ελλήνων και ξένων ποιητών.
Ηχογράφησε δεκάδες LP και CD, συνεργαζόμενος με τις δισκογραφικές εταιρίες EMI- Classics, Blue Note, Polydor, Sony (CBS), Minos- Emi, Agora, Lyra, HMV, Legend, Legend Classics κ.ά.

 

Θάνατοι

1984: Διονύσης Παπαγιαννόπουλος
Γεννήθηκε στο Διακοφτό Αχαΐας στις 12 Ιουλίου 1912 και σπούδασε στην Αθήνα στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου. Την πρώτη του εμφάνιση στη σκηνή την έκανε στον ρόλο του ιππότη στον Βασιλιά Ληρ. Στο Εθνικό Θέατρο παρέμεινε μέχρι το 1941. Συνολικά για 46 χρόνια, ερμήνευσε και έπαιξε στους μεγαλύτερους θιάσους της εποχής του.
Πρώτη του ταινία ήταν, το 1947, τα «Παιδιά της Αθήνας». Συνολικά έπαιξε σε 133 ταινίες, ανάμεσά τους «Ένας ιππότης για τη Βασούλα», «Η βίλα των οργίων», «Ο κυρ Γιώργης εκπαιδεύεται», «Φουσκοθαλασσιές», «Ο Κύριος Πτέραρχος» κ.τ.λ. Τελευταία ταινία του ήταν το «Ταξίδι στα Κύθηρα». Έπαιξε και στην τηλεόραση όπου ο ρόλος του κυρ-Γιώργη στο «Λούνα Παρκ» τον καθιέρωσε στη λαϊκή συνείδηση.
Πέρασε τα τελευταία χρόνια της ζωής του μόνος, καθότι άγαμος και πέθανε στις 13 Απριλίου 1984. Βρέθηκε στο σπίτι του, λίγες μέρες αργότερα. Προς τιμή του, ο Δήμος Διακοπτού τοποθέτησε την προτομή του στην παραλία του δήμου. Ο Διονύσης Παπαγιαννόπουλος έκανε πολλές αγαθοεργίες, κυρίως στην περιοχή όπου γεννήθηκε, χωρίς αυτό να είναι ευρέως γνωστό.

 

2015: Εντουάρντο Γκαλεάνο
Ουρουγουανός δημοσιογράφος, λογοτέχνης και συγγραφέας, μία από τις εξέχουσες προσωπικότητες της λατινοαμερικάνικης λογοτεχνίας.
Τα βιβλία του έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες. Τα πιο γνωστά έργα του είναι τα Μνήμες φωτιάς (1986) και Οι ανοιχτές φλέβες της Λατινικής Αμερικής (1971), που έχουν μεταφραστεί σε 20 γλώσσες. Οι δουλειές του υπερβαίνουν τις ορθόδοξες τεχνοτροπίες, συνδυάζοντας το ντοκιμαντέρ, το μυθιστόρημα, τη δημοσιογραφία, την πολιτική ανάλυση και την ιστορία. Ο Γκαλεάνο αρνείτο ότι ήταν ιστορικός: «είμαι ένας συγγραφέας που θα ήθελε να συνεισφέρει στη διάσωση της απηχθείσας μνήμης όλης της Αμερικής, αλλά πάνω από όλα της Λατινικής Αμερικής, πατρίδα περιφρονημένη και αγαπητή».

2015: Γκίντερ Γκρας
Ένας από τους σημαντικότερους μεταπολεμικούς Γερμανούς συγγραφείς, ο οποίος βραβεύτηκε το 1999 με το Νόμπελ Λογοτεχνίας. Εκτός από τα μυθιστορήματα με τα οποία έγινε γνωστός σε ολόκληρο τον κόσμο, έγραψε θεατρικά έργα και ασχολήθηκε με την ποίηση. Συγχρόνως είχε έντονη ανάμειξη στην πολιτική ζωή της Γερμανίας, προσκείμενος στην Αριστερά.

 

 

---

Επιμέλεια: Λ. Τηλιγάδας | Πηγή: © SanSimera.gr, Αρχείον Αγρινίου και Wikipaideia
«Αgrinio 365» Media Group | Antenna-Star.gr – AgrinioTimes.gr